… Sur старэнькіх, sur vyglyad – yachtche davaennykh падсвечніках месцамі stserlasya і pazelyanela бліскучае pakrytsts±, chez многіх mestsakh відаць skoly і trechtchyny. Chez музеі Navas±lka¸skaj de l'école yany zajmajuts' non зусім zvytchnae mestsa – non pobatch z іншымі прадметамі à la vie quotidienne. De Jana stayats' sur вітрыне, prysvetchanaj Vyal_kaj Ajtchynnaj vajne, dze z adnago au côté z імі суседнічаюць saldatskaya пілотка і танкісцкі le casque, z drougoga – нямецкі l'étui l'enfer процівагаза … le yack паведамілі myastsovyya jykhary, oui vajny getyya падсвечнікі належалі sem'yam навасёлкаўскіх ya¸reya ў, якія z prykhodam гітлераўца ў аказаліся zavotchna асуджанымі sur pakouty і smerts' …
Іх ведалі ў v±stsy
Pour кіраўніка du musée, vykladtchyka гісторыі Navas±lka¸skaj de l'école d'Alyaksandra Drontsa, gety netchakany ekspanat ў zykhodnaj kropkaj pour tchargovaga dasledavannya, chez khodze yakoga atrymalasya праліць yachtche krychatchkou svyatla sur adnou z les plus zmrotchnykh staronak vaennaj гісторыі Navas±lak, et des fois z імі і ¸s±j nachaj Kobrynchtchyny. Padtchas гістарычнага dasledvannya Alyaksandra Drontsa былі znojdzeny звесткі pra 11 sem'ya ў – 36 навасёлкаўскіх ya¸reya ў. Zrazoumela, chez спісе mogouts' byts' nedakladnasts і, tamou chto sklada¸sya ±n chez asno¸nym pavodle ўспамін vyasko¸tsa ў.
- Oui vajny яўрэі складалі даволі znatchny la couche насельніцтва nachaj – le yack, daretchy, і многіх іншых v±sak, – raskazvae Alyaksandr Dronets. – ainsi, chez 1936 godze sa 156-ts_ voutchnya ў pol'skaj les écoles 11 dzyatsej était z яўрэйскіх sem'ya ў. Du bien vyadomyya былі ў v±stsy такія прозвішчы, le yack de Tserakh (Chmoujla і Rejzlya z дзецьмі Aronam, Khanaj, Dav_dam і Khosynam), Alergant, Melamed, Zel'man, Пінкус, вялікая syam'ya était ў Tsoukermana ў – daretchy, іх дзеці par Mejlakh і par Mendal' chez 41-er godze вучыліся adpavedna ў 4-ème і 2-ème klasakh. Pamyatajuts' jykhary і gandlyara z ourotchychtcha "Zagraby", yakoga звалі Engel' Chmoul', eh bien, et pa-vyaskovamou – Chmoul'ko. Vyadoma, chto le fils Engelya Chmoulya, Lejba, perad vajnoj vyekha ў chez ZCHA. Le fils Пінкуса, Dav_d, perad vajnoj z'ekha ў chez Kobryn – і dalejchy yago le bois nevyadomy. Le fils ya¸reya Іцк і, taksama Dav_d, l'agent і ў sya z Ry¸kaj Melamed – des fois yany выехалі z краіны.
Z'ekhats' пашчасціла non ўсім …
Зрабіць geta пашчасціла non ўсім прадстаўнікам ya¸rejskaga насельніцтва Navas±lak – patchalasya vajna … І adnym z perchykh весніка ў byady est devenu пакіданне яўрэямі abjytykh mestsa ў. Le yack успаміналі myastsovyya jykhary, адзін l'heure яўрэі est simple ішлі і ішлі адзін pour adnym, amal' chto tcharadoju … Adnak адышлі est éloigné non ¸se. Ab machtabakh трагедыі du bien gavoryts' адзін толькі le fait – va ¸s±j v±stsy vajnou перажылі толькі deux dames ya¸reya ў : вялікі la maison de Tsoukermana ў, які la volée ў chez le plus tsentry вёскі – padtchas vajny ici ў паліцэйскі ¸tchastak, і la maison d'Arona Tserakha, dze paslya vajny знаходзілася traînant ў Navas±lkakh бальніца. Астатнія былі знішчаны – le yack і іх gaspadary, якія толькі pa adnym faktse par le pilot natsyyanal'naj прыналежнасці non ўпісваліся ў “sont nouveaux нямецкі le Paradace”.
Était ў Navas±lkakh navat sva± ¸lasnae geta. razmyachtchalasya yano là, dze zaraz знаходзіцца laznya, і ¸ya¸lyala saboj 6 khatas, abnesenykh agarodjaj z dochak і kaljutchaga drotou. Праіснавала yano nyado¸ga – oujo ў 1942 godze pa zagadze de l'Allemand ў усіх навасёлкаўскіх ya¸reya ў sur padvodakh вывезлі ў Dz_v_n, sur bylyya яўрэйскія могілкі à droite l'enfer дарогі. Était syarod tykh пакутніка ў і Ester Alergant – yakouju ў narodze называлі par Gestarkaj, oui vajny du yang était depoutatam chez myastsovym Savetse. Jana naadrez адмовілася raspranatstsa perad rasstrelam, le yack загадалі fachysty – pour geta адзін z гітлераўца ў est simple zakalo ў yae par la baïonnette. Астатнія былі rasstralyany. Vypadkovym svedkam tago rasstrelou ў navas±lkavets Alyaksandr Blyayan, які potym і raskaza ў chez v±stsy ab tykh terrible padzeyakh.
“Asabl_vykh zdarennya ў n'était pas”
TCHorny la trace khalakostou sur зямлі Kobrynchtchyny і ¸s±j nachaj Belarous_ prasotchvaetstsa і ў yachtche adnym terrible dakoumentse, z якім nous пазнаёміліся dzyakoujutchy navoukova-dasledtchaj дзейнасці Alyaksandra Drontsa. Adnojtchy oui yago ў рукі la passerelle і ў la revue bayavykh dzeyannya ў 310-ga паліцэйскага batal'±na (paznej – 3-ga batal'±na 15-ga паліцэйскага le bâton). Z nyametskaj pedantytchnastsju ў yago padrabyaznejchym tchynam запісваліся ¸se “подзвіг і” – spalenyya est sérieux і, rasstralyanyya jantchyny і dzets і, і, vyadoma, забітыя ya¸re і, якія za¸s±dy праходзілі au fond іншых akhvyar асобнымі радкамі.
17 кастрычніка 1942. “Patroul_ ў naselenykh les points de Bloty-Vel'k_ і Lyakhtchytsy нічога non знайшлі. Chez Padlesse rasstralyany адзін ya¸rej. La 9-ème compagnie vysylae atrady ў Мікалаева, chto sur ¸skhod l'enfer de Khabov_tcha ў. Là rasstralyany 7 пасобніка ў bandyta ў (zn. partyzan – za¸vaga a¸tara) і 3 яўрэі. Знішчаны 1 cour”.
19 кастрычніка 1942. “La 9-ème compagnie vysylae karnyya atrady ў Bloty-Vel'k_ і раёнy sur po¸dzen' і po¸natch l'enfer de Khabov_tcha ў. Безвынікова. En chauffant Bel'ska і Kortchyts rasstralyanyya ya¸re і, якія бадзяліся. Paslany ў Міхалін karny atrad les 10-ème compagnies нічога non znajcho ў. La reconnaissance ў раёнe pa¸notchnej n'a pas donné Antonava выніка ў. Chez dzyarja¸nym ma±ntkou Atsetchyna, en chauffant дарогі“ Brest – Kobryn ”rasstralyana 5 ya¸reya ў”.
22 кастрычніка 1942. “En chauffant Franopalya la 10-ème compagnie праводзіць la reconnaissance pour падрыхтоўкі adnoj аперацыі і rasstrel'vae 23 яўрэі. pol'skae насельніцтва zanepakoena merapryemstvam і, якія pravodzyatstsa souprats' ya¸reya ў, tamou chto doumae, chto іх taksama mogouts' выселіць z voblastsej, якія prylyagajuts' oui Oukra_ny, ці navat rasstralyats'”.
23 кастрычніка 1943. “Chez Kamyan_tsy-Jyravetskaj la 11-ème compagnie rasstralyala 21 ya¸reya”.
24 кастрычніка 1942. “Chez Padless_ rasstralyany адзін ya¸rej”.
25 кастрычніка 1942. “Karnyya atrady les 9-ème compagnies, paslanyya ў Bloty-Vel'k і, Vyal_k_ya Kortchytsy і раён du pont praz ro ў, ouskhodnej Khabov_tcha ў, нічога non знайшлі. Chez Blotakh-Vel'k_kh pakarany 8 ya¸reya ў, chez Khabov_tchakh – 2. Chez TcHarnyanakh pakarany 4 яўрэі z Bresta, rasstralyany 5 tchalavek, chto збеглі z Zabalatstsya. Chez Vyal_karytse rasstralyany 81 tchalavek – яўрэі darojna-bouda¸n_tchaga lagera”.
29 кастрычніка, Kobryn. “La 9-ème compagnie vysylae karnyya atrady ў Kortchytsy, Pa¸lopal', Or, Zaortsy, Klyatychtchy. Arychtavany 2 ya¸re і, yany peradadzeny asobaj au service бяспекі ў Kobryn. Chez Vyal_k_kh Kortchytsakh arychtavany 3 ya¸re і, paslya dopytou pakarany. Chez Yazv_ne padtchas перастрэлкі z bandaj ya¸reya ў 1 ya¸rej забіты, астатнія збеглі pa накірунку Arlyank і”.
31 кастрычніка 1942, Kobryn. “La 9-ème compagnie vystoupae ў Samaras (11 km ouskhodnej Makran) pour знішчэння ya¸reya ў. Chez Blotakh-Vel'k_kh і Tsakal'netchakh (11 km sur pa¸dn±vy ¸skhod l'enfer de Kobryn) arychtavana і pakarana pa 3 яўрэі. Sur daroze“ Khabov_tchy – Kobryn ”zakhopleny 2 ya¸re і, якія peradadzeny asobaj au service бяспекі ў Kobryn. La 10-ème compagnie pratsyagvae знішчэнне ya¸reya ў chez Пінску. Varta, пакінутая sur apornym pounktse, захапіла ў Міхаліне ya¸rejkou і rasstralyala”.
1 лістапада, Kobryn. “La 9-ème compagnie zakantchvae aperatsyju pa знішчэнні ya¸reya ў près de Samaras, былі pakarany 80 tchalavek. La 10-ème compagnie pratsyagvae знішчэнне ya¸reya ў chez Пінску. 3-ts_ ¸zvod les 11-ème compagnies arychtava ў 2 ya¸reya ў, chto збеглі z Bresta, і pakara ў іх”.
12 verasnya 1942. Z danyasennya камандзіра les 9-ème compagnies 15-ga паліцэскага le bâton ab знішчэнні ya¸reya ў chez TcHarnyanakh. “La 9-ème compagnie patchala traînant praverkou насельніцтва du point ў TcHarnyany, Navas±lk_ і Azyaty. Вялікую tchastkou насельніцтва skladajuts' украінцы. Gavorats', chto ±sts' польскія і рускія les éléments. Chez TcHarnyanakh était 60 ya¸reya ў – 12 moujtchyn, 20 jantchyn і 28 dzyatsej. Яўрэі rasstralyany 10 verasnya 1942 ў 2 кіламетрах sur ¸skhod l'enfer de TcHarnyan”. zasta¸sya 1 ya¸rej moujtchynskaga au plancher (chavets), які boudze праводзіць шавецкія les travaux pad naglyadam украінскай паліцы і ”. (Kap_tan і rotny камандзір Kasper, ouzvodny вахмістр akho¸naj паліцыі Wolf).
Le plus terrible ў daklad капітана паліцыі akhovy і камандзіра Zaoura ab masavym знішчэнні ya¸reya ў chez Пінску (прыводзіцца ў skaratchenn і).
“Chez адпаведнасці z zagadam 28 кастрычніка la compagnie prybyla sur machynakh chez Kobryn, adkoul' aux marches était adpra¸lena ў Пінск. 29 кастрычніка la 10-ème compagnie 15-ga паліцэйскага le bâton aux fois z 11-ème rotaj palyavoga le bâton pryznatchajutstsa pour pratchesvannya geta. Perchae pratchesvanne prajchlo paspyakhova, zakontchylasya ў 10.00, chez perchy dzen' était pakarana en chauffant 10 mille tchalavek. Notchtchou la compagnie знаходзілася ў bayavoj гатоўнасці ў салдацкім le club.
30-ga кастрычніка adbylosya 2 pratchesvanne geta, 31-ga – 3, et 1 лістапада – 4. OUvogoule oui mestsa était sabrana 15 mille ya¸reya ў. KHvoryya яўрэі і dzets і, пакінутыя ў les dames, караліся sur dvary geta. Chez geta, такім tchynam, était pakarana 1200 ya¸reya ў. Zdarennya ў n'était pas, pour vykljutchennem adnago. Адзін ya¸rej skaza ў, chto skhava ў mnostva zolata, і вахмістр pajcho ў z ім. Adnak z-pour tago, chto ya¸rej ouves' l'heure maroudz і ў і zapracha ў вахмістра padnyatstsa z ім sur garychtcha, вахмістр vyarnou ў yago en arrière chez geta sur mestsa zborou. Tady ya¸rej znyanatskou кінуўся sur adnago konnaga z de l'escadron, vykhap і ў вінтоўку і кій і patcha ў yago біць. Napad ў sarvany толькі dzyakoujutchy ¸myachannju saldat les compagnies. Z-pour tago, chto agnyastrel'naj zbroyaj karystatstsa était zabaronena, ya¸reya ўдарылі syakeraj pa galave, і ±n zasta¸sya lyajats' sur mestsy. 1 лістапада la compagnie était pryznatchana ў znechnyae atchaplenne. Асаблівых zdarennya ў n'était pas. 2-ga лістапада la compagnie était adpouchtchana z Пінска і ў 13.00 dasyagnoula Kobryn, et chez 17.00 – сваіх apornykh du point ў ”.
KHalodnyya, amal' chto spravazdatchnyya радкі і бескампрамісныя лічбы lepej pour ljubyya эмоцыі adljustro¸vajuts' sapra¸dnouju soutnasts' tago, іншага au côté vajny, z якім navat s±nnya, praz столькі gado ў, nous soustrakaemsya даволі redka. Менавіта tamou s±leta, калі spa¸nyaetstsa 70 gado ў Vyal_kaj Peramog і, nous abavyazkova reviendrons yachtche une fois oui дзённіка 310-ga паліцэйскага batal'±na, genatsyd ya¸reya ў chez дзейнасці yakoga – est éloignée non адзіная joudasnaya staronka, крывавымі абцасамі выбітая sur nachaj chmatpakoutnaj зямлі. Ainsi, geta tsyajka tchytats' – і yachtche tsyajej ouya¸lyats'. Ale ±sts' retchy, chez дачыненні oui якіх est simple non павінна byts' nedagavoranastsya ў ці нейкіх neadnaznatchnykh traktovak, якія, sur on regrette, stanovyatstsa ¸s± bol'ch распаўсюджанымі ў notre nespakojny l'heure. І nous za¸s±dy павінны pra geta pamyatats'.
Byalo ў, Dz. Pad aux signes зоркі Dav_da / Dzm_tryj Byalo ў//Kobrynsk_ веснік. – 2015. – 25 ljutaga. – S 4. Ab знішчэнні sem'ya ў ya¸reya ў chez Navas±lkakh près de 1942 (pa materyyalakh кіраўніка du musée de Navas±lka¸skaga d'A.Drontsa).
Nos proety : Kobryn Touristique | raïon de Kobryn Intellectuel
Tous les droits sont protégés © 2011-2015. Toutes les représentations sont protégées par leurs titulaires du droit.
Au copiage des documents la référence active sur est obligatoire http://ikobrin.ru.