Versão em português 中文版本 日本語版
Polish version La version française Versione italiana
Русская версия English version Deutsch Version

Die Kriege ў гісторыі naschaga gorada

Bei вялікай гісторыі Kobrynschtschyny schmat swestak ab wajennych padsejach, якія адбыліся auf jaje тэрыторыі. Pra¸da, schto datytschyzza najbolsch addalenych tschasso ў, so ў сувязі s adsutnaszju dakladnych пісьмовых swestak прыходзіцца abmjascho¸wazza меркаваннямі — der Pas das Analogon іі s вядомымі гістарычнымі падзеямі der Pas sussedstwu.

Калі swjarnuzza ja takoga dem Geschlecht крыніц, so persch für ¸s± pryzjagwaje uwagu ¸partasz, s jakoj bei X-XI stagoddsjach аспрэчвалі Bresttschynu s adnago der Seite Ulads_m_r і Jarasla ў, und s drugoga — perschyja польскія князі. Bjasspretschna, wa уяўленні кіеўскіх den Fürst ў sachawanasz trywalych rubjascho ў der Pas dem Bug s'ja¸ljalassja schyzz±wa waschnaj neabchodnaszju für бяспекі Кіеўскай dsjarschawy. Den naschym Erden адводзілася rolja schtschyta, prykrywa¸schaga s sachadu і pa¸notschnaga sachadu рускія граніцы die Hölle bjaskonzych napada ў jatwjaga ў і paljaka ў.

newjadoma, ці napatka ў der Wald Kobryn sussednjaga Bresta і mnostwa іншых заходнерускіх garado ў pry нашэсці Batyja ў 1241 godse, калі Brest ў zalkam spaleny, und ¸s± jago насельніцтва перабіта. Magtschyma, die Tataren пабаяліся пранікаць bei tuejschyja neprachodnyja, sabalotschanyja puschtschy.

Ab pastajannaj неабходнасці byz bei den Lager bajawoj гатоўнасці ja abarony die Hölle aroschych napada ў swedtschyz існаванне s uralt tschasso ў Kobrynskaga abaronnaga des Schlosses. ±n ў rasmeschtschany auf schtutschna nassypanym uswyschschy ў zentry wostrawa, які ¸twara¸sja deltaj Kobrynk_ pry jaje ўпадзенні ў Muchawez.

Paslja sachopu hat Bresttschyny літоўцамі ў perschaj палавіне XIV stagoddsja für Prybuschscha ¸partaja polska-l_to¸skaja barazba, jakaja prazjagwalassja дзесяцігоддзямі begonnen. ІІ und мірнаму dagaworu für Літвой былі prysnany seml і, якія межавалі s Polschtschaj, Masuryjaj і ІІ русіяй, bei tym ліку garady Brest і Kobryn.

Bei adnym s dakumenta ў sustrakajezza swestka, schto кобрынскі Fürst Sjam±n Ramanaw_tsch hundert ў auf die Seite pa¸sta¸schaga supraz paljaka ў Sandrygajly і pryma ў udsel bei bajawych dsejannjach. Und s пісьма вялікага des Fürsten Сігізмунда karalju haben Jagajle, datawanaga 1439, bei peryjad княскіх міжусобіц, dawedwajemsja, schto "slutschane neben Berestija, neben Kamenza allen rein getan, und noch die Pruschanski, Kobrynski und Slonimski Domänen satschepili».

Асабліва цяжкія выпрабаванні выпалі auf den Anteil kabryntschan bei peryjad prazjaglych der Krieg ў, якія скаланулі Retsch Paspal_tuju ў сярэдзіне XVII stagoddja. Bei toje burnaje дзесяцігоддзе der Pas ¸sjamu Breszkamu wajawodstwu nicht спыняліся ruch і пастоі der Truppen. Bei die Lumpen wyswalentschaj wajny украінскага і belaruskaga des Volkes ў хвалі narodnaga dem Zorn абрушваліся auf каталіцкае duchawenstwa і schljachtu, ab tschym swedtschaz dajscho¸schyja ja uns успаміны сучасніка ў: "nach dem Weg bis zu Kobryn spustoscheny die Kirchen und allen schljachetskije sind die Höfe zerstört...». dastalossja, wjadoma. і naschamu goradu.

Chto толькі ні pabywa ў hier dabei smutny die Stunde! Patschatak паклалі atrady des Kosaken ў Chmjaln_zkaga pad kamandwannem prasla¸lenaga des Anführers Івана Baguna. Satym garadschan рабавалі шведскія der Truppen і, якія паявіліся ў Kobryne ў 1655 godse. Pras pjaz gado ў hier атабарыліся маскоўскія stralzy wajawody Chawanskaga. Und ў 1662 godse pad Kobrynam размясцілася lageram літоўскае die Truppen Marschalls Schyromskaga.

Und jaschtsche pras pa¸stagoddse, bei peryjad Pa¸notschnaj wajny, bei 1706 godse Kobryn акупіравалі шведскія войскі Karls XII. Saldaty злавілі troch бургамістра ў і заявіл і, schto ў wypadku nja¸platy ў тэрмін zjaschkaj кантрыбуцыі jany nicht толькі заложніка ў, ale і uwes gorad spaljaz. Kab pasbegnuz getaga, насельніцтва speschna wyraschyla збіраць neabchodnuju sumu.
Do¸ga nicht magla Kobrynschtschyna akryjaz die Hölle getych der Noten. So der Pas danych інвентарызацыі 1724 80 prazenta ў wornych ranej sjamel den Schnurrbart jaschtsche былі запакінуты...

Набліжаўся kanez XVIII stagoddsja. Bei der Höhepunkt ruska-polskaj wajny 1794, sgodna s sagadam galo¸nakamandujutschaga Rumjanzawa, ў schn і ў ні Suwora ў s невялікім atradam der Vorsprung і ў s Njam_rawa auf Padol іі ja Kobryna, паблізу jakoga rasmjaschtscha¸sja der Körper Generals Serako¸skaga. Marudna ruchajutschyssja der Pas палескім besdaroschschy, рускія войскі падышлі 3 werasnja ja sind Ds_w_na, які ў peradawym atradam woraga beschäftigt. Bei выніку karotkaj сутычкі казакі разбілі і ўзялі ў palon 200 kawalerysta ў. Ab getym pachodse naschym сучаснікам напамінае memaryjalnaja doschka lja wekawoga des Eichenholzes, pad якім adpatschywa ў A. W.Suwora ў.
4 werasnja auf pa¸dn±wa - ў schodnjaj ускраіне Kobryna паўтарыліся падзеі мінулага des Tages. neprykmetna набліз і ў schyssja ja gorada палямі і agarodam і, казакі wykarysta¸schy rapto¸nasz і bjaspetschnasz woraga, smelaj atakaj змялі wartawyja die Pasten і adnym den Schlägen выйгралі бітву. Bei Kobryne Suworawu dawjalossja satrymazza auf sutk і, bo артылерыйскія і abosnyja коні auf besdaroschschy зусім выбіліся s сіл dy і людзі стаміліся, adpatschynak ў neabchodny.

Den tym Stunden der Körper Serako¸skaga, adychodsjatschy ў die Seite Bresta, sanja ў вельмі wygadnuju für dem Kampf пазіцыю ў zwei мілях die Hölle Kobryna, auf ¸swyschschy, acho¸wajemym каменнымі сценамі Kruptschyzkaga manastyra. neprystupnasz пазіцыі ¸smaznjalassja prazjaka¸schaj naperadse jaje retschkaj Traszjan_zaj s schyrokaj, zjaschkaprachodnaj балоцістай fang. 6 werasnja, s раніцы, patscha¸sja der Kampf. Praz і ў нік akaswa ў upartaje supraz і ў lenne і толькі ja 6 гадзін wetschara wymuschany ў patschaz adstuplenne auf sachad. Стаміліся saldaty, stam і ў sja і Suwora ў, які auf prazjagu getaga garatschaga des Tages selbst wads і ў сваіх воіна ў bei der Kampf. Die Straten s abodwuch bako ў былі вялікія. Für pachawannja забітых былі pryzjagnuty mjaszowyja schychary. Auf іх adnatschassowa ¸sklada¸sja sbor зброі ў забітых, paranenych і palonnych. Bei adabranaj зброі konnte Suwora ў sagada ў перабіваць ruschejnyja pryklady і ablamwaz die Degengriffe der Säbel, kab bei budutschym ні адзін s wajujutschych bako ў jaje wykarystaz nicht. Любімай pagaworkaj prasla¸lenaga palkawodza war "Peramoga — worag wajny».

Prama s die Felder dem Kampf Suwora ў накірава ў galo¸nakamandujutschamu P.A.Rumjanzawu karotkuju reljazyju: «Ihr sijatelstwo habe ich die Ehre, s vom Sieg zu gratulieren, der über Brschestkim vom polnischen Körper, der zum Kloster Kruptschize ankam, von Kobryn 2 Meilen, geführt von den Generälen Mokranowski und Serakowski besiegt ist. Der atakowanyj Feind kämpfte stark mehr 5 Stunden, aber ist müde, hat von den Ermordeten ja 2 Tausende verloren und ist nach dem Weg auf Kamenez-Podolski losgerannt. Unsererseits ist der Verlust klein. Ausführlich donessenne ganz diesen nicht umedlju zu senden. Ich mit den Truppen folge zu Brschestu, wo es sie nicht mehr als Tausend übrig blieb».

Kruptschyzki peramoga der Kreide waschnaje snatschenne. Hier былі slomleny lepschyja польскія сілы. Auf якія ўскладваліся вялік ich надзеі. Der Pas wyrasu mjaszowych sjaljan, auf крупчыцкіх paljach "wurde der schwere Krieg" bei выніку jakoj «abgefahren es ist Polen і verschwunden es ist Moskau» angebrochen.

Ja getaga der Stunde auf Kruptschyzk_m полі moschna batschyz брацкія магілы загінуўшых. nepadal±ku ¸swyschajezza magutny «сувораўскі das Eichenholz», s jakoga, den Pas padannju, palkawodsez agljada ў непрыяцельскія пазіцыі. Bei stagoddse бітвы hier war pabudawana арыгіналыіай архітэктуры zarkwa — помнік. Und ў pasljawajennyja die Lumpen паблізу die Schulen ўстанавілі абеліск s memaryjalnaj doschkaj.

Tschargowyja wajennyja дзеянні ахапілі Kobrynschtschynu ў 1812 godse. Pras try тыдні paslja ¸warwannja waroschych poltschyschtscha ў auf рускія землі Kobryn apynu¸sja ў zentry bajawych dsejannja ў. 15 ліпеня hier adby¸sja der Kampf паміж часцямі 3. ruskaj arm іі des Generals A. P.Tarmassawas і atradam Generals Klengelja, які ¸wachods і ў beim Fuß der Körper arm іі Napaleona. Perad Tarmassawym stajala die Aufgabe вызваліць Kobryn, які rapto¸na ў sachopleny woragam. Рускія часці s усіх bako ў адрэзалі woragu шляхі ja adstuplennja, adnak davon prazjagwa ў akaswaz supraz і ў lenne. Bei выніку artyleryjskaga abstrelu ў rosnych tschastkach gorada ўспыхнулі paschary, якія прымусілі saldata ў Klengelja ¸kryzza für kamennaj szjanoj Bas_l_janskaga manastyra і ў развалінах staraschytnaga des Schlosses паблізу Mucha¸za.

Akruschany s усіх bako ў Klengel, straz і ў schy nadseju wyrwazza s akruschennja, ў wymuschany скласці sbroju і капітуляваць. Здаліся 2 Generäle, 78 афіцэра ў і 2382 saldaty. tyssjatschy den Franzosen ў erhitzend war es забіта. Peramoschzy страцілі 280 tschalawek. Bei getym баі былі sachopleny 4 waroschyja сцягі. Zwei s іх snachodsjazza auf магіле M I. Kutusawa ў Len_ngradse.

Maralnaje snatschenne getaj перамогі war es велізарным. Westka ab ist Kobrynskaj peramose padnjala der Geist adstupajutschych армій stellig. Bei jaje gonar uperschynju ў peryjad Ajtschynnaj wajny sa der Szenen Petrapa¸la¸skaj крэпасці pragryme ў peramoschny der Salut. Schto sch datytschyzza das Selbsthektar gorada, so ±n вельмі pazjarpe ў die Hölle pascharu: s 630 doma¸ladannja ў уцалелі толькі 82. Kabryntschane do¸ga nicht маглі аправіцца die Hölle getaga bedstwa.

Den tym Stunden 18-tausendste армія Tarmassawa, jakaja накіроўвалася ў napramku Pruschan, sustrela lja w±ssak Garadsetschna — Paddubnaja, auf po¸natsch die Hölle вёскі Te¸l і, 40-tyssjatschnyja korpussy напалеонаўскіх des Generals ў Schwarzenberga і Renje. 31 ліпеня adby¸sja ¸party der Kampf s praz і ў нікам, paslja.tschago часці Tarmassawa сталі адыходзіць die Hölle Kobryna. S бесперапыннымі ар’ергарднымі баямі auf paljach w±ssak Te¸l_ Strygawa. Ab getym напамінае stela. ustano¸lenaja ў zentry Strygawa ў 150. гадавіну Ajtschynnaj wajny.

S падзеямі 1812 swjasana so swanaja "batareja" — вялікі der Grabhügel, які jaschtsche nicht so da¸no ¸swyscha¸sja auf pa¸notschna-sachodnjaj ускраіне Kobryna, паблізу рачулкі Sche¸nja. Bei схілах getaga des Grabhügels знаходзілі свінцовыя kul і, tschygunnyja jadry, абломкі sbro і, гўзікі. Bei pasljawajennyja die Lumpen newjadoma s tschyjgo daswolu der Grabhügel ў raskapany дарожнікамі. Bei die Stunde der Erdarbeiten schychary Häuser інваліда ў, які rasmeschtschan nepadal±ku, знаходзілі hier schmat jadser, якія peradadseny ў der Fonds des Museums імя A. W.Suworawa. Адзін s garmatnych stwalo ў, ustano¸lenych lja ¸wachoda ў das Museum, taksama s'ja¸ljajezza swedkaj tych sla¸nych padsej. ±n ў snojdseny nepadal±ku die Hölle Antopalja.

Schto datytschyzza Kobryna, so auf brazkaj магіле загінуўшых рускіх воіна ў bei шасцідзесятых die Lumpen XIX stagoddsja ў pabudawany sabor імя Aljaksandra Ne¸skaga. Bei stagoddse Kobrynskaj перамогі ў zentry gorada ў ustano¸leny manumentalny помнік. Сродкі auf jago былі sabrany sjarod assabowaga sastawu воінскіх tschaszej, якія некалі прымалі ¸dsel bei getym баі і sjarod насельніцтва Grodajenskaj губерні. Und 150. war гадавіна Ajtschynnaj wajny asnamenawana ў uns adkryzz±m memaryjalnych doschak auf budynkach byloga sabora і byloga manastyra, паблізу jakoga adbylassja капітуляцыя waroschaga atrada.

Акупіраваная woragam paslja getych ba± ў war Kobrynschtschyna ja swajgo wyswalennja peratworana der Pas franzusskamu ¸soru ў padprefekturu. Adnak udsel Kobrynschtschyny ў wajne auf getym nicht skontschy¸sja. Bei tyja кастрычніцкія dn і, калі Napaleon rychtawa¸sja ja adstuplennja s Maskwy, bei w±szy Bulkowa, tady Kobrynskaga paweta, snachods і ў sja sborny der Punkt für канцэнтрацыі tschaszej pa¸dn±waj arm іі адмірала Tschytschagawa, якія падыходзілі s t¸rezkaj граніцы. Bei kanzy кастрычніка Tschytschaga ў накіраваўся ja Beras_ny s. metaj adresaz шляхі adstuplennja den Franzosen auf sachad.

Bei 1813 godse, калі wajna адкацілася ist für meschy der Rassen іі, bei Kobryne фарміраваўся Іркуцкі гусарскі das Regiment, bei якім ў tschyne karneta sluschy ў A.S.Grybajeda ў fern. Addalenym recham дакаціліся ja Kobryna падзеі ruska-turezkaj wajny 1877 — 1878. Bei goradse rasmjasz і ў sja lager für wajennapalonnych. Magtschyma, geta war es swjawana s будаўніцтвам hier bei gety die Stunde чыгункі.

Калі ¸spychnula ruska-japanisch wajna 1904 1905 gado ў, bei ferner Mantschschuryju s Kobryna адправіліся batal±ny Tamanskaga і Tscharnamorskaga pjachotnych palko ў. Satym bei gorad dwojtschy збіралася s ussjago paweta papa¸nenne für dsejutschaj arm іі. Многія s saldat nicht вярнуліся, nekatoryja прыйшлі s wajny інвалідамі. Letam 1905 pad uplywam rewaljuzyjnych padsej bei den Rassen іі sjarod tschargowaj партыі прызыўніко ў успыхнулі chwaljawann і, якія суправаджаліся admowaj adpra¸ljazza auf den Schlachthof. Usruschanyja мабілізаваныя запалілі gandl±wyja sind froh, paschar chutka raspa¸sjuds і ў sja auf ¸wes gorad. Згарэлі zentr і ¸sja Пінская (Perschamajski) вуліца.

Pras дзесяцігоддзе ¸spychnula perschaja suswetnaja wajna. Jaje grukat dakaz і ў sja ja Kobryna ¸scho wjasnoj 1915. Letam pras Kobryn пацягнуліся auf ¸schod bjaskonzyja abosy s польскімі бежанцамі. Und ў schn і ў ні іх der Wald раздзялілі дзесяткі Tausende naschych semljako ў.

Perschaklasnaja der Pas tym die Stunde Breszki krepasz nicht apra¸dala ¸skladsenych auf jaje nadsej і war sdadsena den Deutschen ohne Kampf, satoje adstupajutschaja die Hölle jaje ruskaja армія akasala ¸partaje supraz і ў lenne, гераічна adstojwajutschy koschny kawalatschak rodnan зямлі. Вялікімі ахвярамі плацілі захопнікі für koschny krok naperad. Jaskrawym dokasam getaga s'ja¸ljajuzza воінскія могілк і, раскіданыя der Pas ¸sjamu ra±nu.

Pry набліжэнні der Front bolypaja tschastka насельніцтва war эвакуіравана ў глыбіню краіны. Толькі нямногія мелі magtschymasz jechaz der Pas tschygunzy, bolschasz насельніцтва adpra¸ljalassja ў gety sumotny schljach auf padwodach, gruschanych няхітрым den Hausraten. Gety шматмільённы adychod насельніцтва ў выкліканы стратэгічнай kanzepzyjaj galo¸nakamandujutschaga вялікага des Fürsten Мікалая Мікалаевіча, які прытрымліваўся nedaretschnaj тэорыі пакідаць woragu «wypalenuju sjamlju». Der I. Pas des Maßes adychodu arm іі spezyjalnyja atrady kasako ў zalkam спальвалі эвакуіраваныя ist і gewichtig, prytschym ist geta рабілася tady, калі abos beschanza ў толькі wyjasdscha ў für аколіцу häufig. Kobrynu paschanzawala: згарэлі толькі adno¸lenyja paslja pascharu 1905 gandl±wyja sind dy tschastka вуліцы über Gantscharnaja (Praletarski) froh.

Kudy толькі ні hat der Wald beschanza ў eingetragen! Bei dalejschym getaja абставіна adygrala nemalawaschnuju rolju ў ідэйным suprazborstwe s парадкамі ist Polschtschy bürgerlich-pameschtschyzkaj. Ljuds і, якія былі актыўнымі ўдзельнікамі і сведкамі rewaljuzyjnych padsej, wjarnu¸schyssja ў rodnyja meszy, nicht маглі мірыцца sa старарэжымнымі парадкамі. Adsjul — узнікненне padpolnych rewaljuzyjnych арганізацый, adsjul — massawyja выступленні supraz ist paradka ў bürgerlich-pansk_ch.

Wjartanne beschanza ў patschalossja ў 1918 godse і sazjagnulassja ja 1923. "Repatryjanty", jak іх tady nannte і, bei большасці wypadka ў заставалі auf meszy пакінутых сядзіб sarosschyja bur'janom pascharyschtschy і sapuschtschanyja палі. Adnak s paraschennem bei 1918 godse kajsera¸skaj Hermann іі wajennaje ліхалецце auf getym nicht skontschylassja. Rewaljuzyjnaja war Sawezki Ras_ja wymuschana abaranjaz swaje заходнія rubjaschy die Hölle ich werde panskaj Polschtschy і dsjarscha ў Antanty angreifen. Paslja кароткатэрміновых pospecha ў захопнікі pad ударамі Tschyrwonaj Arm іі кінуліся ў die Fluchte. Bei апошнія дні ліпеня 1920 ў scheragu mesz paweta разгарнуліся bajawyja дзеянні. Bei wyswalenym Kobryne ў арганізаваны wajenna-rewaljuzyjny камітэт, dsejnasz jakoga спынілася ў верасні ў сувязі s dalejschym nespryjalnym paworotam wajennych dsejannja ў, bei выніку tschago Kobrynschtschyna akasalassja ¸kljutschanaj bei граніцы Polschtschy.

Wjasnoj 1939 паміж Polschtschaj і German_jaj reska abwastrylassja napruschanasz. Bei сакавіку wa ўсходніх wajawodstwach war prawedsena tschastkowaja мабілізацыя wajennaabjasanych. Pryswanych bei армію belarussa ў і украінца ў накіравалі auf заходнія граніцы, якія ¸scho 1 werasnja ператварыліся ў garatschuju лінію der Front. Aposchn і, besnadsejny der Kampf палякі далі ў Kobryne 17 werasnja. I ў gety sch samy dsen часці Tschyrwonaj Arm іі перайшлі vergangen граніцу, kab usjaz pad den Pfahl abaronu der Wald заходніх belarussa ў і ўкраінца ў. 22 werasnja ў Kobryne ¸ratschysta сустракалі воіна ¸-wyswal_zelja ў.

A.M.Martynow

Martyna ў, A.Wojny ў гісторыі naschaga gorada / A.Martyna ў//Kamun_stytschnaja praza. – 1987. – 26 ljutaga, 7 сакавіка, 10 сакавіка.

Martynow, A.Wojny in der Geschichte Kobryn / A.Martynow//Kobryn-inform. – 2009. – am 12. Februar, am 12. März.