Die Artikel über Kobryn: 1941 - 1945

Zwei ¸swody die 9. Kompanien des 15-Hektars паліцэйскага der Stab. Matarysawany жандармскі і tankawy ¸swody. Geta - s adnago der Seite. 3 drugoga ў tym furchtbar верасні 1942 апынуліся schantschyny, dsez і, staryja. Мірныя sjaljane w±ssak Baryssa¸ka, Bork і, Sabalazze, Kartel_sy, якія ¸s± swa± schyzz± толькі і рабіл і, schto працавалі auf sjaml і, gadawal! dsjazej. Auf memaryjalnych doschkach абеліска ў w±szy Baryssa¸ka выбіта 191 прозвішча erhitzend. Іх расстралялі ў die Stunde «уціхамірвальнай ekspedyzy і», jakuju праводзілі faschysty ў die Rahmen акцыі "Trochwugoln_k", накіраванай auf знішчэнне partysanskaga ruchu. Schudasny разлік - nicht budse насельніцтва, nicht budse ні partysana ў, ні tych, chto akaswaje ім dapamogu - heulte і ў sja ў krywawuju tragedyju...

Звыніксшай sprawasdatschy нямецкіх die Truppen ў der Pas «ekspedyzy і, prawedsenaj bei Baryssa¸zy»: «... Bei notsch auf 22 werasnja die 9. Kompanie здзейсніла der Marsch s Ds_w_na ў napramku Baryssa¸k_. Ja 4 гадзін раніцы war abkruschana zwei und ўзводамі s po¸natschy і po¸dnja gewichtig. Paslja праверкі насельніцтва pry садзейнічанні паліцыі бяспекі і SD 5 sem'ja ў war es perasselena ў Ds_w_n. Астатнія былі rasstraljany spezyjalna wydselenaj kamandaj і pachawany für 500 Meter ў bei pa¸notschna - ў сходнім napramku die Hölle Baryssa¸k_. Paslja tago, jak насельніцтва war es знішчана, прачасалі ¸sju mjaszowasz - schyw±la, pradukty і selska-gaspadartschy інвентар былі sabrany ў adno mesza і adpra¸leny ў Ds_w_n...»

Калі tschytajesch getyja radk і, міжволі становіцца schudasna. Bei geizig канцылярскіх die Absätze s l±gkaszju gaworyzza pra sagublenych ljudsej... Und pras ein Paar radko ў, byzzam нічога і nicht sdarylassja, s njamezkaj pedantytschnaszju перапічваецца спіс narabawanaga dabra - колькі adpra¸lena karo ў, mjaschko ў sboschscha... Solcher wos prostaj і schtods±nnaj sprawaj sdawalassja für akupanta ў «уціхамірванне» Beryssa¸k_ - adnoj s многіх знішчаных Malen s жыхарамі w±ssak naschaj краіны.

Für tych, chto snachods і ў sja pad pryzelam waroschych a¸tamata ў, карціна ¸ja¸ljalassja зусім паіншаму. S±nnja іх, peraschy¸schych davon sind dsen furchtbar, wurde зусім njamnoga angetroffen. Uns пашчасціла sastaz Häuser adnu s dswjuch sjasz±r Kul_kow_tsch, якія застапіся schyz - s±nnja jana Ganna Ba-kazjuk. Auf momant трагедыі dal±kaga das 1942-Hektar ihr war es 6 gado ў. Менавіта jaje маці - war Aljona Kulikow_tsch - adnoj s нямногiх, chto zudam wyschy ў bei die Stunde rasstrelu, і менавіта auf asnowe jaje fatagraf іі sroblena war die Skulptur, jakaja s±nnja ¸wekawetschwaje pamjaz ab загінуўшых. S±nnja Ganna Bakazjuk sa vom Pfahl sjastroj Kazjarynaj Sano¸skaj, jakaja s'ja¸ljajezza anderer swedkaj tragedy і, schywuzu Baryssa¸zy auf adnoj вуліцы...

- Pamjataju, ў swytschaj. prazo¸ny dsen, - raskaswaje Ganna Мікалаеўна. - Raptam des Pas die Hütten пачалі stukaz - усім schycharam treba sabrazza auf die Versammlung. Den Schnurrbart і pajschl і, und uns, malyja, засталіся - treba war es sch камусьці жывёліну пасці... Und дзесыді pad wetschar prybjagaje sussedka. І pytaje, dse bazk і? Wir adkaswajem - dyk auf die Versammlung пайшлі... Sussedka sa sbjalelym twaram апусціла рукі. «Auf die Versammlung? Och, dsetatschk і, njama ў Sie bolsch taty s mamaj...»

Толькі pras dsen,-kal_ kleiner Ganna apynulassja ў wurde Ds_w_ne - забралі s saboju susseds і, tyja, chto ¸zale ў - ja jaje dajschla radasnaja westka - маці schywoj angetroffen. Und chutka wjarnulassja і Aljona Kul_kow_tsch. Zjaschka nawat sabe ўявіць, pras schto прайшлі getaja schantschyna і іншыя... 3 успаміна ў jaje і іншых wyschy¸schych skladwajezza гісторыя kaschmaru, гісторыя смерці і syratawannja.

Усіх tych, chto pryjscho ў «auf die Versammlung», завялі auf могілк і, прымусілі snjaz wop-ratku, satym пазганялі ў chle ў. Und potym пачалі выводзіць - партыямі der Pas 7-8 tschalawek... Perschych вывелі muschtschyn - jak akasalassja, kapaz магілу. Іх расстралялі першымі - hier scha, sweschaj die Gruben, адзіночнымі стрэламі ў патыліцу erhitzend. Den Schnurrbart war es арганізавана s typowa нямецкім pedantysmam - адзін stralja ў, другі скідва ў zely... potym dajschla tscharga ja іншых. Patschu¸schy perschyja strely, snjawolenyja srasumel! - den Schnurrbart...

3 успаміна ў Міхаіла Pa¸ljutschyka: «Ja die Gruben wir ішлі pras калідор s фашысцкіх a¸tamattschyka ў. Паставілі тварамі ja die Gruben. Унізе - залітыя kryw±ju zely, jaschtsche tschutnyja stogny schywych. Ich bin das Rudel ў die Hölle schantschyn s дзецьмі unweit. Карнік-wjal_sny faschyst bei гімнасцёрцы s закатанымі рукавамі - wyrwa ў bei adnoj дзіця, die Schläge ў galawoj ab sjamlju і кіну ў bei die Grube... Chutka dort apynulassja і jago маці.

... Bolsch gljadsez auf ¸wes tety sch ach konnte ich nicht. Lepsch njachaj sab'juz auf bjagu, tschym wos so. І war ich pabeg schto сілы - толькі der Fernen die Hölle карніка ў, die Hölle straschnaj ma-g_ly. Usled загрукацелі strely, über galawoj свісталі кулі. І raptam ich spatyknu¸sja і s ussjago dem Schwung ¸pa ў auf sjamlju... Geta і wurde wyratawannem-faschysty, відаць, wyraschyl і, schto пацэлілі - und ісці für den Leichen nejkaga maloga ніхто nicht палічы ў patrebnym. Bei mjane sch хапіла rosumu praljaschaz so ja zemnaty - und potym адпяўзці ў der Wald ».

Міхаілу Pa¸ljutschyku padtschas Baryssa¸skaj трагедыі war ¸sjago 12 gado ў. ±n-ads_n s нямногіх, chto wyrwa¸sja s krywawaga buk. Bei koschnaga s іх - der Pfahl гісторыя zudo¸naga - інакш nicht skaschasch - wyswalennja.

Zudam wyratawalassja і Aljona Kul_kow_tsch. Jana war ў ліку tych, kago faschysty збіраліся rasstraljaz naprykanzy, bei aposchnjaj партыі. Калі wurde зусім angetroffen ist ljudsej, schantschyny вырашылі paspytaz апошні schanz - і схаваліся ў des Heus klein, jakoga ў chljawe war es dossyz. Patschynala smjarkazza, faschysty зайшлі ў z±mny і s wygljadu sind chle ў, ткнулі ein Paar raso ў beim Heu штыкамі - auf schtschasze, нікога nicht snajschl і, із patschuzz±m spo¸nenaga abawjasku разышліся leer.

Paslja tago, jak bei Baryssa¸zy ¸s± war es skontschana, гітлераўцы пачалі "satschystku" бліжэйшай мясцовасці. Rechts war ў tym, schto акрэсліць meschy Baryssa¸k_ nicht so einfach - stellig tschastka насельніцтва schyla auf chutarach, раскіданых panawakollju. Pra geta swedtschaz радкі s davon samaj njamezkaj sprawasdatschy: «der Lauf padsej pakasa ў, schto сіл, накіраваных für prawjadsennja акцыі ў w±szy war Baryssa¸ka, den Pas prytschyne mesza jaje snachodschannja, nedastatkowa. Baryssa¸ka pradsta¸lja± saboj zentr prykladna s 20 dwaro ў і вялікую kolkasz passjalennja ў (chutaro ў), якія snachodsjazza ў radyusse 5 кіламетра ў die Hölle zentra. Dwary snachodsjazza auf адлегласці 400 - 500 Meter ў адзін die Hölle adnago. Ja tago sch nasselenaja mjaszowasz Baryssa¸k_ perassjakajezza den Wäldern, schto dadatkowa ўскладніла пошукі chutaro ў...

Калі Nicht getyja абставіны, лічба загінуўшых bei Baryssa¸zy magla byz jaschtsche bolschaj. S±nnja pra вынікі davon «satschystk і» напамінаюць schesz магіл pobatsch s w±skaj Peralesse - шасці sem'ja ў, якія змаглі знайсці akupanty. Adnoj s іх wurde sjam'ja Paschkow_tsch...

3 успаміна ў Іпаліта Paschkow_tscha: «Dabei sind dsen ich pajscho ў bei Ds_w_n furchtbar. Калі wjarta¸sja, паліцай pawedam і ў, schto auf маім dwary« навялі paradak ». Sajscho ў ja die Hütten - ні schonk і, ні dsjazej, den Schnurrbart perawernuta... Für des Meters ў 300 Hölle der Hütte ў der Grube, napalowu sapo¸nenaj wadoj, snajscho ў zely жонкі І dsjazej... Ist bei die Grube hineingekrochen, dse war es der Pas der Gürtel wady s kryw±ju, і s dapamogaj staroga susseda patscha ў wyzjagwaz nach oben zely - ussjago іх war es 11. Der Sklave і ў den Schnurrbart механічна - ні plakaz, ні krytschaz uscho konnte nicht...»

Помнiк ў weszy Baryssa¸ka. Fota A. Schugaja

S±nnja ¸se getyja магілы ўтрымліваюцца ў naleschnym den Lager - ist ніколі nicht sabudse gewichtig sind der Schmerz furchtbar. Njada¸na der Pas ініцыятыве старшыні Ossa¸skaga selwykankama Aljaksandra Serg_ew_tscha hier былі заліты nowyja пліты, prywedsena ў paradak agarodscha. Über магіламі і помнікамі njassuz schefstwa die Ossa¸ski Schule і sazyjalny prytulak, pryjasdschajuz sjudy і walanz±ry s Breszkaga dsjarscha¸naga політэхнічнага ўніверсітэта. Und pamjaz pra davon sind werassen sacho¸wajezza ў музеі sazyjalnaga prytulka, stworanym pry dapamose Kobrynskaga wajenna-g_starytschnaga des Museums імя A.W.Suworawa, mjaszowaga selwykankama і многіх іншых ljudsej, neabyjakawych ja гісторыі vom Pfahl краіны furchtbar. Асабістая rolja ў стварэнні des Museums і getaga materyjala naleschyz vergangen dyrektaru Baryssa¸skaj der Schule Ganne Smarschuk - tschalaweku, які ў die Stunde Malen s усім сваім kalektywam ukladwa ў ussju der Dusche ў loschukawuju die Arbeit Geta schantschyna moscha schmat raskasatsch pra furchtbar tragedyju vom Pfahl вёскі...

Und ўсіх, chto s±nnja pryjasdschaje ў Baryssa¸ku, sustrakaje помнік - weiß postaz schantschyny. Sind напамін pra tschornaje мінулае, jakoje nicht павінна pa¸taryzza нідзе і ніколі ewig...

Дзмітрый BJALO Ў

• Akupazyjny reschym
• Арганізатары і кіраўнікі partysanskaga ruchu
• Барысаўка-1942. Гiсторыя трагедыi
• Wyswalenne
• Dakumenty swedtschaz №1
• Dakumenty swedtschaz №2
• Dakumenty swedtschaz №3
• Dakumenty swedtschaz №4
• Dakumenty swedtschaz №5
• S успаміна ў L.M.Sandalawa
• Змагаліся ў den Hinterland woraga
• Martirolog kobrinskogo des Judentums
• Die Nacht in 1124 Tage
• Padpolny антыфашысцкі і партызанскі pyx
• Padpolnyja die Stadtbezirkskomitees
• Партызанскія фарміраванн і, якія дзейнічалі auf Kobrynschtschyne
• Unter dem Joch des Hakenkreuzes
• Die Wörter pra bajawych sjabro ў
• So hat der Krieg angefangen
• So patschynalassja
• Tragedyja вёскі Baryssa¸ka
• Jana вызвалялі Kobrynschtschynu
• Wiederzukommen