Першыя ахвяри вайни
Пачаліся чорния дні акупацыі. Літаральна з перших дзен горад сістэматычна прачесваўten групамі ваєнних з літарамі " ГФП" na пагонах, што ў пераводзе азначала "tajemny палявая паліция". Raz' язджалі яни pas дакладна ўстаноўлених адрасах, сабраних нямецкімі агентамі яшче ў перадваєнни перияд. Raz з іншымі шпіенскімі заданнямі складалі спісы партийних і савецкіх актывістаў, асоб, якія варожа адносіліся i фашисцкай ідэалогіі.
U асабняку доктара Невяроўськага na плошчи Камсамольцаў регулярна засядаў ваєнна-паляви sąd. Першай яго ахвярай stanąłem актывістка КПЗБ, били вязень канцлагера ў Картуз-Бярозе Кацярына Гасілевіч. Большасць схоплених адразу расстрэльвалі, астатніх адпраўлялі ў канцлагер.
A nieўzabawa страшенни механізм знішчэння людзей пачаў працаваць na poўную магутнасць. U ліпені гестапаўци правялі na вуліцах горада аблаву. U godzina яє захапілі больш jak дзвесце чалавек, якіх расстралялі na палях пригараднага маєнтка Патрыкі. Наступная вялікая група кабринчан jestem знішчана ў жніўні. Na гети raz пад виглядам рэгістрацыі dla видачи дапамог u будинку СШ № 1 сабралі 180 чалавек chorobliwy і непрацаздольних. Іх вывозілі na расстрел u раєн вескі Імянін.
З пачатку акупацыі месцам регулярних расстрелаў гітлераўци абралі адхон шаши la most праз Днепра- Бугскі kanał. Сюды, na вялікай скорасці, пад' язджалі крития грузавікі з ахвярамі. Людзей са звязанымі дротам рукамі ставілі na каленях na sam краі адхона. Kat абыходзіў шаренгу і страляў з пісталета кожнаму ў патыліцу. Zegar асуджаних ударамі прикладаў спіхвалі з адхону ўніз, страляючи naўздагон u спіны тих, хто спрабаваў уцячи. Такім чинам былі забіты маладажони Грынюкі, якія пабеглі насустрач смерці, тримаючися za рукі.
Сярод мноства закатаваних tu нявінных людзей треба назваць жихара вескі Залессе Кірылу Іванавіча Пракапука. Marynarz балтийськага flota, ен примаў aktўни ўдзел u падзеях Вялікага Кастрычніка ў Петраградзе. Затым − aktўная дзейнасць u радах КПЗБ, канцлагер Картуз-Бяроза. Tu, la адхону, jestem зверскі знішчана сям'я партизана Рыгора Кошаля.
З метай застрашвання насельніцтва trup расстраляних пакідалі незакапанымі некалькі дзен. Калі партызанскі рух пачаў набіраць сілу і праводзіць расстрели la most фашисти баяліся, экзекуцыі былі перанесени ў scena турми.
Восенню 1941 rok Кобрын stoў центрам адзінкі " гебітськамісарията" і ваєннає ведамства змянілася грамадзянскім. Узначаліў яго гебітекамісар Панцэр, які заняў пад pal ўстанову памяшканне СШ № 1. Dla jaўрейськага насельніцтва jestem створана гета з дзвюх асобних частак. U гета " a" залічвалі больш "перспектиўних" (з punkt гледжання карыснасці нявольнікаў dla рейха) − спецыялістаў, кваліфікаваных работнікаў і наогул найбольш моцних фізічна людзей. Za łapówka сюди пранікалі prosty багатия ten' і. Гета " a" размяшчалася ў pasўдневай частци, абмежаванай з захаду вуліцай Суворава, з poўdzień і ўwschód − плошчай Свабоды, вуліцамі Першамайскай і Кірава.
U заходняй частци горада jestem размешчана гета " by". Яго межамі служылі : заходні bok плошчи Свабоды i most, правия бакі вуліц Савецкай і Spartaўнай. U адрозненне piekło асноўgoły гета межи tu насілі чиста сімвалічны характар, нават агароджа адсутнічала. Jestem бачна, што яно jaўna призначалася dla першачарговай ліквідацыі.
Перасяленне жихароў праводзілася ў skrajnie сціслыя тэрміны. Wąs людзі неяўрейськай нацыянальнасці былі wyeksmitowany з адведзених пад гета вуліц. Niemiec мелі зносіны з гета праз " юденрат"(jaўрэйскі савет), які ўзначаліў bujny kupiec Ангяловіч. Na praca жихари гета накіроўваліся пад канвоєм паліцэйскіх з ліку яуреяў. Пры гетим хадзіць pas тратуарах забаранялася. Кожны jaўрей абавязани byў насіць нашити na плячах жоўty kółko. Зносіны з гета, a тим больш дапамога яго жихарам, жорстка караліся.
U такіх умовах прайшла зіма 1941 − 1942 гадоў. Lato фашисти прыступілі i ліквідацыі гета " by". Pas раськазах сведак, wąs жихари былі сабрани ў адно месца, дзе i іх звярнуўten Ангяловіч. Ен ведаў аб намерах фашистаў, аднак спакойним голасам заклікаў усіх i спакою, запеўніў, што нічога дреннага людзям nie пагражає. Prosty будзе адпраўка na praca, пагетаму треба забраць з сабой самия неабходния речи і прадукти харчавання.
Натоўп людзей з плачучымі жанчынамі і дзецьмі акружылі паліцэйскія з сабакамі і павялі na чигуначную станцию, дзе ў wagon упіхвалі i dwieście чалавек. Канцавым punkt іх падарожжа stanąłem Бронная Гара, месца паміж Бярозай і Івацэвічамі...
Вось што раськазаў адзін са служачих станцыі, na вачах якога ўten адбивалася. Напярэдадні 800 мясцових сялян выкапалі 8 равоў iўжиней 40 − 60, шириней 6 і глыбіней 4 metr кожни. Участак byў абнесени калючим дротам. Na специяльна пригатаваних пляцоўках ахвяр прымушалі распрануцца дагала. Затым ударамі прикладаў, нацкоўваннем сабак людзей прымушалі спуськацца na dno jama і класціся радамі тварам i зямлі. Бездапаможныя людзі моўчкі выконвалі загад. Зверху іх палівалі aўтаматнымі чэргамі. Na забітых і ranny лягалі наступния ахвяри, ажно пакуль jama nie запаўнялася акриваўленымі целамі людзей. Jama na Броннай Гары сталі апошнім притулкам больш jak 50 - ці tysiąc людзей, дастаўлених з Кобрына, Гарадца, Бярозы, Брэста, Драгічына, Іванава, Пінска.
Жорстка падмануліся ў сваіх падзеях і жихари гета " a, якія былі ўпеўнени ў тим, што дзякуючи іх карыснасці, удасца ўцалець i канца вайни. Rozprawa адбилася позняй восенню 1942 rok. Na гети raz месцам масавих забойстваў сталі палі цяперашняга калгаса "Новы droga", што примикаюць i pasўдневай ускраіны Кобрына. Папярэдне 160 мужчинам з вескі Хідры загадана jestem прыйсці сюди з ридлеўкамі. Убачыўши, што прыйшлі nie ўten, карнікі папярэдзілі: za невикананне praca ва ўkocioł тэрмін − расстрел. I praca закіпела. Каты падлічылі, што хопіць чатирох швоў 60 na 60 metrў. Месца расстрелу jestem акружана aўтаматчыкамі. Калі ў kryty машинах jestem дастаўлена першая партия ахвяр, wąs pasўтарилася.
U тия трагічныя дні гета прачэсвалі pas некалькі разоў. Карнікі ўзломвалі дзвери, лазілі pas гаришчах і падвалах. Нават зямлю правяралі жалезнымі прутамі: некатория людзі спрабавалі схавацца ў загадзя викапаних jama. Chorobliwy і пакінутых u pani дзяцей прыстрэльвалі na месци. Вырвацца з акруження і прабрацца i партизан удалося нямногім.
Гэты кашмар працягваўten некалькі дзен. Здранцвелы piekło жаху і свядомасці ўласнай безабароннасці горад дні і ночи напружана ўслухоўваўten ў гукі, што даносіліся з тэрыторыі гета і месцаў расстрелу ўчарашніх суседзяў.
Затым наступіў другі akt трагедыі − рабаванне маемасці ахвяр. Wąs речи звозіліся ў визначания месци, перабіраліся, сартаваліся. Больш каштоўнає ўпакоўвалася dla адпраўкі ў " рейх", астатняє раздавалася мясцовим жихарам, якія былі zajęty na гетай рабоце. Праводзімая пад пільным наглядам фашысцкіх służba specjalny гетая аперация зацягнулася na некалькі тидняў.
А. Martynў
Martynў, А. Першыя ахвяри вайни / А. Martynў // Камуністычная праца. - 1988. - 14 красавіка. Першыя gad акупацыі(1941-1942гг.) na Кобрыншчыне.
Popularny materiał
Komentarz
Nazwa płeć
Poszukiwanie
Our partners
Związek z my
Poradniczy: +375(1642) 22331
Pobyt: +375(1642) 39371
Wycieczka: +375(29) 2046305
Ten.wsparcie: +375(29) 8012472
Email: atlant kobrin@tut.by
Email: admin@ikobrin.ru
Redakcja: Napisz do nas
Reklamodawca
O nasz miasto
Dla turysta
Наши проєти: Turystyczny Kobryn | intelektualny Rejon kobryński
Wszystek prawo obroniony © 2011-2015. Wszystek obraz obroniony ich właściciele.
Przy kopiowanie materiał aktywny powoływanie na http://ikobrin.ru obowiązkowy.