Die Artikel über Kobryn: 1917 - 1941

Nawass±lka¸skaje ¸sbrojenaje wystuplenne sjaljan adbylossja ў notsch s 3 auf 4 schn і ў nja 1933 Bei zentry padsej апынуліся вёскі Pa¸lopal, Nawass±lk і, Belsk і Darapejew_tschy Nawass±lka¸skaj гміны Kobrynskaga paweta.

Die Aktion праходзіла auf dem Hintergrund glybokaga эканамічнага і sazyjalna-pal_tytschnaga крызісу ў міжваеннай Polschtschy. Баставалі rabotschyja Lods_ і Belastoka, металісты Warschaus, гарнякі Сілез іі і schachz±ry Dambro¸skaga wugalnaga bassejna. Bei abaronu сваіх das Recht ў паўсталі дзесяткі Tausende sjaljan Kraka¸skaga wajawodstwa. nespakojna war es і ў Sachodnjaj Belarus_. Ускладнілася сітуацыя auf Bresttschyne. Swytschajnaj s'jawaj сталі massawyja мітынгі і забастоўкі rabotschych, дэманстрацыі besprazo¸nych, сутычкі sjaljan s секвестратарамі і паліцыяй.

L.Bagdanowitsch                                                                      A.N.Bljajan

A. R.Grabajla                                                                     M.G.Maros

Bei getych umowach актывізавала rewaljuzyjnuju prapagandu Kamun_stytschnaja partyja Sachodnjaj Belarus_ (KPSB). Bei 1933 pragutscha ў заклік das ZK KPSB узмацніць nastup supraz polskaga reschymu, праявіць салідарнасць і padtrymaz barazbu sjaljan Kraka¸schtschyny.

Wjasnoj 1933 auf Bresttschynu прыбылі adkasnyja работнікі KPSB і Kamun_stytschnaga sajusa моладзі Sachodnjaj Belarus_ Міхаіл Tabarysk і, Мікалай Dworn_ka ў і Reg_na Kaplan (sapra¸dnaje імя і прозвішча Sossja Zytryn), якія akty¸na ўключыліся ў rewaljuzyjnuju die Arbeit. Bei маіліпені pad кіраўніцтвам Dworn_kawa і Kaplan bei ljassach pad Franopalem (Breszk_ ra±n) прайшлі narady-kanferenzy_ Breszkaga akrugowaga камітэта KPSB. Es war prynjata raschenne raspatschaz шырокія акцыі pratestu sjaljan Bresttschyny, uchwaleny der Plan prawjadsennja massawych pachoda ў sjaljan bei маёнткі pano ў, якія асабліва прыгняталі sjaljan. Вырашылі patschaz s pameschtschyka ў Malatsche¸sk_ch (den Jh. Bulkowa). Pachod прызначылі auf 4 schn і ў nja, und meszam sboru абралі das Jh. Radwan_tschy. Мірным scheszem, арганізаваўшыся ў kalony, planawalassja prybyz bei Radwan_tschy, adtul bei Bulkowa. Paslja prawjadsennja мітынгу ў Bulkowe ruschyz auf Brest, kab prynjaz udsel bei massawym мітынгу sjaljan Bresttschyny. Bei prapagandyszkuju кампанію ўключыліся die Mitglieder KPSB Was_l Laskow_tsch, Feados_j Tschara¸ko, Міхаіл Tscharnak, Luk'jan Putschyk, Ljawonz_j Bagdanow_tsch і інш.
                               A. P.Sachartschuk

Adna s kalon павінна war фарміравацца ў Pa¸lopal_. 3 getaj metaj bei w±sku 3 schn і ў nja pryby ў sakratar Pa¸lopalskaga padrajkoma KPSB Ljawonz_j Bagdanow_tsch, які den Recht ў naradu s членамі KPSB і закліка ў ja die Aktionen. Malen s Rygoram Grabajlam ±n sanja¸sja арганізацыяй sjaljan bei Pa¸lopal_. Bei Darapejew_tschy накіраваліся Mazwej Grabajla і Іларыён Alsche¸sk і, und ў Nawass±lk_ — Aljaksej Grabajla і Aljaksej Gusjuk. Perad імі pasta¸lena war die Aufgabe арганізаваць sjaljan і prybyz wetscharam auf mesza sboru ў Pa¸lopal. Pad wetschar bei Pa¸lopal і, auf скрыжаванні darog Pa¸lopal — Nawass±lk_ — Darapejew_tschy, sabralassja der Leiche sjaljan kolkaszju prykladna 100 tschalawek. Der Pas darose ja mesza sboru навасёлкаўскія sjaljane абстралялі паліцэйскага Jana Knaro¸skaga, які wjarta¸sja auf веласіпедзе ў Nawass±lk_ paslja wykanannja sluschbowaga die Aufgaben ў Darapejew_tschach. Паліцэйскі кіну ў веласіпед, sluschbowuju die Tasche і hundert ў uzjakaz. Bei die Stunde uz±ka ў ±n ў paraneny.

A.T.Bagdanowitsch                    S.S.Kaslowitsch                                        R.M.Mazjuk                         des Jh. m Нiканчук

Der Punkt m Пiлiпук                           K.L.Grabajlas                              JE.S.Gryschkewitschs                           A.S.Martschuks

Achoplenyja rewaljuzyjnym parywam sjaljane вырашылі ўзброіцца і толькі paslja getaga ruchazza ў Radwan_tschy. Pragutscha ў заклік раззброіць асадніка ў bei Belsku і разграміць паліцэйскі pastarunak bei Nawass±lkach. Pa¸stanzy раздзяліліся auf 2 grupy. Adna s іх bei skladse Aljaksandra Bljajana, Мікалая Marosa, Szjapana Gryzuka і Andreja Sachartschuka накіравалася ў die Seite Nawass±lak, kab rasburyz telefonnuju лінію, schto swjaswala w±sku s Kobrynam і Ds_w_nam. Sjaljane спілавалі некалькі telefonnych slupo ў, prawady перабілі sjakeraj. Adnatschassowa andere gruia pa¸stanza ў (некалькі dsessjatka ў tschalawek) накіравалася ў Belsk für rassbrajennja асадніка ў. Apo¸natschy асаднікі Kas_m_r Ksensk_ (інструктар ваенізаванай арганізацыі "Stralez"), Franz_schak Patka і Andrej Wyschyko¸sk_ былі rassbrojeny. Sjaljane загадалі Ksenskamu ісці Malen s імі ў Nawass±lk_.

                           F. Und. Нiканчук                                                    A.Ja.Rogatsch                                                     I. F.Sachartschuk

Польскія ¸lady ў Nawass±lkach былі ¸scho gatowyja ja dem Kampf. paraneny паліцэйскі Knaro¸sk_ sdole ў dabrazza ja pastarunka і паведаміць kamendantu Dambro¸skamu ab сялянскім bunze. Адміністрацыя гміны і паліцэйскія забарыкадзіраваліся ў budynku гміны (bei akruschanym сялянамі den Haus знаходзіліся паліцэйскія Dambro¸sk і, Sljanok і Knaro¸sk і, sakratar гміны Seler, jago der Bruder і schonka s дзіцем). Auf patrabawanne pa¸stanza ў адчыніць dswery budynka гміны pragutscha ў wystral. Stralja ў kamendant Dambro¸sk_. Sjaljane taksama адказалі выстраламі. Kamendantu ў samy апошні momant ist es dem Pas telefone swjasazza s Ds_w_nam, dalaschyz abstano¸ku і папрасіць дапамогі (sjaljane nicht паспелі jaschtsche пашкодзіць telefonnuju лінію) gelungen. Den tym Stunden perastrelka rasgaralassja. Jana prazjagwalassja s перапынкамі некалькі гадзін. ў paraneny Іван Кіцель. Bei sjaljan скончыліся die Patronen, і auf досвітку jany разышліся der Pas die Hütten. Зброі ў іх war es klein — некалькі alt вінтовак і пісталета ў. Rygor Grabajla, Мікалай Maros, Anton Піліпук, Aljaksej Bagdanow_tsch і іншыя накіраваліся auf ¸schod, bei der UdSSR (ім ist es перайсці mjaschu gelungen). Bei die Stunde getaga perachodu ў paraneny Aljaksandr Bljajan.

Раніцай 4 schn і ў nja ў вёскі гміны прыбылі паліцыя і scha¸nery. Bei Kobrynsk_m і суседніх pawetach war es ab'ja¸lena assadnaje становішча. Karnaj ekspedyzyjaj kamandawa ў начальнік sledtschaga ¸pra¸lennja камісар Buds_nsk_. Bei die Stunde prawjadsennja пацыфікацыі (уціхамірвання) карнікі разбівалі ў die Hütten petschy і коміны, раскрывалі salamjanyja strech і, das Korn і das Mehl змешвалі s pjaskom abo аблівалі gasaj, рэзалі і палілі adsenne, ламалі meblju і білі der Geschirre. Дзесяткі tschalawek былі aryschtawany. Bei perastrelzy s паліцыяй загіну ў Pawel Піліпук (auf chutary Rybna das Jh. Кісялёўцы erhitzend). Bei die Stunde ist sledstwa wjaskowych muschyko ў ставілі ў über den Pas 10—15 tschalawek bei dwary гміны і s jaje wokna ў удзельніка ў dem Aufruhr апазнавалі dem Gas, выкарыстоўвалі elektrytschny der Strom (dynamamaschyna) і інш froh. Mozna пацярпелі ў chodse sledstwa Іван Martschuk, Pjotr Krygantschuk, Ljawonz_j Bagdanow_tsch, Rygor Цімашчук, Іван Кіцель і інш. Асабліва ljutawa ў sledtschy Ulads_m_r Masurkew_tsch. Aryschtawanych кінулі ў kobrynskuju turmu. Jana рыхтавалі der Plan uz±ka ў, ale ±n ў sind geöffnet. 8 pa¸stanza ў былі addadseny pad wajenna-paljawy das Gericht — Ljawon Bagdanow_tsch, Aljaksej Gusjuk, Іван Кіцель, Sjam±n Kaslow_tsch, Іван Лісковіч, Raman Mazjuk, Was_l Ніканчук, Rygor Цімашчук. Malen s імі судзілі sakratara Breszkaga akrugowaga камітэта KPSB Reg_nu Kaplan. Das Gericht prachods і ў bei Kobryne s 2 Pas 9 werasnja ў budynku zjaperaschnjaga rajaddsela міліцыі. Sjaljanam ў sind smjarotny prygawor ertragen.

Prakuror Jazunsk_ sajaw і ў auf sudse: «Smjarotnaje pakaranne pras paweschanne budse den guten Stunden für ¸s±j Kamparty_ Polschtschy». KPSB і gramadskasz краіны разгарнулі schyrokuju кампанію der Pas выратаванні schyzzja assudschanych. Schmat srab і ў für getaga асабіста Мікалай Dworn_ka ў. Пракацілася magutnaja narodnaga pratestu lobend. Tyssjatschy пісьма ў s patrabawannem вызваліць assudschanych паступілі ў kanzyljaryju прэзідэнта Polyptschy. Польскія ¸lady wymuschany былі адступіць. Smjarotny pryssud ў sind paschyzz±wym snjawolennem s pasba¸lennem грамадзянскіх das Recht ў ersetzt. Kaplan прыгаварылі ja 15 gado ў іурмы. Jaschtsche 24 pa¸stanzy атрымалі der Pas 10—12 gado ў. Snjawolenne jany адбывалі ў turmach Вільн і, Sedlza ў, Wronak, Raw_tscha ў. Bei turme загіну ў Pjotr Krygantschuk. Auf swabodu выйшлі ў 1939

Сялянскі Der Aufruhr і sudowy prazes über паўстанцамі атрымалі шырокі грамадскі resanans і ўвайшлі ў гісторыю jak адзін s najbolsch wjadomych эпізода ў barazby prazo¸nych Sachodnjaj Belarus_ für nazyjanalnaje і sazyjalnaje wyswalenne.

Wa ¸sbrojenym der Vorsprung ленні ўдзельнічалі: Іларыён Ігнатавіч Alsche¸sk і, Sjam±n Ігнатавіч Alsche¸sk і, F±dar Markaw_tsch Alsche¸sk_ (das Jh. Nawass±lk і), Ljawonz_j Bagdanow_tsch, Aljaksandr Мікалаевіч Bljajan (das Jh. Nawass±lk і), Dsjam'jan Мікалаевіч Bljajan (das Jh. Nawass±lk і), Aljaksandr Кірылавіч Bukraba (das Jh. Nawass±lk і), Aljaksej Rygoraw_tsch Grabajla, Kanstanz_n Ljawonzjew_tsch Grabajla, Кірыла Rygoraw_tsch Grabajla, Mazwej Grabajla, Rygor Grabajla, Еўдакім Sjam±naw_tsch Gryschkew_tsch, Szjapan Gryzuk (das Jh. Nawass±lk і), Aljaksej Ільіч Gusjuk, Maks_m Kusm_tsch Gusjuk, Jaka ў Was_ljew_tsch Dsjam'janka, Jemjaljan Pa¸law_tsch Sagreba, Sjam±n Szjapanaw_tsch Kaslow_tsch, Іван Sjam±naw_tsch Кіцель, Pjotr Gardsejew_tsch Kryganuk (das Jh. Nawass±lk і), Іван Віктаравіч Лісковіч, Raman Літвіненка, Мікалай Georg_ew_tsch Maros (das Jh. Nawass±lk і), Andrej Sjam±naw_tsch Martschuk (das Jh. Nawass±lk і), Іван Сідаравіч Martschuk (Nawass±lk і), Raman Мікітавіч Mazjuk, Was_l Markaw_tsch Ніканчук (das Jh. Nawass±lk і), Feados_j Ambrosjew_tsch Ніканчук (das Jh. Nawass±lk і, Anton Lasaraw_tsch Піліпук (das Jh. Nawass±lk і), Pawel Міхайлавіч Піліпук (das Jh. Nawass±lk і), Anton Jaka¸lew_tsch Rogatsch (das Jh. Nawass±lk і), Andrej Pazejew_tsch Sachartschuk (das Jh. Nawass±lk і), Іван Feadosjew_tsch Sachartschuk (das Jh. Nawass±lk і), Arz±m Ільіч Szepanjuk, Jaka ў Ніканоравіч Trazjuk, Mazwej Maks_maw_tsch Хінец, Rygor Jur'ew_tsch Цімашчук, Іван Pjatrow_tsch Цібароўскі (das Jh. Nawass±lk і) і іншыя.

Auf ¸schanawanne памяці pa¸stanza ў beim Jh. Nawass±lk_ pasta¸leny помнік (1967), auf budynku die Schulen — bareljef (1983). Materyjaly pra pa¸stanne sberagajuzza ў музеі Nawass±lka¸skaj sjarednjaj die Schulen.

A.W.Dronez.

• Die Jahre der Hoffnung, die Jahre des Kampfes
• Dakumenty swedtschaz (Sapiska начальнiка Swjatko¸skaga)
• Dakumenty swedtschaz (храналогiя padsej ў 1919-1938)
• Dakumenty swedtschaz (ab утварэннi selsaweta ў)
• Ja nowaga schyzzja
• ±n waloda ў paetytschnym den Gaben
• S гісторыі achowy sdaro¸ja auf Kobrynschtschyne
• Kobryn unter Polen
• Kobryn in 1920
• Kobryn bei апісанні Міхаіла Martschaka
• Nawass±lka¸skaje ¸sbrojenaje wystuplenne sjaljan 1933
• Schicksalsvoll 1939
• Сацыяльна-эканамічнае становішча Kobrynschtschyny ў 1939—1940
• Davon nesaby¸ny werassen...
• Bei die Lumpen gramadsjanskaj wajny і wajennaj інтэрвенцыі
• Удзельнікі Kastrytschn_zkaj рэвалюцыі і gramadsjanskaj wajny
• Bei den Lagerhaus Polschtschy
• Usnagarodschanyja medal±m «Für ¸dsel bei abarontschaj wajne 1939»
• Удзельнікі rewaljuzyjnych wystuplennja ў auf Kobrynschtschyne (1921—1939)
• Wiederzukommen