Versão em português 中文版本 日本語版
Polish version La version française Versione italiana
Русская версия English version Deutsch Version

Artykuł O mieście Kobryń: 1941 - 1945

Арганізатары і кіраўнікі партизанськага руху na Кобрыншчыне

АБРАЗЦОЎ Міхаіл Сяменавіч, нарадзіўten ў 1916 r. Закончыў Харкаўськає ваєнна- палітычнае вучылішча(1941). Малодшы палітрук, камісар батарэі, з лютага 1942 r. камісар дывізіена 889-га артилерийськага paź. U пачатку Вялікай Айчыннай вайни служиў u 200-й стралковай дывізіі, трапіў u палон, уцек. U 1943 - 1944 гт. камісар партизанськага атрада імя Чапаева. Узнагароджаны орденам Айчыннай вайни, медалямі. Памер u 1998 r.

М.С.Абразцоў Ф.М.Алісіевіч                                                                  

АЛІСІЕВІЧ Федар Максімавіч, нарадзіўten ў 1917г. u w. каўпыніца(цяпер w. Колас) Крупскага раєна Мінскай wobła. Закончыў гістарычны факультет Аршанскага lodoszreńўніцкага інстытута. 3 кастрычніка 1939 r. i кастрычніка 1940 r. служиў u Чырвонай арміі. U красавіку - кастрычніку 1943 r. вучиўten u Беларускай szkoła падрихтоўкі партызанскіх kadrў na станцыі сходня Хімкінскага раєна Маскоўськай wobła. U кастрычніку 1943 r. закінуты ў Кобрынскі раєн, призначани памочнікам камісара партизанськай бригади імя Чапаева pas камсамоле, адначасова з'яўlaўten сакратаром Кобрынскага раєннага падпольнага камітэта ЛКСМБ. Узнагароджаны орденам Чырвонай Зоркі, медалямі. З сакавіка 1945 r. i снежня 1950 r. працаваў u апараце Брэсцкага абкома ЛКСМБ, пазней Брэсцкага абкома КПБ. Памер u 1975 r.

АрлоЎ Іван Іванавіч, нарадзіўten ў 1919 r. u w. Бабакава Іванаўськай wobła., Расія. Напярэдадні Вялікай Айчыннай вайни призвани ў Чырвоную армію, u першия дні вайни апинуўten ў акружэнні і застаўten na тэрыторыі Кобрынскага раєна. Oto восенню билия чирвонаармейци пачалі збіраць зброю, a вясной 1942 r. арганізавалі групу, якая nazywam сябе чапаєўцамі, узначаліў яє І.І.Арлоў, пазней яна stanąłem першим na Кобрыншчыне партызанскім атрадам імя Чапаева. 27 красавіка 1943 r. u godzina правядзення аперацыі pas падриве most rozżarzając w. Жухаўци ў баі супраць гітлераўцаў І.І.Арлоў byў цяжка паранени ў галаву, схоплени і дастаўлени акупантамі ў Кобрын, дзе і памер. U студзені 1944 r. na bazie атрада імя Чапаева jestem створана партизанськая бригада імя Чапаева, a аднаму з атрадаў nadany імя Арлова.

І.І.Арлоў                                                                    Ф.М.Baranў

BaranЎ Федар Мікалаевіч, нарадзіўten ў 1914 r. Кадравы афіцэр Чырвонай арміі, служиў u Брэсцкай wobła. U пачатку Вялікай Айчыннай вайни трапіў u акруженне пад Баранавічамі. Nie маючи магчымасці выйсці з варожага tył, raz з іншымі ваеннаслужачымі арганізаваў партизанськую групу, якая першапачаткова налічвала 12 чалавек. U маі 1942 r. група прибила ў Булінскі las u Слонімскім раєне, дзе аб'ядналася з групай А.П.Огнева і jestem ўключана ў асобни атрад імя Шчорса 54-й групай(ротай). U красавіку 1943 r. паводле загаду sztab партизанськага злучення Брэсцкай wobła. 54-я група pióroўтворана ў самастойни атрад імя Суворава. З ліпеня i снежня 1943 r. Ф.М.Baranў byў начальнікам sztab гетага атрада. Са снежня 1943 r. начальнік sztab бригади імя Дзяржынскага, якая дзейнічала na акупіраванай тэрыторыі Бярозаўськага, kosaўськага і Целяханскага раєнаў. U маі - ліпені 1944 r. камандзір партизанськай бригади імя Чапаева, якая дислациравалася ў Дахлаўскім las і дзейнічала ў Кобрынскім і часткова Антопальскім раєнах. Брыгада примала ўдзел u вызваленні Кобрынскага раєна. Узнагароджаны з ордэнамі. Пасля вайни жиў і працаваў u Маскве".

Iglica Віктар Ільіч, нарадзіўten ў 1918 r. u с. Акцябрскае Канатопскага раєна Сумскай wobła., Украіна. U 1941 r. служиўуг. Жабінка Брэсцкай wobła., палітрук 459-га стралковага pałka. U пачатку Вялікай Айчыннай вайни трапіў u акруженне і вимушани byў raz з іншымі ваеннаслужачымі застацца na Кобрыншчыне. Воіны збіралі зброю, прымалі papieżўненне, a ў красавіку 1942 r. raz з мясцовымі жыхарамі Засімскага сельсавета стварылі партызанскі атрад імя Чапаева. Яго камісарам з ліпеня 1943 r. byў В.І.Iglica. Загінуў 3.8.1943 r. u баі rozżarzając w. Стрыі Кобрынскага раєна. Пахаваны ў w. Засімы.

В. I. Iglica                                                                  А.К.Букраба

БУКРАБА Аляксандр Кірылавіч. Нарадзіўten ў 1914 r. u w. Наваселкі ў сялянськай tu' і. Удзельнік Кобрынскага(Наваселкаўськага) узброєнага występ сялян 1933 r. Асуджаны na 10 гадоў. Пакаранне адбиваў u турмах Кобрына, Седльцаў, Вільні, Равіча. U верасні 1939 r. вярнуўten na радзіму. U 1940-1941 гг. сакратар Наваселкаўськага валаснога виканкома, директар szkoła. U Вялікую Айчынную вайну партизан атрада імя Суворава, u жніўні 1943 - сакавіку 1944 r. камісар атрада імя Арджанікідзе бригади імя Молатава. Служыў u польскім sztab партизанськага руху(з 1944). Пасля вайни працаваў намеснікам старшыні Дзівінскага, старшиней Дзівінскага, Пружанскага і Антопальскага райвиканкомаў, 1-м сакратаром Шарашоўськага і Пружанскага komitetў rejonowy КП(б) Б. Са студзеня 1963 r. старшиня Брэсцкага аблсаўпрофа. 3 верасня 1965 r. і i вихаду na пенсію(1975) старшиня парткамісіі при Брэсцкім абкоме КПБ. Узнагароджаны ордэнамі Чырвонага Сцяга, Працоўнага Чырвонага Сцяга, орденам ПНР "Віртуці Мілітары"(залати krzyż) і інш. Памер u 1977 r.

ГАПАСЮК Канстанцін Сцяпанавіч, нарадзіўten 7.9.1912г. u w. Рэчыца Кобрынскага раєна. Працаваў u сельськай гаспадарци. Пасля ўз'яднання Заходняй Беларусі з БССР - u organ міліцыі, u ludowy судзе. U верасні 1941 r. далучиўten i групи ваєннаслужачих, якія апынуліся ў Дахлаўскім las, stoў партизанам атрада імя Чапаева, камандаваў спачатку ўзводам, потим ротай. U студзені 1944 r. na bazie атрада імя Чапаева jestem створана партизанськая бригада імя Чапаева Брэсцкай wobła., камандзірам якой u студзені - маі, a з maj 1944 r. намеснікам камандзіра byў К.С.Гапасюк. Узнагароджаны двума ордэнамі Айчыннай вайни I ступені, медалямі. Пасля визвалення Кобрыншчыны piekło фашысцкіх захопнікаў працаваў намеснікам старшыні Кобрынскага гарсавета, потим na гаспадарчай рабоце. Памер u 1991 r.

К.С.Гапасюк К.П.Караблін                                                                 

КАРАБЛІН Канстанцін Пятровіч. Удзельнік 1-й сусветнай, савецка- фінляндскай 1939-1940 гг. wojnaў. U Вялікую Айчынную вайну byў начальнікам sztab партизанськага атрада імя Суворава бригади імя Молатава Пінскага злучення, які дзейнічаў na тэрыторыі Антопальскага раєца(заходняя і pasўночна-заходняя часткі яго цяпер u ськладзе Кобрынскага раєна). Пасля вайни byў сакратаром райваєнкамата ў r. Іванава Брэсцкай wobła.

КараваеЎ Аляксандр Мікалаевіч, нарадзіўten ў 1914г. u w. Танкавічы Сяроўськага раєна Свярдлоўськай wobła., Расія. 3 ліпеня 1940 r. служиў u ськладзе 182-га асобнага сапернага батальена na тэрыторыі Літвы. U першия дні Вялікай Айчыннай вайни з баямі адыходзіў na ўwschód, трапіў u палон. Уцек. U 1942-1944 гг. u партызанскім атрадзе імя Катоўськага, намеснік камандзіра атрада pas разведци. Узнагароджаны орденам Айчыннай вайни II ступені, медалямі. З ліпеня 1944 r. i ліпеня 1946 r. працаваў старшиней Дзівінскага райвиканкома. U канци 1946 r. виєхаў na Ural.

А.М.Караваеў Х.М.Касымаў                                                                      

КАСЫМАЎ Хамза Мірсайхавіч, нарадзіўten ў 1909 r. u w. Ахметава, Башкірыя. U gad Вялікай Айчыннай вайни са жніўня 1942 r. i сакавіка 1943 r. намеснік камандзіра pałka 16-й Башкірскай кавалерийськай дывізіі. Пад Сталінградам byў цяжка паранени, пакінуты пад апеку рабочага kopalnia № 10 u Данбасе. Пры масавим вивазе шахцераў u Германію ў маі 1943 r. уцек з ешалона, 3 maj 1943 r. i ліпеня 1944 r. партизан атрада імя Катоўськага, u маі - ліпені 1944 r. камісар атрада. Са снежня 1944 r. i maj 1945 r. u Чырвонай арміі, камандзір pałka. Byў цяжка паранени, дэмабілізаваны. Узнагароджаны ордэнамі Чырвонага Сцяга, Айчыннай вайни I і II szczebel, Чырвонай Зоркі, медалямі. Пасля вайни жиў u r. Ufa.

ЛЕАНОВІЧ Максім Пракопавіч, нарадзіўten ў 1897 r. u w. Выгада Кобрынскага раєна. Адзін з кіраўнікоў патриятичнага падполля і партизанськага руху ў Брэсцкай wobła. 3 1918 r. u Чырвонай арміі. 3 1921 r. na гаспадарчай, савецкай і партийнай рабоце. U 1932 r. закончиў Камуністычны універсітэт Беларусі імя Леніна. 3 1940 r. директар саўгаса ў Брэсцкай wobła. U 1941 - 1942 гг. na гаспадарчай рабоце ў Варонежскай wobła. Са жніўня 1943 r. u варожим tył, кіраўнік спецгрупи ў Брэсцкай wobła. U кастрычніку 1943 - студзені 1944 r. упаўнаважани цк КП(б) by і БШПР pas Кобрынскім раєне, u студзені - ліпені 1944 r. камісар партизанськай бригади імя В.I.Чапаева, адначасова ў снежні 1943 - ліпені 1944 r. сакратар Кобрынскага падпольнага komitet rejonowy КП(б) Б. u 1945 - 1957 гг. na гаспадарчай рабоце ў r. Брэсце. Памер 30.10.1968 r.

М.П.Леановіч Ф.І.Маскаленка                                                        

МАСАЛОЎ Piotr Іванавіч, нарадзіўten 19.6.1916 r. u r. Прыморска-Ахтарск Краснадарскага kraj, Расія. U 1940-1941 гг. u Чырвонай арміі. U пачатку Вялікай Айчыннай вайни ўдзельнічаў u абароне Брэсцкай крэпасці. 3 lato 1941 r. u партизанах: камандзір групи, з сакавіка 1943 r. камандзір атрада імя Чкалава, з верасня 1943 r. i ліпеня 1944 r. камісар бригади "Савецкая Białoruś". 3 1944 r. na савецкай, адміністрацыйнай і гаспадарчай рабоце.

МАСКАЛЕНКА Федар Ільіч, нарадзіўten ў 1914г.ув. Водзіна Данецкай wobła., Украіна. Закончыў Данецкі палітэхнікум. U верасні 1941 r. удзельнічаў u стварэнні партызанскіх атрадаў, u т.л. атрада імя Чапаева, адним з камандзіраў якога ен byў. Партызаны яго атрада ўзарвалі 41 варожи еталон, знішчылі 37 aўтамашин, 20 цистернаў з гаручим. Sam Ф.І.Маскаленка удзельнічаў u 17 baj, падриве 3 мастоў, 7 aўтамашин, знішчэнні 11 km телеграфнай сувязі. Удзельнік визвалення Кобрына piekło фашысцкіх захопнікаў. Узнагароджаны opдэнам Айчыннай вайни I ступені, медалямі. Пасля вайни жиў і працаваў u Кобрынскім раєне. 3 1952 r. byў старшиней калгаса "1 maj", пазней працаваў старшиней сельсавета. Памер u верасні 1960 r.

НАВУМЧЫК Аляксей Рыгоравіч, нарадзіўten ў 1918 r. u w., Стрыі Кобрынскага раєна. Удзельнічаў u падпольнай барацьбе ў Заходняй Беларусі, двойчи byў асуджани. U 1939 r. elitarny старшиней Засімскага сельсавета. U Вялікую Айчынную вайну А.Р.Навумчык stoў арганізатарам партизанськага руху ў Дахлаўскім las. Вакол яго групаваліся чирвонаармейци, якія трапілі ў акруженне. U партызанскім атрадзе імя Чапаева, пазней u бригадзе імя Чапаева byў камандзірам разведкі. U атрадзе захвареў na gruźlica. Пасля вайни жиў і працаваў u Кобрыне. Памер u 1946 r.

А.Р.Навумчык А.Д.Падаляк                                                                  

ПАДАЛЯК Аляксей Данілавіч, нарадзіўten ў 1911 r. u w. Караваева Пухавіцкага раєна Мінскай wobła. Начальнік асобага аддзела. Былы аператиўнік. U першия дні Вялікай Айчыннай вайни апинуўten na Брэстчыне. 22 червеня 1941 r. удзельнічаў u baj u Брэсце, 23 червеня пад Кобрынам, адступаў na ўwschód, трапіў u акруженне, потим u палон. Уцек u ракіцінскія ляси(Полыича), арганізаваў партизанськую групу, raz з якой пайшоў u старасельскія ляси(Брэсцкая wobła.), дзе група ўлілася ў атрад М.М.Чарнака. U 1941 - 1944 r. ваяваў u партызанскіх атрадах Брэсцкага злучення, byў камандзірам групи, камандзірам узвода атрада, намеснікам камандзіра pas разведци бригади імя Леніна. Узнагароджаны орденам Чырвонага Сцяга, medal!. Пасля вайни жиў і працаваў u Брэсце.

ПАНФІЛАЎ Сямен Федаравіч, нарадзіўten ў 1907 r. u w. Гайсава Верхнеуральскага раєна Чэлябінскай wobła. U ліпені 1941 r. призвани ў Чырвоную армію. Першы bój приняў rozżarzając r. Вялікія Лукі, трапіў u лагер dla ваєннапалонних, адкуль уцек. Стварыў пад Люблінам trup. U канци 1942 r. С.Ф.Панфілаў raz з групай прийшоў u Białoruś, але byў схоплени паліцыяй і зняволени ў Кобрыне, адкуль зноў уцек i партизан u Дахлаўскі las. 15.3.1943 r. призначани камандзірам 2-й kompania атрада імя Чкалава, са студзеня 1944 r. камандзір атрада імя Малянкова партизанськай бригади імя Чапаева. Удзельнік визвалення Кобрына piekło фашысцкіх захопнікаў. Узнагароджаны орденам Айчыннай вайни I ступені, медалямі. Пасля вайни жиў і працаваў u Кобрыне.

ПАПЛАЎСКІ ПІЛІП Ніканавіч, нарадзіўten ў 1913 r. u w. мазури Кобрынскага раєна. Закончыў 4 класи польськай szkoła. Byў członek КПЗБ, жиў nielegalny i верасня 1939 r. Адразу пасля акупацыі Кобрынскага раєна 23 червеня 1941 r. ствариў групу з 11 чалавек. U luty 1942 r. rozżarzając w. Дзеткавічы Драгічынскага раєна група правяла перши bój, потим дзейнічала raz з атрадам М.Ц.Шыша, a пасля яго гібелі(25 червеня 1942 r.) частка партизан na чале з П.Н.Паплаўскім stanąłem дзейнічаць самастойна. I lato 1943 r. вирасла i 50 чалавек і 6.6.1943 r. паводле загаду sztab Брэсцкага партизанськага злучення аформлена jak асобна дзеючи атрад імя Кірава, які базіраваўten ў Антопальскім раєне. Камандзірам атрада byў призначани П.Н.Паплаўскі. U жніўні 1943 r. ен byў паздрадніцку забіты.

П.Н.Паплаўскі В.В.Сцепкін                                                                     

СЦЕПКІН Валянцін Васільевіч, нарадзіўten ў 1919 r. u Кобрынскім раєне. U 1936 r. уступіў u падпольную арганізацыю КСМЗБ. 3 верасня 1943 r. баєц партизанськага атрада імя Чапаева. 3 лістапада 1943 r. палітрук kompania, са студзеня 1944 r. камісар атрада імя Малянкова, з maj 1944 r. начальнік sztab партизанськай бригади імя Чапаева. Пасля визвалення Кобрынскага раєна накіраваны na савецкую praca ў kosaўскі раєн Брэсцкай wobła. Узнагароджаны медалямі.

Tur Сямен Кандратавіч, нарадзіўten ў 1908 r. u w. Пескі Кобрынскага раєна. U 1927 r. паєхаў u Аргенціну na заработкі, працаваў na нафтапромислах. Tam уступіў u камуністычную партию. 3 1936 r. ваяваў u ськладзе інтэрнацыянальнай бригади ў godzina нациянальна-ревалюцийнай вайни 1936-1939 гг. u Іспаніі na bak рэспубліканцаў. Пасля параження na r. Эбра інтэрнацыяналісты вимушани былі адступіць na територию Францыі, дзе С.К.Tur byў змешчани ў лагер і ў 1941 r. інтэрніраваны ў Савецкі Саюз. Збіраўten вярнуцца ў rodzony веську, але гетаму перашкодзіла Вялікая Айчынная вайна. Пасля заканчення специяльнай разведшколи виконваў заданні камандавання пад Валакаламскам, za што byў узнагароджани орденам Чырвонага Сцяга. U godzina виканання zadanie ў бранскіх лясах byў цяжка паранени, a пасля виздараўлення адкамандзіраваны ў распарадженне Украінскага sztab партизанськага руху, pas заданні яго прибиў u роўненскія ляси, дзе ўзначаліў невялікі партызанскі атрад, які ўваходзіў u партизанськає злученне асобага призначення пад камандаваннем А.П.Брынскага. U кастрычніку 1943 r. атрад С.К.Tur накіраваўten i чыгункі dla правядзення дыверсіі. Na яго droga аказалася вялікае варожає падраздзяленне. U godzina bój С.К.Tur загінуў. Пасмяротна ўзнагароджани орденам Айчыннай вайни I ступені.

ХАМЕНКА Іван Сяргеевіч, нарадзіўten ў 1920 r. u с. Скапцы(Васялінаўка) dochódўськага раєна Кіеўськай wobła. Закончыў Севастопальскае ваєннає зенітнае вучылішча. U Чырвонай арміі з 1938 r. u 1940-1941 гг. служиў u 49-м артылерыйскім дывізіене 113-й асобнай дывізіі na дзяржаўнай граніцы. U перши дзень Вялікай Айчыннай вайни дывізія ўступіла ў bój. І.С.Хаменка трапіў u акруженне. Удзельнічаў u стварэнні партизанськай групи, якая raz з іншымі аб'ядналася ў атрад імя Шчорса. U красавіку 1943 r. начальнік sztab атрада імя Катоўськага, u якім ваяваў i злучення з часцямі Чырвонай арміі ў красавіку 1944 r. Узнагароджаны орденам Чырвонай Зоркі, медалямі. Пасля визвалення Беларусі piekło фашысцкіх захопнікаў працаваў u г.п. Антопаль.

ШЫШ Мікалай Цімафеевіч, нарадзіўten ў 1908 r. u w. Худлін Кобрынскага раєна. 3 юнацкіх гадоў уключиўten ў ревалюцийную барацьбу, stoў członek КПЗБ. U 1931 r. при спробе перайсці граніцу ў ZSRR затримани польськай дыфензівай. Byў пригаворани i пакарання смерцю. Пад націскам ludowy maj смяротная kara jestem zastąpiony na 15-гадоває зняволенне. 6 гадоў prawoў u адзіночнай cela. Вызвалены ў 1939 r., працаваў u organ НКУС. 3 перших дзен Вялікай Айчыннай вайни М.Ц.Шыш u gruszaўскім las пад Антопалем арганізаваў з мясцовага насельніцтва групу з 12 чалавек, якая дзейнічала ў Кобрынскім раєне. U красавіку 1942 r. u Драгічынскім раєне i яє далучилася група савецкіх ваєннаслужачих пад камандаваннем М.І.Герасімава. Абедзве групи аформіліся ў партызанскі атрад, камандзірам якога stoў М.Ц.Шыш. Атрад дзейнічаў u strefa Дняпроўська-бугськага kanał. 25.6.1942 r. пасля жорсткага bój партизани вярталіся ў напрамку w. Ямнік. Zwiad zaўважила barka з нямецкімі афіцэрамі, і партизани вырашылі яє атакаваць. М.Ц.Шыш pawicaў байцоў u atak. Загінуў u гэтыі баі piekło zerwanie granat. Пасмяротна ўзнагароджани орденам Айчыннай вайни I ступені, яго імем nazwany створани ім атрад u бригадзе імя Молатава, вуліца ў г.п. Антопаль, na радзіме ў w. Худлін pastaўлени помнік.

М.Ц.Шыш С.Я.Ягораў                                                                         

ЯГОРАЎ Сяргей Ягоравіч, нарадзіўten ў 1901г. u г.п. Удзельная Раменскага раєна Маскоўськай wobła. U 1920-1924 гг. служиў u Чырвонай арміі. Удзельнічаў u савецка- фінляндскай вайне 1939-1940 гг. u пачатку Вялікай Айчыннай вайни часць, u якой служиў С.Я.Ягораў, jestem разбіта ў godzina абарончих bajў u раєне Брэста. Адзін з арганізатараў Брэсцкага абласнога антифашисцкага камітэта. Са снежня 1942 r. i сакавіка 1943 r. камісар партизанськага атрада імя Чапаева бригади імя Леніна, з лютага i красавіка 1943 r. асобна дзеючага атрада імя Шчорса. 3 красавіка 1943 r. намеснік упаўнаважанага цк КП(б) by і БШПР pas Брэсцкай wobła. Узнагароджаны opдэнам Чырвонай Зоркі. Загінуў 11.6.1944 r. u godzina пералету цераз лінію front. Яго імем nazwany вуліца ў Кобрыне.

ЯКУНІН Мікалай Федаравіч, нарадзіўten ў 1922 r. u w. Рабкінскі zakład Чырвонаслабодскага раєна, Мардовія. Закончыў 3-е Ленінградскае ваєнна-пяхотнає вучылішча(1941). U Вялікую Айчынную вайну i сакавіка 1943 r. na фронце, трапіў u палон, уцек. 3 восені 1943 r. партизан, потим палітрук 3-й kompania атрада імя Чапаева. U студзені - ліпені 1944 r. камісар партизанськага атрада імя Паставалава бригади імя Чапаева. Узнагароджаны opдэнам Айчыннай вайни II ступені, сяребраним krzyż Польскай Народнай Рэспублікі "Virtuti Militari"("Ваеннай доблесці") II ступені, медалямі. Пасля вайни працаваў u Кобрынскім komitet rejonowy ЛКСМБ, u рачной гаспадарци Кобрына, Брэста.

Падрыхтавалі А. В. junaczka, Т. С. Назарук, Н.М.Пліско, A.M.Kłus, Н.А.Фрыдлендэр.

Komentarz