Artykuł O mieście Kobryń: 1941 - 1945

З 22 pas 26 верасня 1942 r. Niemiec праводзілі аперацию " Трохвугольнік" pas знішчэнні весак Барысаўка Кобрынскага, Боркі, Забалоцце Маларыцкага раєнаў Беларусі, Картэлісы Ратнаўськага раєна Украіны. U godzina аперацыі ў гетих веськах jestem знішчана 4060 чалавек. Na месци расстрелу жихароў Барысаўкі pastaўлени помнік - rzeźbiarstwo маці ў skarga. Na магільных плітах висечани імены і прозвішчы загінуўших, якія былі ўстаноўлени na ten godzina. U szkolny гісторыка- краязнаўчим музеі, які існуе з 9 maj 1981 r., ськладзена Кніга памяці загінуўших. Pra тия жудасния дні ўспамінаюць сведкі, якія цудам засталіся ў живих.

Ołena Куліковіч : "rana стараста аб' явіў, каб wąs сабраліся na wschód u центри вескі, менавіта ў центри, таму што баяліся, каб людзі nie разбегліся. Усіх жихароў пагналі na вяськовия могілкі, tam іх распранулі - мужчин і жанчин, партыямі загналі ў хлеў, niedaleki piekło месца расстрелу. Мужчын заставілі капаць jama, іх першымі і расстралялі. Затым pas 6-7 чалавек пачалі выводзіць з хлява, праводзілі i магілы(jama) і tam расстрэльвалі. Калі my u хляве засталося mały, ja з дзвюма жанчынамі зарилася ў саломе. U саломе my nie шукалі, a толькі выпусцілі чаргу snop, якія my nie зачапілі. Калі наступіў вечар, my выбраліся з хлява. Хаваліся ў las, пакуль nie закончилася ўten акция".

Помнік загінуўшим жихарам w. Барысаўка.

Іпаліт Пашкевіч: "u ten straszny дзень ja пайшоў u Дзівін. Калі вяртаўten wstecz, to сустреў знаємага паліцая, які ja skazў, што ў мяне na двари "навялі парадак". Ja dumaў, што забралі ўсю маємасць. Калі прийшоў дахати, to ні дзяцей, ні жонкі nie jestem. Wąs ў хаце jestem перавернута ўwierzch dno. Ja пачаў шукаць сям'ю. U metr 300 piekło chata ў jama, якая rana ona jestem запоўнена вадой, ja пабачиў trup дзяцей і жонкі. Tam былі cały і суседзяў. Ja пайшоў шукаць каго-небудзь, каб дапамаглі дастаць cały з jama, знайшоў старога суседа, які цудам застаўten живим. Ja właziłem u jama, дзе jestem pas pasek крыві з вадой і пачаў падаваць w górę cały людзей - іх jestem 11. Wąs na ja задзервянела. Ja ўten рабіў механічна. Ja nie mogę ні плакаць, ні кричаць, a толькі нагібаўten, kinkietў cały забітага і падаваў w górę. Сваіх дзяцей і жонку пахаваў tu жа, u двари rozżarzając chata, a астатніх пахаваў u drugi магіле. З таго godzina і живу адзін. Магіла sam дарагіх ja людзей побач з хатай. Верны ja ім застаўten na ўten жицце. Другі raz nie жаніўten".

Akt piekło 18 снежня 1944 r., ськладзени ў Кобрыне камісіяй pas расследаванні злачинстваў нямецка- фашысцкіх захопнікаў.

Міхаіл pasўлючик : "sam ja poród з вескі Картэлісы. Бацька аддаў мяне ў Барысаўку i гаспадара пасці кароў. Ja тади jestem тринаццаць гадоў. Спаў ja ў хляве. Прачнуўten раненька, пайшоў i гаспадара ў chata паснедаць - дзвери насцеж. U хаце нікога няма. Пабег i суседа. Dumaў распитаць, дзе mój гаспадар з сям'ей. Tam ja пабачиў свайго гаспадара. Niemiec яго сям'ю схапілі аблавай, u якую tam і ja трапіў. Na плошчи ў весци my яшче nie здагадваліся, што задумалі карнікі. A вось калі my зачынілі ў хляве і вывелі першую партию людзей, хтосьці skazў: "no вось і канец прийшоў"!. U пацвярдженне гетаму прагучалі стрели. Потым яни гучалі bez перапинку, raz са стогнамі і крыкамі гінуўших. Падышла і maj чарга. Мяне вывелі ў апошняй партыі. I с'вежавикапанай магілы ішлі праз калідор з фашысцкіх aўтаматчикаў. My паставілі тварам i jama. Унізе ja пабачиў залітыя кривею cały, адтуль несліся стогни яшче живих людзей. Забівалі pas адним, стралялі ў патыліцу, a потим нагамі карнікі скідвалі cały ў роў. Ja zgrajaў побач з жанчинай, u якой na ręka jestem маленькає дзіця. Мацеры фашист вирваў u яє дзіця, ciosў галавой аб зямлю і кінуў u jama. Потым u jama апинулалася і sam маці. Drugi жанчина з дзіцем, моцна яго i сябе прытуліўши, nie аддавала, і сваім целам хацела яго захінуць. Пачалася патасоўка. Але гета nie дапамагло. U тети godzina хтосьці шапнуў: "Бяжы, хоць ty.". Больш ja nie mogę глядзець na тету жудасную rzeźnia. Што будзе, тоє будзе. Ganię лепш застрелядь, чим вось tak. I ja пабег dal piekło карнікаў. U ślad прагучалі стрели. Побач свісцелі кулі. Нечакана ja спатикнуўten і з ўсяго маху runąłemў na зямлю. Гэта мяне і виратавала. Ja byў lekki паранени ў плячо. Niemiec, відаць, вырашылі, што trup хлопчика ім nie принясе небяспекі. Tak ja праляжаў i ночи. U пацемках дабраўten i вескі Клятышча, дзе ja перавязалі rana. Tak ja застаўten живим".

В. П. Сергіевіч

• Акупацыйны режим
• Арганізатары і кіраўнікі партизанськага руху
• Барысаўка- 1942. Гiсторыя трагедыi
• Вызваленне
• Дакументы сведчаць №1
• Дакументы сведчаць №2
• Дакументы сведчаць №3
• Дакументы сведчаць №4
• Дакументы сведчаць №5
• З успамінаў Л.М.Сандалава
• Змагаліся ў tył ворага
• Мартиролог кобрінського żydowski
• Noc do 1124 dzień
• Падпольны антыфашысцкі і партызанскі pyx
• Падпольныя komitet rejonowy
• Партызанскія фарміраванні, якія дзейнічалі na Кобрыншчыне
• Pod knot swastyka
• Słowo pra баявих сяброў
• Tak zacząłem się wojna
• Tak пачиналася
• Трагедыя вескі Барысаўка
• Яны вызвалялі Кобрыншчыну
• Wróciłem wstecz