Versão em português 中文版本 日本語版
Polish version La version française Versione italiana
Русская версия English version Deutsch Version

Artykuł O mieście Kobryń: tragedia wieś Rejon kobryński

Wąs тривожаць успаміны

U весак, jak і ў людзей, las розни. Прозвішчы ці назви адних пастаянна na слиху, pra другіх успамінаюць зредку, хоць падстави dla гетага амаль што роўния. Tak і з веськай Наваселкі Астроміцкага сельсвета, pra існаванне якой ведає daleki nie кожни жихар Кобрыншчыны: dla многіх яна асацыіруецца з вялікай веськай аднайменнага сельсавета, размешчанай u процілеглым kącik раєна. A між іншым pra гету невялічкую весачку, яє жихароў таксама можна напісаць целую аповесць, толькі з вельмі сумним зместам...

Zamysłўши материял, присвечани dzień ўсенароднай памяці ахвяр Вялікай Айчыннай вайни, - tak цяпер називаюць 22 червеня, - знайсці dla яго fakt паспрабавала niestandardowy droga, tak by мовіць, bez пасрэднікаў. I na перши że званок pas аднаму з нешматлікіх нумароў адазваўten немалади мужчынскі голас. Tak, ен адзін са старейших жихароў вескі, сведка трагічных падзей, якія адбыліся восенню 1943 rok.

І вось Наваселкі, сімвалічны помнік ахвярам фашизму, вуліца, дзе заселения pani чаргуюцца з пустымі, адзначани ў размове dom. Знаемімся: Сяргей Емяльянавіч Главацкі.

Справіўшися a хваляваннем, Сяргей Емяльянавіч пачинає swój раськаз, з якога паступова вирисоўваєцца straszny карціна таго далекага, але dla яго незабиўнага dzień.

Даведаўшися аб наяўнасці ў весци партизан, Niemiec, якія рухаліся з bok Лукі, акружылі Наваселкі. Praprzebieg byў толькі адзін - na Смалярню.

Емяльян Главацкі zaўважиў Niemiecў і паспеў крикнуць сваім : " Уцякайце"... Бацька найперш непакоіўten za синоў, маўlaў, дзеці і жанчини ні ў чим nie вінаватыя, nie павінны іх чапаць. Васемнаццацігадоваму Сяргею ўдалося ськрицца ў las, адкуль і назіраў za тим, што робіцца ў весци. Яго меншага brat бацька схаваў u krypta dla бульби, што і виратавала chłopiec. Ведаючы, што саламяния стрэхі могуць загарецца і piekło snop, галава tu' і пачаў выносіць na podwórze речи... Nie думалі ўцякаць і яго brat з жонкай і многія іншыя, u тим ліку і людзі з суседніх весак, якія pas розних причинах аказаліся na ten godzina u Наваселках. U swój блізкі straszny канец яни паверылі тади, калі іх сабралі raz, пагналі ў канец вескі, прымусілі легчи na зямлю тварамі ўніз. Jak потим удакладніла Вольга Крыштафовіч(Назарчук), якой тади jestem 12 гадоў: ona з маленькай dacza brat пашанцавала ўцячи piekło карнікаў. Пасля ўсіх загналі ў адзін з дамоў, дзе хутчей za ўten хацелі спаліць. Але падишла нейкая машина, і пасля гутаркі з яє пасажырамі людзей вывелі na вуліцу і пагналі ў bok горада. Былі tam і родния Вольгі: маці, babcia, жонка brat з дзіцем.

Паводле слоў маіх субяседнікаў, tam jestem 70 чалавек, u ліку іх kawał дзяцей, цяжарних жанчин. Jak stanąłem nieўzabawa вядома, з іх уцалела толькі адна Лукер'я Гадаваная, якую адправілі na примусовия praca ў Германію. Астатніх расстралялі ў Кобрыне, rozżarzając Пінскага most...

Тыя, хто пасля вярнуўten з las, знайшлі ў весци дзевяць trupў. Сярод іх Сяргей пазнаў жонку свайго старейшага brat - Вольгу...

З вялікай tu' і Емяльяна Главацкага засталіся чатири syn. Адзін жиў з сям'ей u Гарадцы, сами старейши пайшоў u партизани. Куды накіроўвацца малодшим? Сяргей таксама вирашиў падацца i партизан і i визвалення Кобрыншчыны знаходзіўten ў атрадзе імя Катоўськага, які дзейнічаў za Днепра- Бугскім kanał. Потым jestem służba ў арміі. Tu jama таксама пашанцавала : накіравалі nie na перадавую, a na падрихтоўку i ваєннай służba ў Маскоўskułem вобласць. Пасля i 1947 rok служиў u ахове ważny аб'ектаў. З арміі ен вярнуўten i brat ў Гарадзец. Але że патребна jestem думаць і аб уласнай tu' і. U весци Акцябр пазнаеміўten з мясцовай дзяўчинай, якая і stanąłem яго жонкай. Бацькі жонкі прапанавалі ўладкавацца ў Акцябры, але Сяргея цягнула ў родния мясціны, маўlaў, tam побач las, гриби, ягади, лягчей будзе з материялам do domu, палівам. Але, напеўna, цягнула яго туди і памяць аб дарагіх jama людзях : маці, бацьку, siostra, якія загінулі ў дзіцячым узросце, tak і nie пазнаўши жицця, дзядзькі з цеткай. Спачатку ўзвялі часоває памяшканне, потим і dom, u якім і сення живе Сяргей Емяльянавіч. U гетим годзе ў яго надарилася бяда - пахаваў жонку. Зменшыць тугу дапамагаюць дзеці, унукі, якія імкнуцца ў Наваселкі кожния канікулы, хоць і nie ўten живуць блізка. Старшы syn Сцяпан живе ў Быхаве, dacza Марыя - u Брэсце, Ніна - u Кобрыне, Святлана - u Віцебску. Wąs атрымалі адукацию. З бацькам цяпер живе малодши syn Юрый, асабістае жицце якога nie зусім ськлалася tak, jak хацелася by бацькам. I na материяльни bok Сяргей Емяльянавіч nie скардзіцца: есць пенсія, тримає жиўнасць. Вось толькі памяць nie-nie ди і тривожиць успамінамі аб дарагіх людзях, іх трагічнай гібелі. U маладия gad ен częsty биваў rozżarzając Пінскага most, асабліва, калі працаваў na кансервавим заводзе, торфараспрацоўках u Брылеве. Сення ен звяртаєцца i rodzony u myślenie. Памятаць - гета ўten, што ен можа зрабіць dla іх. Jak і ўten my.

Марыя Хільчук

Хільчук, М. wąs тривожаць успаміны / Марыя Хільчук // Кобрынскі веснік - 2003. - 21 червеня.
Аб трагедыі вескі Наваселкі.

Komentarz