Versão em português 中文版本 日本語版
Polish version La version française Versione italiana
Русская версия English version Deutsch Version

Artykuł O mieście Kobryń: tragedia wieś Rejon kobryński

A навокал палалі pani 

Гэтай маленькай вескі з пригожай назвай Арол, што размяшчалася ў маляўнічым kącik з абодвух бакоў Днепра-Бугскага kanał, iўlecz няма na карце раєна. Яе назву і прозвішчы людзей, якія ціха і мірна жылі tu i 22 снежня 1943 rok, захоўваюць кніга " Памяць" і серци тих, каму пашчасціла ўцалець u ten жудасни дзень, дажиць i нашага godzina.

Успаміналі аб перажитим і ўшанавалі памяць загінуўших na сустречи, што адбилася ў СДК w. kamień 21 снежня - напярэдадні 60-годдзя знішчэння вескі Арол і яє жихароў фашысцкімі акупантамі. Na сустречу прыехалі билия жихари вескі, іх родния з розних месцаў Кобрыншчыны. U ona прынялі ўдзел намеснік старшыні райвиканкома Аляксандр Рагачук, старшиня Гарадзецкага сельвиканкома Марыя Здановіч, директар ААТ "Гарадзец-агра" Васіль Гароднікаў.

... Дзіцячая памяць фіксуе ўбачанає, асабліва страшнає, trzebaўга, zegar na ўten жицце. I большасць людзей, якія сення знаходзіліся ў sala Каменьскага klub, u ten straszny godzina былі малымі, падпеткамі. Siostra Надзеі Голад і Еўдакіі Кірчук jestem 11 і 10 гадоў. Яны і сення памятаюць, jak раніцай, калі наймаладзейшая частка насельніцтва толькі прачиналася, u весци з' явіліся Niemiec: u biały chałat, з aўтаматамі. Усіх жихароў дамоў, якія размяшчаліся з bok Каменя, сагналі na дарогу і пагналі pas замерзламу kanał na другі bok, u dom Пятра Хамука, дзе ўжо былі людзі, якія жылі па-суседству. Працаздольных прымусілі разбіраць sień dom і з бярвенняў рабіць пераправу dla живели, адабранай u насельніцтва. Пасля заканчення praca ўсіх зноў сабралі ў dom і замкнулі - дзвери. "Wąs, гета канец", - зразумелі дарослия. Але ў dom зноў зайшлі три Niemiec, адзін з іх na руськай мове skazў: "Хто з другога bok kanał - виходзьце".

Людзей вывелі na дарогу. Пачалі расстрельваць мужчин. Ніна Хамук з маленькім дзіцем na ręka спрабавала ўцячи, але snop дагнала жанчину. Побач з маці na ськриваўленай зямлі заходзілася piekło płacę адзінаццацімесячная дзяўчинка з прастреленай ręka...

A навокал палалі pani. Płomień, a пасля выбухі ў dom Пятра Хамука абарвалі жыцці тих, хто застаўten tam: stary, жанчин, mały дзяцей...

З мужчин выратаваліся адзінкі, якім пашанцавала ўцячи i пачатку rozprawa. З моладзі - Аляксей Васілюк, які першим zaўважиў гітлераўцаў і паспеў папярэдзіць некаторих вяськоўцаў, Уладзімір Сідарук...

Выжылі і дачакаліся сваіх дзяцей і ўнукаў дзеці знішчанай вескі. Асірацелыя, перапалохания, бездапаможния, jak malutki параненая Марыя Хамук. Скрываўленую дзяўчинку zabrałem babcia. Некалькі гадоў тулялася з ona pas чужих кугках... Потым Марыя вихоўвалася ў дзіцячым dom, набила адукацию, працавала выхавальніцай, затим кіраўніком дашкольнай дзіцячай установи. Зусім маладзенькія Алена і Ганна Сідарук, бацька якіх загінуў u ten straszny дзень, a nieўzabawa памерла маці, выгадавалі трохгадовую сястричку Марыю, хоць nie могуць bez łza успамінаць chata радні і чужих людзей, будан, зроблени родзічам, дзе пражылі некалькі гадоў. I siostra Вольга boraks і Надзея Чыж, якія прасядзелі целую ноч u стажку, a потим з памарожанымі рукамі і нагамі шукапі ратунку ў радні ў навакольних веськах...

Апісанне nieszczęście, мужнасці і вытрымкі przeszłość жихароў Арла можна працягваць яшче doўга, бо tu што ні чалавек, to nie заціхаючы згустак болю pas rodzony, pas kącik зямлі, дзе skórny вясну tak bojaў u skórny двари без, krzak якога, jak живия помнікі сваім гаспадарам, і цяпер віднеюцца na месци некаторих сядзіб...

Pas іх вызначалі сваіх землякоў тия, што пасля сустречи ў Камені паехалі ў zeszły веську, каб ускласці вянок i абеліска, узведзенага na месци chata Пятра Хамука - месци страшнай гібелі ні ў чим nie вінаватых дарослих і дзяцей...

Skórny вясну na radaўніцу, ди і ў іншыя дні приязджаюць билия дзеці вескі Арол na размешчания непадалеку невялічкія, але дагледжания могілкі ў сасновим las, дзе спяць wieczny sen іх продкі і ахвяри фашысцкіх katў. Гэтыя могілкі papieżўняюцца і цяпер. Тымі, хто пажадаў і tam, u небыцці, биць побач з роднымі, u роднай зямлі.

Марыя Хільчук

Хільчук, М. a навокал палалі pani / Марыя Хільчук // Кобрынскі веснік. - 2003. - 27 снежня. - С.3.
Jak былі знішчаны вескі Арол і kamień.

Komentarz