Versão em português 中文版本 日本語版
Polish version La version française Versione italiana
Русская версия English version Deutsch Version

Na "кресах усходніх"

Kobryń → wybitny osobistość → Ołeksij Mychajło Мартынов

Першая сусветная. вайнa і выкліканая ona небивалася міграцыя велізарных мас людзей з' явілася адним з важнейших фактараў, визначиўших галоўния напрамкі ў духоўнай zakres кареннага насельніцтва Кобрыншчыны ў перияд улади белапалякаў. Тысячы наших зямлякоў былі мабілізаваны ў армію і прымалі ўдзел u баявих дзеяняях, u ревалюцийних падзеях, пабывалі na elegant грамадзянськай вайни, абаранялі маладую дзяржаву piekło іншаземных інтэрвентаў, контррэвалюцыі. Дзесяткі tysiąc вяськових людзей розних узростаў, dla якіх u нармальних умовах паєздка ў горад станавілася памятнай падзеяй, u жніўні 1915 rok былі сарвани з rodzony мясцін і rozsiany pas неабсяжних прасторах, na асабістым вопице пазнаючи сенс даволі туманнага i гетага godzina słowo " Расія".

Знаемства з іншим ustrój жицця, устоямі і парадкамі примушала критична аценьваць уласнає жицце ў пакінутых rodzony мясцінах. Nie маглі прайсці бясследна dla кожнага гіганцкія ревалюцийния патрасенні, u самай гушчи якіх апынуліся бежанци і jestem калі nie ўдзельнікамі, to сведкамі.

Карацей кажучи, з далекіх падарожжаў вярнуліся nie тия забітыя палешукі, што пакаленнямі прывыклі гнуць спіну перад pan, a людзі, якія ўсвядомілі pal чалавечую годнасць. U далейшим гетая абставіна zagrałem рашучую ролю ў стыхійным адпори масіраванай дэнацыяналізацы.

Адносіны польскіх улад i беларусаў, якія вярнуліся з Расіі - патенцияльних носьбітаў "чирвонай zaraza" - былі насцярожанымі, недаверлівымі. Спешна привезения з польскіх ваяводстваў натоўпи чиноўнікаў лічылі сябе носьбітамі "вишейшай kultura" і адносіліся i мясцових "кресавікоў" висакамерна. Mały таго, u першия gad сярод прадстаўнікоў польськай адміністрацыі jestem kawał такіх, хто лічыў сябе ледзьве nie ахвярай, несправядліва закінутай "u taki dziura, якая piekło światło дошкамі забіта". Аднак, oto ў хуткім godzina большасць чиноўнікаў перастала сумавадь pas культурнаму захаду, a тривала замацоўвалася na прыволлі "праклятих кресаў" і старалася перацягнуць сюди родзічаў і сяброў...

Прыязджалі сюди daleki nie лепшия ў маральним сенсе людзі. I гетим тлумачицца хабарніцтва, усемагчимия пабори, і кантрыбуцыі, якімі чиноўнікі, і ў асаблівасці акцизнага ведамства, абкладалі гандляроў, якія цалкам залежалі piekło іх. U сапраўдную эпідэмію ператварыліся trwonienie і казнакрадства. Gazeta былі перапоўнени справаздачамі аб okrętowy працесах nad чиноўнікамі(вінаватыя часцей za ўten выходзілі сухімі з вади).

Галоўнай апорай режиму служила шматлікая і високааплочваємая паліцыя, tajemny і " мундуровая". Адчуваючы сябе poўним гаспадаром становішча, паліцыя zwiędły сябе з выклікам, беспакарана дапуськала самавольства. Працвітала сістэма правакаций і przekupstwoў, широкає распаўсюджванне атримала siatka канфедентаў - асведамляльнікаў. Pasўсядзеннай з'явай былі нічым nie апраўдания катаванні, пабоі. Za ревалюцийния выступленні ў адносінах i сялян практикавалася tak nazywany паціфікацыя - усмірэнне. Яна суправаджалася выбіваннем u западозраних u палітычнай ненадзейнасці людзей вокан і дзвярей, зриваннем саламяних стрех з дамоў, разбуреннем piekącў, сельськагаспадарчих машин "Паціфікатары " маглі змяшаць ziarno розних гатункаў, абліць газай sadło ў kwaszenie і r. д. U адказ na ветлівы зварот мясцовага жихара "pan паліц 'янце" няредка можна jestem чуць u адказ: "Які ja табе паліцыянт? Ja - улада"!

Na чале ўrada знаходзілася авантуристичная кліка пілсудчыкаў, якія ставілі перад сабой фантастичную мету стварення вялікадзяржаўнай Польшчы "piekło mór і i mór". I гета ў ten godzina, калі няўzamiatam праводзімая эканамічная палітыка nie выводзіла краіну з крызісаў, nie спинялася беспрацоўе і poўнає ujarzmianie заходнім капіталам.

Унутраная палітыка шматнациянальнай дзяржави, u якой палякі складалі piekło 55 i 65 працентаў (афіцыйныя статистичния дания визначаюцца крайнім разнабоєм u залежнасці piekło крыніц і пагетаму асаблівага даверу nie выклікаюць), u адносінах насельніцтва кресаў визначалася зайздроснай паслядоўнасцю - тенденцияй i хутчейшага апалячвання беларусаў і ўкраінцаў.

Нацыянальнае питанне tak цесна перапляталася з рэлігійным, што пераход з праваслаўja ў каталіцызм byў раўназначни aўтаматичнаму залічэнню i пануючай польськай нацыянальнасці. Найбольш магутним dźwignia паланізацыі з'яўляліся szkoła з виключна польськай мовай і каталіцкая царква надзейна звязаная з кіруючымі коламі.

U Кобрыне паявіліся манашкі - уршулянкі, якія займаліся вихаваннем дзяўчинак u ультрарэлігійным напрамку. U pal чаргу каталіцкія манахі арганізавалі притулак dla хлопчикаў- сірот сялянськага паходжання, якія бесперашкодна падвяргаліся апрацоўци і хутка апалячваліся. Tajawszy że мета jestem і ў змешаних шлюбах: mąż ці жонка беларуси абавязкова павінны былі пераходзіць u каталіцтва, інакш шлюб лічыўten bezprawny. Некатоліку нельга jestem і думаць pra дзяржаўную służba.

Dla псіхалагічнага ўздзеяння na маси ксяндзи арганізоўвалі na вуліцах sumiasty хресни przebieg. U праваслаўних царквах пропаведзі павінны былі праходзіць "na дзіяржаўнай мове", r. з. na польськай. I апалячвання палешукоў прыцягваліся і гандлярияўрэі, якія абавязани былі размаўляць з пакупнікамі вьключна na польськай мове. Нават могілкі былі падключани i справи паланізацыі : при разгароджванні штыхетнікам каталіцкай і праваслаўнай частак - што wczesny ranek ніколі nie рабілася - дайшло i таго, што tam, дзе jestem парушана pramaj " демаркацийная лінія ", ксяндзам специяльна выгароджваліся " pal" виступаючия магілы...

U заключенне раськазу аб страчаним дваццацігоддзі неабходна хоць коратка раськазаць аб барацьбе шырокіх ludowy мас Кобрыншчыны za pal эканамічнае і, сацияльнає визваленне. Пад уздзеяннем ідэй Вялікага Кастрычніка ўжо ў 1918 годзе na Кобрьшчыне byў арганізаваны перши ўзброєни партызанскі атрад, які разграміў маєнтак памешчика Шэмета і забіў яго гаспадара.

Падзеі 1920 rok, калі пасля визвалення piekło белапольськай акупацыі ў Кобрыне дзейнічаў ваєнна-ревалюцийни камітэт - перши organ народнай улади, увекавечани мемарияльнай дощкай na будинку музичнай szkoła. Яшчэ ў 1921 годзе, i афіцыяльнага ўзнікнення КПЗБ, u веськах Паляцічы і Батча з' явіліся першия падпольния арганізацыі змагароў za свабоду. A Першамай 1925 rok byў азнаменавани арганізаваным виступленем працоўних деманстрацияй ревалюцийнай моладзі ў центри Кобрына.

Праз 6 гадоў, u 1927 годзе, na bujny палітычным працесе ў кобрынскім судзе na lawa падсудних апынуліся 36 кіраўнікоў КЦЗБ. пригавораних i працяглих тэрмінаў туремнага зняволення. Аднак oto ў наступним годзе кіраўніцтва партийнай арганізацыяй jestem цалкам адноўлена. Daleki za межи Польшчы разнеслася odgłos Наваселкаўськага pasўстання 1933 rok;
Нягледзячы na суровия zachód ўustrój, арганізазанае супраціўленне насельніцтба супраць мераприємстваў белапалякаў nie спинялася аж i 1939 rok.

А.Мартынаў

Nawigacja





Our partners