Versão em português 中文版本 日本語版
Polish version La version française Versione italiana
Русская версия English version Deutsch Version

Знамянальная гадавiна 

U гетим годзе спаўняєцца чатирохсотгоддзе присваєння Кобрыну магдебургськага prawo, r. з. гарадськога самакіравання - аддаленага правобраза сучаснага гарадськога савета.

Магдэбургскім prawo называліся prawo і звычаі, што дзейнічалі ў нямецкім горадзе Магдэбургу, і сабрания ў пачатку 13-га стагоддзя ў заканадаўчи зборнік. Нямецкімі каланістамі гетия prawo былі перанесени ў Польшчу і Літву, a таксама ў Białoruś і na Украіну, дзе атрымалі широкає распаўсюджанне.

Pas шерагу причин польскія каралі і літоўскія князі ў розни godzina давалі яго асобним гарадам, якія вызваляліся piekło цяжару феадальних павіннасцей, u тим ліку piekło юрысдыкцыі стараст і ваявод, набывалі ў значнай ступені прававую самастойнасць. U ten жа godzina магдебургськає prawo насіла яськрава виражани класави характар, визначаючи prawy і абавязкі гараджан u залежнасці piekło маємаснага stan, паходжання, рэлігіі.

Nowy адміністрацыя ўзначальвалася магістратам, які magazynўten з " wesoły"(савета) і " lawa". Савету былі дадзени функцыі гарадськой улади і sąd pas маємасних і грамадзянскіх справах, lawa - разгляд крымінальных спраў. U савет выбіраліся бургамістры і саветнікі тэрмінам na адзін rok, лаўнікі - na больш працягли перияд. Судзіў wschód вибарних присяжних(лаўнікаў).

U кампетенцию rada ўваходзіла ўstanўленне функций асобних organў гарадськога самакіравання - паліцыі, statek, визначенне пакарання za злачинстви. Радай таксама рэгуляваліся аб' яднанні купцоў і пытанні гандлю, дзейнасць рамесніцкіх цехаў, апекі, prawoў наследавання. Рамеснікі мелі магчимасць аб'ядноўвацца ў цэхі, якія пад кіраўніцтвам сваіх майстроў вырашалі пытанні вирабу тавараў і ўstanўлення цен. Цэхі мелі вялікі ўплиў na дзейнасць гарадськой адміністрацыі.

З беларускіх гарадоў першим u 1390 годзе атримаў магдебургськає prawo Brześć. U наступним стагоддзі гетає prawo распаўсюдзілася do 5 іншых гарадоў. Аднак найбольшая колькасць гарадоў вызвалілася piekło феадальнага пригнету ў 16-17 стагоддзях.

Пасля смерці польськага караля Стэфана Баторыя ў 1586 годзе Кобрынская эканомія перайшла i яго ўдави каральови Ганны Ягелонкі, дачкі караля Сігізмунда Старога і яго жонкі Боны.

Прыехаўши ў Кобрын u канци 1588 rok, Ганна вызваліла гараджан piekło земскіх павіннасцей, a ў 1589 годзе " пажалавала" гораду магдебургськає prawo. Адначасова жихари атрымалі магчимасць свабоднага каристання las na дрови і na пабудову ратуши, dwa гадавия кірмашы - 6 студзеня і 8 верасня, гандльовия дні pas панядзелках. U ten жа godzina byў устаноўлени перши гарадскі herb з адлюстраваннем багародзіцы і яє маці св. Ганны.

U выніку гетих перамен значна ўзрос дабрабит насельніцтва. Але ен byў значна падарвани бурнымі ваеннымі падзеямі сярэдзіны 17 стагоддзя, калі горад неаднаразова пераходзіў u рукі ваюючих бакоў, a затим шведськай акупацияй пачатку 18 стагоддзя. Упадак горада byў настолькі глыбокім, што ў ім nie знаходзілася адукаваних людзей dla адміністрацыйных пасад.

U выніку рашеннем sejm ў 1766 годзе Кобрын, u ліку іншых беларускіх гарадоў, byў пазбаўлени прывілей магдебургськага prawo і stoў центрам эканамічнай адзінкі "Кобрынскі klucz". Кіраўніцтва " klucz" jestem пераведзена са старажитнага zamek ў центри горада ў загарадную сядзібу " Губернія", специяльна закладзеную з гетай метай na pasўдневай ускраіне горада(цяпер park імя Suworow).

U заключенне варта адзначиць, што і перши гарадскі herb 1589 rok, і другі - 1846 rok, з żubr і сахой, мелі широкає практичнає примяненне, гарадскія пячаткі з гэтымі гербамі завяраюць kawał stary дакументаў. A вось нядаўna зацверджани nowy herb з буслам i гетага godzina амаль nie викаристоўваєцца, пакуль толькі ўпригожиў нагрудния значкі, випушчания i 700-годдзя Кобрына. Між тим u шерагу савецкіх гарадоў, якія зацвердзілі новия herb, яни змяшчаюцца na гарадскім транспарце, na шильдах мясцових устаноў і r. д. Магчыма, і my треба пачаць гета з устанаўлення herb хоць by na будинку гаррайвиканкомаў і ў sala пасядженняў.

А.М. Мартынов

Martynў,А. Знамянальная гадавіна : старонкі гісторыі / А. Martynў // Камуністычная праца. - 1989. - 20 червеня.