Versão em português 中文版本 日本語版
Polish version La version française Versione italiana
Русская версия English version Deutsch Version

Arol i Try Kryschy

Der Pas darose auf Garads_schtscha, auf ¸skrajku dem Wald вёскі Staryja Wa¸kow_tschy, стаіць ds і ў ny помнік auf pastamenze – arol, und für ім try kryschy erhitzend. Помнік вялікага pameru. Der Pas адмеціне auf pastamenze moschna sdagadazza, schto некалі dort war schylda. Ale dse jana zjaper і schto auf ihr war es напісана – newjadoma. Den Wörtern, помнік ±sz, und swestak ab ім njama, nawat bei «Sbory помніка ў гісторыі i die Kulturen». Bei narodse помнік ахрысцілі «Arol i Try Kryschy».

Ich amal s tych мясцін. Den Mai дзяцінства prajschlo berago ў Sw_zjas_ erhitzend. Und ў Garads_schtschy і Wa¸kow_tschach war ich neadnojtschy і batschyla gety помнік. Die I. Hölle ljudsej tschula некалькі гісторый pra jago. Perschaja. Мусіць, ставілі jago kajsera¸zy ў pamjaz ab achwjarach perschaj suswetnaj wajny. Tady der Pas тэрыторыі ra±na праходзіла лінія der Front. Ale die Germanen – geta захопнікі і sabojzy. Andere. Gety помнік pabudawany der Pas ініцыятыве byloga кіраўніка Polschtschy Jusefa Пілсудскага, калі ±n chawa¸sja die Hölle царскіх ulada ў, und satym uscho pry сваім кіраванні den Recht ў try peramoschnyja für paljaka ў pachody.

Ich pratschytala некалькі біяграфічных wydannja ў pra Пілсудскага. Sapra¸dy, ±n ў auf Paless_ ў 1893 godse. Tady die Grube war es 26 gado ў. Ale darauf die Stunde ±n adby ў «die Hölle swanka ja swanka" 5 gado ў ссылкі ў Сібіры і chawazza die Hölle царскіх ulad die Grube war es patreby nicht. I калі Пiлсудск і, so tschamu помнік nicht ў Baranaw_tschach, und ў solcher gluschy? I tschamu njama ніякага ўспаміну ў srodkach druku?
Wykasaz den Pfahl версію помніка «Arol і Try Kryschy» mjane padschturchnula ¸batschanaje ў польскім goradse Kas_mesch-Dolny. ±sz dort Kryschowaja gara, auf jakoj stajaz try rosnaj велічыні kryschy – bei wyschynju дзесьці 2-3 Meter. Detal±wa і dort nicht wedajuz гісторыю іх узнікнення, ale гід raskaswa ў, schto stajaz tyja kryschy 300 gado ў erhitzend. I pasta¸leny s nagody ljutawa¸schaj эпідэм іі chalery.

3 энцыклапедыі war ich dawedalassja, schto chalera і ў naschym краі ў 1826-1837 Lumpen. Bei Kobrynsk_m ra±ne, dse ich zjaper schywu, ab getym pamjatajuz, і chazja hier njama аніякіх des Zeichens ў, ale nawat leite ich, dse snachodsjazza пахаванні pamerlych die Hölle chalery.
So war es nape¸na, і, Garads_schtscha erhitzend. Відаць, помнік паставілі менавіта s getaj nagody. Die Seuche tady ў schudasny, хавалі ў брацкіх магілах і der armen Menschen і bagatych, і chryschtschonych і nechryschtschonych, i сваіх і tschuschych. Und калі ¸s± ¸ljaglossja, schywyja надумалі паставіць agulny помнік pamerlym. Und сімвалы arla і kryscho ў ich rastlumatschyla so: arol – jak abjarog die Hölle woraga ў і напасці (і pamerlych, і schywych), und kryschy – galo¸ny сімвал хрысціянства, і am meisten smjarotnym grachom für chryschtschonaga хрысціяніна war es (і ±sz) памерці ohne kryscha.

Und tschamu try kryschy?

Dawajze ўспомнім гісторыю. Калі auf kryschy распіналі naschaga Sbaw_zelja, bei gety sch die Stunde і dsen auf kryschach распіналі і zwei разбойніка ў. I denke ich, schto калі die Hölle chalernaga der Seuche хавалі pamerlych, so stahl ў adnoj магіле апынуліся і хрысціяне, і «разбойнік і» – людзі anderen Glaubens і нявернік і, bo auf naschaj зямлі mesza ўсім. Такія меркаванні nakont помніка, sroblenaga нашымі землякамi і добрымі людзьмі ў tyja da¸no мінулыя die Lumpen.

«Unser Rand», am 14. Juni 2005