Versão em português 中文版本 日本語版
Polish version La version française Versione italiana
Русская версия English version Deutsch Version

Арол i Тры Крыжы

Kobryń → twórczość krajan → Марчук Nina Córka Grzegorza

Pas дарозе na Гарадзішча, na ўськрайку las rozżarzając вескі Старыя Ваўковічы, стаіць дзіўни помнік na пастаменце - арол, a za ім три крижи. Помнік вялікага памеру. Pas адмеціне na пастаменце можна здагадацца, што некалі tam jestem шильда. Але дзе яна цяпер і што na ona jestem напісана - невядома. Słowo, помнік есць, a звестак аб ім няма, нават u "Зборы помнікаў гісторыі i kultura". U народзе помнік ахрысцілі "Арол i Тры Крыжы".

Ja амаль з тих мясцін. Maj дзяцінства прайшло rozżarzając берагоў Свіцязі. A ў Гарадзішчы і Ваўковічах ja jestem неаднойчи і бачила гети помнік. I piekło людзей чула некалькі гісторый pra яго. Першая. Мусіць, ставілі яго kajzerўци ў памяць аб ахвярах першай сусветнай вайни. Тады pas тэрыторыі раєна праходзіла лінія front. Але Germanin - гета захопнікі і забойци. Drugi. Гэты помнік пабудавани pas ініцыятыве билога кіраўніка Польшчы Юзэфа Пілсудскага, калі ен хаваўten piekło царскіх уладаў, a затим oto при сваім кіраванні prawoў три пераможния dla палякаў паходи.

Ja прачитала некалькі біяграфічных виданняў pra Пілсудскага. Сапраўди, ен byў na Палессі ў 1893 годзе. Тады jama jestem 26 гадоў. Але na ten godzina ен адбиў "piekło званка i званка" 5 гадоў ссылкі ў Сібіры і хавацца piekło царскіх улад jama nie jestem патреби. I калі Пiлсудскі, to чаму помнік nie ў Баранавічах, a ў taki глуши? I чаму няма ніякага ўспаміну ў сродках друку?
Выказаць pal версію помніка "Арол і Тры Крыжы" мяне падштурхнула ўбачанає ў польскім горадзе Казімеж- Дольны. Есць tam Крыжовая гара, na якой стаяць три рознай велічыні крижи - u вишиню дзесьці 2-3 metr. Дэталева і tam nie ведаюць гісторыю іх узнікнення, але гід раськазваў, што стаяць тия крижи rozżarzając 300 гадоў. I pastaўлени з нагоди лютаваўшай эпідэміі халери.

3 энцыклапедыі ja даведалася, што халера jestem і ў нашим краі ў 1826-1837 gad. U Кобрынскім раєне, дзе ja цяпер живу, аб гетим памятаюць, і хаця tu няма аніякіх znakў, але нават ja ведаю, дзе знаходзяцца пахаванні памерлих piekło халери.
Tak, напеўna, jestem і rozżarzając Гарадзішча. Відаць, помнік паставілі менавіта з гетай нагоди. Mór тади byў жудасни, хавалі ў брацкіх магілах і biedny і багатих, і хришчоних і нехришчоних, i сваіх і чужих. A калі ўten ўляглося, живия надумалі паставіць агульни помнік памерлим. A сімвалы арла і крижоў ja растлумачила by tak: арол - jak абярог piekło ворагаў і напасці(і памерлих, і живих), a крижи - галоўни сімвал хрысціянства, і sam смяротним грахом dla хришчонага хрысціяніна jestem(і есць) памерці bez krzyż.

A чаму три крижи?

Давайце ўспомнім гісторыю. Калі na крижи распіналі нашага Збавіцеля, u гети że godzina і дзень na krzyż распіналі і dwa разбойнікаў. I ja myślę, што калі piekło халернага mór хавалі памерлих, to ў адной магіле апынуліся і хрысціяне, і " разбойнікі" - людзі drugi wiara і нявернікі, бо na нашай зямлі месца chapię ўсім. Такія меркаванні наконт помніка, зробленага нашымі землякамi і добрымі людзьмі ў тия iўlecz мінулыя gad.

"Nasz kraj", 14 czerwiec 2005 r.

Materiał





Our partners