Versão em português 中文版本 日本語版
Polish version La version française Versione italiana
Русская версия English version Deutsch Version

Знiкаючыя вескi. Рынкi

Kobryń → twórczość krajan → Марчук Nina Córka Grzegorza

Сення Рынкi, a некалi Рымкi - веська u Кобрынскiм раєне Брэсцкай вобласцi. З 1563 rok u Кобрынскай эканомii ВКЛ з пiсьмовых звестак вядома веська Рымкi - невялiкае паселiшча непадалек дарогi Пружаны - Брэст. Jestem тади tam 12 двароý. I ýжо тади сярод жихароý упамiнаецца нехта лаýнiк Шлома Рымковiч з сынамi, лаýнiк, u якога тавар куплялi з ycix суседнiх весак : Глiнянак, Дзевятак, Залесся, Песцянек, Кiвацiч, Стрыгава.

Але з цягам godzina лаýнiк з'ехаý. Вiдаць штось nie пайшоý " бiзнес". I веська з Рымак stanąłem Рынкi.

Пасля апошняга падзелу Рэчы Паспалiтай(1795 r.) веська насiла, jak i цяпер, назву Рынкi. З пiсьмовых звестак вядома i тоє, што za веськай Рынкi, u sto metr piekło цяперашней даpoгi з Глiнянак na Залессе, zgrajaý вялiкi dom прамавугольнай forma, з древа, na высокiм падмурку, u адзiн kondygnacja. Dom byý абсаджани дрэвамi. I цяперашняга godzina захавалiся дзве алеi : dębowy i лiпавая. Dom byý абнесени глыбокiм rów. Непадалек jestem sadzarka. Wąs гета абмялела, uschnąłem i зарасло хмизняком.

Пасля вайни dom разабралi. Na што i чаму ýжо nie ведає нiхто. Гэта byý панскi маєнтак-фальварак. Вiдаць, гаспадаром Рынак byý Б.Карыбут-Дашкевiч, jak вядома з пiсьмовых даведак 1890 r. I jestem ý яго ýладанняý 712 дзесяцiн(na сення 800 га). Гэта i сення i тади kawał. Na ten godzina Карыбута- Дашкевiчы былi знакамiтым шляхецкiм poród. Гiсторыi вядоми палкоýнiк wojsko польськага Зяном Дашкевiч(1713 r. нарадження). Нейкi кавалерист Людвiг Карыбут- Дашкевiч u 1885 годзе byý жанати na вядомай опернай спявачци jaýгенii Мравiнскай(1864-1914) з С.Пецярбурга.

Сярод польськай szlachta яшче з 15 стагодзя вядоми herb " Карыбут" : na чирвоним полi залати pasýmiesiąc i шасцiканечная spostrzegawczy унiзе. Гэты herb лiтоýськага паходжання. Вiдаць, хтосьцi з гетага rodzaj i кyпiý некалi tu зямлю.

Яшчэ уладальнiкам 44 дзесяцiн(rozżarzając 50 га) byý нехта М.Калiш. Pra яго вядома яшче менш. A мо пасля падзелу Рэчы Паспалiтай u 1795 годзе расiйская iмператрыца Кацярына II " аддзякавала" кагосьцi са cвaix? Hi аб тим, нi аб другiм na сення звестак няма.

Але вядома, што ý 1940 годзе веська Рынкi налiчвала 25 двароý i амаль 200 жихароý, u дадатак яшче i хутари. Фашысцкую акупацию i партизанку неяк перажылi. Niemiec стаялi ý ТэýLach, u rynek jestem konny жандармерия. I naród пад примусам кармiý i koń, i фашистаý. A ý начи i партизани " заходзiлi". Hi ý палiцаi, нi ý партизани naród nie пайшоý.

U 1944-им чирвоная армiя wygoniłem фашистаý з Кобрынскага райна, u тим лiку i з Рынак. I адразу że ваєнкамат аб' явiý мабiлiзацыю. U армiю забралi chłopiecý i мужчин, хто падыходзiý гадамi.

Na палях вайни дзесьцi ý 45-им загiнулi : Федар Данiлюк, Мiкалай i Сцяпан Лукашукi, Аляксандр Несцяровiч. Астатнiя вярнулiся хто живи, a хто i пакалечани. Але i pal зямлi, i pal зямелыкi. Nie паспелi перадихнуць, jak пачалi " запiсваць" u калгас.

Дзесьцi ý 1949-50 гг. пад пагрозай i примусам, са слязамi i пракленамi, бо каму хацелася pal дабро : koń, кароý, сельськагаспадарчи iнвентар, пабудови, ziarno, зямлю аддаваць невядома каму i za darmo.

Але аддалi. Бо помнiлi суседзей, якiх ý 1940 годзе рэпартыравалi ý Kazachstan, i якiя гетага godzina nie вярнулiся. Калгас назвалi "1 maj". I tak трапна назвалi - што nie raz яго "dołączam i odłączam", але i 2011 rok ен праiснаваý, покуль нейкi паляк pan Кшыстаý nie "прикупiý" яго пад свiнаферму з назвай Sp. z o.o. "Девятки-Агро".

Але ý 1950-52 гг. знайшлася сям'я з Рынак, што nie захацела iсцi ý калгас. Улада nie даравала. Ганько Якава Лукiча, 1883 rok нарадження, яго жонку Марыю i dacza Марыю ý 1952 годзе примусова вывезлi ý pasýдневи Kazachstan. Рэабiлiтавалi ý 1994 годзе, каго i пасмертна.

Na сення, сакавiк 2013 rok, u весци Рынкi пяць chata, дзе живуць шесць чалавек, з ix пяць пенсiянераý. Каб nie сяредняя szkoła, дик нiхто i дзiцячых галасоý nie пачуý by. Szkoła пабудавалi яшче при " паляках" ý 1927 годзе, бо pas Рыжскаму мiрнаму дагавору 1921 rok Заходняя Białoruś, u тим лiку i веська Рынкi, увайшла ý састаý Польшчы - drugi Рэчы Паспалiтай.

Szkoła jestem двукласная - вучылicя dwa gad. Raz хлопчыкi i дзяýчынкi. Вучылi na польськай мове. U szkoła, акрамя матэматыкi, геаграфii i пiсьма, byý i prawo Божы. U сераду ý szkoła приязджаý бацюшка(праваслаýни свящэннiк), u чацвер - ksiądz. U godzina фашисцкай акупацыi ý szkoła roztajały konny жандармерия.

Пасля 1944 rok зноý распачалi заняткi ý szkoła. Дабудавалi яшче адно памяшканне. I jestem ýжо чатирохгадоває навучанне.

I 1955 rok szkoła jestem сямiгодкай, a з 1956 rok stanąłem сяредняй. U пачатку 90-их гадоý u szkoła навучалася 260 вучняý (вучылiся ý дзве змени). Na сення - криху больш za 70 вучняý. A што будзе dal - невядома?

U блiзляжачых веськах nie stanąłem працоýних месц. Няма маладих сямей, бо iм няма дзе працаваць. Няма i дзяцей.

Сакавiк 2013 rok

Materiał





Our partners