Versão em português 中文版本 日本語版
Polish version La version française Versione italiana
Русская версия English version Deutsch Version

We dnie з krzyż, або што jestem na месци старога хлебазавода?

Якая карисць чалавеку, калi ен набудзе światło, a dusza pal пашкодзiць?
Евангелле piekło Мацвея, 16.26

U 1992 годзе ý Кобрыне ýступiý u ustrój nowy хлебазавод. Stary że, пабудавани сорак гадоý таму, яшче некалькi гадоý працаваý, затим прийшоý u заняпад. Пачалiся нават спрэчкi аб викарастоýваннi яго тэрыторыi, бо zakład знаходзiцца ý sam центри горада.

I вось u мiнулым годзе при ziemny praca na stary хлебазаводзе натыкнулiся na камень-пастамент. Jestem jaýna вiдаць, што tu калiсьцi zgrajaý помнiк. I гета выклiкала вялiкi iнтарэс сярод гараджан. Звярнулiся ý мясцови muzeum. Tam нiякiх звестак nie jestem. Але знайшлiся старажили, якiя i паведамiлi гетую гiсторыю.

U Кобрыне ý 1812 годзе 27 лiпеня byý адзiны za ýwszystek godzina вайни з Напалеонам bój. Загiнуýших з bok Francuzý jestem rozżarzając дзвюх tysiąc, - з bok рускiх - 77 чалавек. I пахавалi рускiх воiнаý u dwa месцах: na prawy беразе muchaýца, la шаши Варшава-Масква i na stary могiлках, дзе хавалi калiсьцi кобрынскiх książęý i, напеýna, гараджан. Iнакш - na месци старога хлебазавода. Успомнiлi i тоє, што калiсьцi tam zgrajaý помнiк : krzyż i Анел.

Mój субяседнiк - Paweł Дзям' янавiч Гiлевiч, jama na сення 82 gad. Тады ен byý хлапчуком. Тады - гета при паляках. U sam центри горада, rozżarzając риначнай плошчи, jestem цагляная szkoła, i mój субяседнiк nie raz читаý надпiс na помнiку. Помнiк zgrajaý na вялiкiм каменi. Анел амаль чалавечага wzrost ý адзеннi, skoczyłemýшися, тримаý na плячи krzyż. I byý надпiс na стараруськай мове металiчнымi блiскучымi лiтарамi аб тим, што гета памяць загiнуýшим рускiм воiнам u баi za абарону Кобрына ý лiпен 1812 rok. Вакол адмосткi jestem металiчная агароджа. A калi ý 1954-1960 гг. будавалi na гетим месци хлебазавод, to nie raz выкопвалi tu чалавечия косцi i чарапи. Гэта сведчиць аб przeszłość пахаваннях. I naýрад цi хавалi хришчоних рускiх воiнаý u 1812 годзе са святаром. Godzina byý nie ten! U горадзе стаялi Francuz. Горад гареý. A кожнаму хрысцiянiну памерцi bez krzyż - вялiкi грех. Byý i есць.

I таму зразумела. Калi ýten ýсталявалася, oto ý мiрны godzina живия загiнуýшим паставiлi помнiк u виглядзе "Анела з krzyż".

Krzyż - гета асноýни центр людськога niezgoda. Анел - пасрэднiк памiж Богам i людзьмi. Помнiк byý u вишиню дзесьцi 4-5 metrý. Але самає сумнає пазней.

Анiякiя вiхуры nie кранулi помнiк амаль i нашага godzina. Успамiнае Васiль Рыгоравiч Абразцоý, 71 rok. U 1960 годзе ен працаваý рабочим na хлебазаводзе. I помнiць гети помнiк. Помнiць i тоє, jak кувалдай разбiвалi помнiк. Krzyż, кажа, завезлi дзесьцi na гарадскiя могiлкi, a Анела з пастаментам паклалi ý падмурак будинка magazyn.

I яшче maj субяседнiкi гаварылi, што tu калiсьцi roztajały Прачысценская царква, u якой малiýten нават Аляксандр Сувораý.
U вядомага беларуськага пiсьменнiка - журналiста pasýла Шпiлеýськага ý праци "Падарожжа na Палессi i беларускiм краi" 1858 rok есць, даречи, успамiн pra гетую царкву. Але далейши las яє невядоми. Мо, згарела? Бо 21 лiпеня 1905 rok ý нашим горадзе byý вялiкi пажар(аб iм пiсалi нават gazeta).

Вось i ýten гетая сумная гiсторыя. Але няма мiнулага i сучаснага. Godzina адзiны. Яго змацоýває памяць. Сення няма сведак, якiя помняць загад, pas якiм разбiвалi хрысцiянскi krzyż. Але есць спiс людзей, якiя стаялi тади ý kołując ýustrój ý нашим горадзе, гета партийния i савецкiя работнiкi.

Барыс Рыгоравiч Iльясюк, Праскоýja Сяменаýna Сiдарук, Iван Федаравiч Яжоý, Мiхаiл Абразцоý - директар хлебазавода, даречи, рускi, з Варонежа. I iншыя.

Якая ганьба!

Gazeta "ludowy wola", 2005 rok

Materiał





Our partners