A. M.Martynow

Bolschasz kabryntschan bei peryjad акупацыі schyla ў pastajannym der Angst, няўпэўненасці ў заўтрашнім дні. Koschny ў ljuby momant konnte apynuzza ў якасці заложніка, und satym і achwjary faschysta ў. I ¸s± sch pakul існавала geta, jano war es für астатніх grup насельніцтва своеасаблівым malankaadwodam. Калі sch gety malankaadwod знік, trywoga schmatrasowa ўзмацнілася. Den Schnurrbart tschaszej узнікала pytanne: chto nastupny? Und padsta ў für getaga war es schmat. Bei Ds_w_ne знішчылі ўсіх paljaka ў, bei Schab_nzy расстралялі ўсіх so swanych «усходніка ў». Bei Kobrynskaj turme ja sneschnja 1943 трымалі 72 najbolsch кваліфікава nych рамесніка ¸-ja¸reja ў. Schyzz± tschassowa ім war es sachawana für tago, kab jany абслугоўвалі супрацоўніка ў гебітскамісарыята. Ale і jano abarwalassja auf meszy papjarednjaj massawaj die Abrechnungen. Bei tym scha godse знішчылі geta ў Ds_w_ne і Garadzy. Ахвярамі faschysta ў сталі bolsch jak 1700 tschalawek. Усімі гэтымі злачынствамі кірава ў начальнік SD Пічман.

Und ў інтэрвалах паміж расправамі über жыхарамі geta karnyja экспедыцыі сеялі smerz і разбурэнні ў rosnych w±skach ra±na.
Auf досвітку 6 werasnja s der Seite вёскі Barschtschy ў napramku вёскі Kamenka накіраваўся dsessjatak gedeckt грузавіко ў. Andere kalona adnatschassowa ruchalassja Pas Kas_schtschanskaj darose. Разлічваючы, schto geta ablawa auf partysan, якія пакінулі Kamenku try гадзіны rückwärts, sjaljane ohne асаблівай трывогі сабраліся der Pas sagadu ў kanzy вёскі lja chljawa. Людзі leitete і, schto напярэдадні ў w±szy Sawuscho¸e праводзілася padobnaja aperazyja s dopytam насельніцтва, paslja tschago ўсіх адпусцілі. Калі сабраліся schychary hat Kamenk і, kamanda sesz і, jakuju pasluchmjana выканалі geklungen. Satym усіх прымусілі legtschy twaram ja зямлі. Paslja getaga адзін s faschysta ў adabra ў pjaz±ra крайніх і paw± ў bei chle ў, adkul adrasu sch раздаліся strely. Tady sind селянін uskotschy ў auf ногі і sakrytscha ў alt: «Ljuds і, rasbjagajzessja chto kudy!». Sjaljane кінуліся ¸rassypnuju, многія ist auf kuljam±ty einfach. Das Feld Chutka war ¸sejana забітымі і параненымі.

Paslja getaj бойкі s суседніх w±ssak Bassjatsch і war Bjarosa карнікі нагналі ljudsej s padwodam і, auf якія грузілі ¸s±, schto moschna вывезці. Und некалькі ¸zalelych schycharo ў Kamenk_ прымусіл і збіраць die Leichen der Verwandten і adnawjasko¸za ў і звозіць bei chle ў. Satym забілі і іх. Sabra¸schy narabawanaje, фашысцкія die Katte спалілі chle ў s трупамі і ¸se астатнія pabudowy вёскі. 3-pad der Sack ist es ¸zjatschy васемнаццаці schycharam вёскі gelungen. 186 нявінных ljudsej rosnaga ¸srostu былі забіты.

Ab die Greueltaten woraga ў swedtschaz запісы s sachawanaga «Ds±nn_ka bajawych dsejannja ў» das 3-Hektar batal±na das 15-Hektar паліцэйскага der Stab für peryjad s 11 werasnja der Pas 24 лістапада 1942. wos nekatoryja s іх: «20 werasnja. Bei rosnych nasselenych die Punkte aryschtawany рускія paddanyja. 55 tschalawek rasstraljany. 21 werasnja. Rasstraljany 3 памочнікі bandyta ў і 37 савецкіх paddanych. 23 werasnja. Batal±nny kamandny der Punkt Makrany. Sadanne: 9. ist rotaj павінна byz знішчана saraschanaja бандытамі Baryssa¸ka gewichtig. Aperazyja patschynajezza s akruschennja nasselenych des Punktes ў, jakoje sakantschwajezza ў ранішнія гадзіны. 3 nastuplennem des Tages schycharo ў збірае assobnaja der Dienst...»

Bei Baryssa¸zy расстралялі 49 muschtschyn, 93 schantschyny і 23 дзіцяці. Bei Borkach і Sabalazz_ (Malaryzk_ ra±n) adpawedna - 705 і 289 tschalawek. Satym захопнікі prystupajuz ja канфіскацыі schyw±ly, sboschscha, маёмасці. Bei tym scha 1942 godse ў naschym ra±ne faschysty zalkam знішчылі w±sku Arol, und ў adnym s chljawo ў вёскі Retschyza жывымі спалілі 64 jaje schychary.

Schudasny спіс raspra ў über мірным насельніцтвам bei 1943 godse налічвае taksama dieser tschastkowa знішчаных w±ssak, bei якіх загінула ja 200 sjaljan. Letam 1943 für sapalochwannja насельніцтва akupanty вырашылі pryljudna auf ploschtschy Swabody павесіць troch partysan. Patscharnelyja die Leichen іх правіселі некалькі ds±n.

Aposchnjaja krywawaja die Abrechnung ў Kobryne adbylassja jakras напярэдадні nowaga 1944 — aposchnjaga des Jahres faschyszkaj акупацыі. Hoch шыбеніца war ¸stano¸lena darauf scha ploschtschy Swabody, nassupraz wul. Suworawa. Auf jaje перакладзіне віселі dieser die Schlinge ў, prysnatschanych für das Mitglied ў padpolnaj дыверсійнай grupy. Sjarod іх былі і schychary Kobryna — Afanas_j Weramtschuk, Tadewusch Garbato¸sk і, Aljaksandr Nagorny.

Dsen wyda¸sja sonetschny, marosny. Für den Läufen padsej auf ploschtschy s невялікага samal±ta satschy ў начальнік mjaszowaga addsjalennja SD Пічман. Sadysty s jago kamandy прыдумалі straschenny die Erpressung. Bei wosmaga s удзельніка ў wykrytaj grupy — Lean_da Malafejuka былі маленькія dsez і, якіх ±n вельмі ljub і ў. Dyk wos usamen für sachawanne schyzzja dsjazej і жонкі Malafejuku прапанавалі павесіць сваіх sjabro ў, die Grube ў garantawany rasstrel. Straschennaja sdselka adbylassja. Adnamu s prygaworanych, які straz і ў prytomnasz, die Deutschen самі накінулі pjatlju auf schyju.

Gety sch dsen hundert ў апошнім і für Пічмана. Начальнік SD wyraschy ў ist sustrez lustig sind das Jahr bei gewusst den Haus neu. Pryjscho ў sjudy ў цывільным адзенні. Hier jago і praschy ў a¸tamatnaj tschargoj адзін saldat s wajennaga der Streife, які sajscho ў папярэдзіць gaspadaro ў ab парушэнні святломаскіроўк і, і ў sama¸pe¸nenym dem Pan ў цывільным nicht raspasna ў кіраўніка SD.

Und спісы achwjar faschysmu працягвалі расці. Nawat bei samyja апошнія дні акупацыі ў ліпені 1944 ў w±szy war Paw_zze spalena 127 damo ў, забіты 141 schychar. Wjasnoj 1944 akupanty, adtschuwajutschy kanez, зрабілі sprobu знішчыць sljady сваіх straschennych slatschynstwa ў. 3 getaj metaj tschargowyja партыі snjawolenych раскопвалі брацкія магілы auf pa¸dn±waj ускраіне Kobryna і палілі auf kastrach напалавіну satlelyja die Leichen. Und potym ljudsej, schto рабілі gsta. taksama расстралялі і спалілі.

ГІА ПРЫБЛІЗНЫХ падліках für die Lumpen wajennaga ліхалецця auf Kobrynschtschyne загінула ja 12 Tausende tschalawek насельніцтва. Ab die Greueltaten faschysta ў sennja напамінаюць абеліск і, ustano¸lenyja auf meszach massawych rasstrela ў lja des Dneprs-Bugskaga des Kanals, lja pawarotu auf Ds_w_nskuju schaschu, nepadal±ku die Hölle garadskoj бальніцы. Schychary w±ssak Kamenka, Baryssa¸ka, Retschyza і scheragu іншых узвялі memaryjaly ў pamjaz ab sagtnu¸schych die Landsmänner. Getyja сціплыя помнікі gaworaz і buduz gawaryz budutschym pakalennjam: “Ljuds і, budsze пільным і!”

A.Martyna ў

Martyna ў, A.Wjal_k_ спіс krywawy / Aljaksej Martyna ў//Kamun_stytschnaja praza. — 1988. — 19 красавіка.
Ab die Abrechnungen über мірным насельніцтвам bei 1942-1943 Lumpen, bei tym ліку das Jh. Kamenka, Retschyza.

• Вялікі спіс krywawy
• So patschynalassja wajna
• Inzwischen in der Stadt
• Kobryn: ліпень das 1944-Hektar
• Pad gn±tam свастыкі
• Der Schmerz glybokaga dem Hinterland
• Wiederzukommen