Die Artikel über Kobryn: Im Bestande von WKL und RP

Bei zarko¸na-rel_g_jnaj палітыцы rymskaj die Hühner і, wjarcho¸naj ulady WKL, Polschtschy, pasnej Retschy Paspal_taj pe¸naje mesza адводзілася den Plänen un іі prawasla¸naj і каталіцкай zerkwa ў. Кіруючыя koly WKL, Polschtschy, каталіцкая іерархія abedswjuch dsjarscha ў разлічвалі s prynjazzem un іі auf ¸mazawanne dsjarscha¸na-pal_tytschnych і zarko¸nych der Strukturen, paschyrenne suwjasej s Sachadam, асабліва s каталіцкімі краінамі. Pe¸naja tschastka belaruska-l_to¸skaj і ўкраінскай swezkaj і ducho¸naj знаці WKL падтрымлівала getyja sachady. Унія magla садзейнічаць skassawannju pe¸nych abmeschawannja ў, schto датычыліся prawasla¸naga насельніцтва WKL, sazyjalna-pal_tytschnaj кансалідацыі прывілеяваных des Pfahls ў gramadstwa.

Прыхільнікі un іі мелі nadseju atrymaz der Status каталіцкага duchawenstwa, des Rechtes sassjadaz bei radse, senaze, bo prawasla¸naja schljachta ¸scho дабілася прывілея ў, schto ўстанаўлівалі po¸nuju prawawuju ro¸nasz усіх feadala ў Retschy Paspal_taj. Wjarcho¸naja ¸lada ў den Pfahl tschargu разлічвала, schto prynjazze un іі паслабіць палітычныя і zarko¸na-rel_g_jnyja ¸plywy masko¸skaj patryjarch іі.

Breszki унія 1596 абвясціла ab утварэнні уніяцкай zarkwy, jakaja prysnawala wjarschenstwa Väter Rymskaga і sacho¸wala ў asno¸nym abradnasz greka - ў schodnjaj zarkwy. Wa ¸mowach афіцыйнага nawjaswannja унія выклікала шырокі sazyjalny pratest. Abarona prawasla¸ja станавілася patryjatytschnaj sprawaj achowy narodnasz і, mowy, der Kultur, schto асабліва adtschuwalassja ў perschyja дзесяцігоддзі paslja abwjaschtschennja un іі. Антыуніяцкую накіраванасць мелі Віцебскае pa¸stanne 1623, bei die Stunde jakoga ў забіты полацкі архіепіскап І.Кунцэвіч, іншыя выступленні. Інтэнс і ў nuju prapagandu supraz un іі вялі беларускія і ўкраінскія braztwy, якія аб'ядноўвалі perawaschna garadskoje насельніцтва.

Антыуніяцкія выступленні стымуляваліся афіцыйнай sabaronaj дзейнасці prawasla¸naj zarkwy, peradatschaj jaje ma±ntka ў і іншай уласнасці уніятам, іншымі абмежаваннямі рэлігійнай дзейнасці.

3 metaj прымірэння prawasla¸nych і уніята ў Retschy Paspal_taj уніяцкі мітрапаліт І.В.Руцкі і karol Schyg_mont die III. Vase ў 1626 абвясцілі скліканне Kobrynskaga sabora. Ale neprynjazze getaj ідэі rymskaj kuryjaj і кіраўніцтвам prawasla¸naj zarkwy зрабіла prawjadsenne ab'jadna¸tschaga sabora nemagtschymym. Bei верасні 1626 bei Kobryne adby¸sja толькі sabor greka-katal_zkaga (уніяцкага) wyschejschaga і sjarednjaga кліра auf tschale s Ruzk_m. Кобрынскі sabor prynja ў pastanowu pra adkryzz± уніяцкай семінарыі für падрыхтоўкі duchawenstwa (існавала ў die 1650 Lumpen pry Мінскім базыльянскім kljaschtary), assuds і ў сімонію (nabyzz± zarko¸nych passad für groschy), pazwerds і ў аўтаномію basyljanskaga ordena ў zarkwe і sabaran і ў wyschejschamu belamu duchawenstwu sajmaz bei ім passady. Sabor abawjasa ў епіскапа ў і протаархімандрыта (des Generals) basyljan dawaz schtogadowyja sprawasdatschy мітрапаліту, und aposchnjaga — Kangregazy_ prapagandy die Glauben ў den Schiffshaltekreuz. Es war wyraschana склікаць agulnyja zarko¸nyja sabory koschnyja 4 Lumpen.

Bei 1629 Vater Urban VIII sazwerds і ў рашэнні Kobrynskaga sabora s scheragam smen і prapano ў.

S.W.Kasulja.

 

Dakumenty swedtschaz

RAPARTY AB DEN LAGER KOBRYNSKAGA KASZ±LA

31 studsenja 1798

Парафіяльны Kobrynsk_ kasz±l bei meszy vergangen karale¸skaj ekanom іі perad tym uladanne ksjandso ¸-esu_ta ў, und den Pas ліквідацыі іх des Gesetzes і peradatschy паезуіцкіх des Guten ў, saras wa ўладанні ягамосці Pans Stan_slawa Lasko¸skaga, wojskaga Kobrynskaga paweta, адстаіць 46 міля ў die Hölle gubernskaga gorada Вільна.

Pljaban Ігнаці Buchawezk і, інфлянцкі канонік, den Pas заканчэнні ducho¸nych nawuk bei езуіцкім den Gesetz ў 1767 ў paswjatschony auf kaplanstwa, ў 10 gado ў prafessaram, 9 gado ў prefektam брэсцкіх der Schulen, 18 gado ў rektaram. Atrymanyja абавязкі pljabana spra¸ljaje толькі auf плябанію, s-für tschago назіраць брэсцкія die Schulen і trywala schyz konnte nicht, und saras, paslja sanjazzja mjaszowym гараднічым ussjaje pljabanskaj рэзідэнцы і, зусім njama mesza dse schyz. S-für nepastuplennja da¸no dachoda ў s большасці tych gado ў, njama і funduschu jak schyz. Den Mai atestat nabytaga der Prüfung s maralnaj tealog іі. Ja ducho¸nych paslug trymaje вікарыя ksjandsa Wernera Kwjatko¸skaga, які der Geburt s von Sandam_rskaga wajawodstwa, den Pas заканчэнні swytschajnych für ducho¸naga würde ich nawuk bei семінарыі Kraka¸skaj akadem іі ў 1771 ў paswjatschony auf kaplanstwa, ў kamendantam bei Вільні 3 Lumpen, pry парафіяльным von Tscharna¸tschyzk_m kasz±le 7 gado ў, und saras uscho 16 gado ў pry von Kobrynsk_m.

Другі Für дапамогі законнік pry tym kasz±le Ban_fazyj трынітар, adukawany і nabytyja абавязкі padaje breszkamu kljaschtaru. Den Mai atestat der Pas maralnaj tealog іі.

Pry tym kasz±le majezza jaschtsche assobny бенефіцый auf ўтрыманні ksjandsa altarysta Jana Bjarnazkaga, які der Geburt 3 Padljaschskaga wajawodstwa. Adukawany ў ducho¸ny die Würde bei Jana¸skaj семінары і, auf kaplanstwa paswjatschony ў 1744, ў вікарыем pry Kobrynsk_m парафіяльным kasz±le 7 gado ў, altarystam 47 gado ў. 3-für старасці і слабасці abawjaska ў altarysta nicht spra¸ljaje і spowedsej nicht sluchaje. Für spra¸lennja імшы ksjandso ў аблігаваных abo іншых kaplana ў najmaje і sapraschaje.

Парафія прасціраецца auf 5 quadratisch міля ў, den Mai muschtschyn лацінскага abradu 665, kabet 653, Malen усіх 1318. 3 іх prystupajutschych ja Heilig kamun іі 1068, und nicht prystupajutschych 250. Bei мінулым godse 3 1 studsenja 1797 ja 1 studsenja 1798 bei paraf іі achryschtschana 20 chloptschyka ў і 25 dsja¸tschynak. Dabei paraf іі majezza prywatnaja капліца ў ваколіцы Dsewjatk і, pry jakoj njama ніводнага tschalaweka. Pry kasz±le ±sz pamjaschkanne für ўбогіх pad naswaj шпіталь, dse schywe 7 Weiber, und den Stunden і der Schmerzen. Pabudawany koschtam pljabana. Schkolka парафіяльная pabudawana dort, dse saras der Pas заняцці mjaszowym гараднічым ussjaje pljabanskaj рэзідэнцыі selbst ks±nds schywe.

Gety rapart напісаны ¸lasnaj von der Hand і падпісаны ў Kobryne.

Ks±nds Ігнаці Buchawezk і, pljaban кобрынскі

***

Кобрынскі парафіяльны kasz±l ufundawany najjasnejschym karal±m Schyg_montam I, karal±m польскім і вялікім vom Fürsten літоўскім bei 1513 3 nadannem des Guten ў Baloty auf плябанію і Ist Strygawa auf altaryju, und taksama дзесяціны s ma±ntka ў і Tscharawatschyzy karale¸skaj ekanom іі, якія saras addadseny Grafen Suworawu Malen s Frusyna, schljachezkaga ¸ladannja Zähflüssig. Paslja adboru die Hölle kasz±la tych des Guten ў, Baloty і Strygawa, і peradatschy іх луцкім езуітам der Pas канвенцыі luzkaga біскупа Waluzkaga ў 1610, schto pazwerdschana Schyg_montam III, fundusch kasz±la sasta¸sja auf 20 margach dem Boden pad meszam Kobrynam і assobnych gruntach bei rosnych urotschyschtschach, якіх, jak swedtschyz камісарская рэвізія Dsm_trm Sapeg і, павінна byz 6 walok. Saras scha leds ja 2 walok і 15 margo ў састаіць. Auf tych margach da¸no pabudawany falwartschak, und saras pljabanam assadschona 4 заступнікі.

Auf tschastzy tych grunto ў auf асабістую patrebu pljaban wyssjawaje: 5 botschak schyta, der Seite і 9 garza ў пшаніцы, der Seite і 2 garzy der Gerste, 2 бочкі a¸sa, 2 garzy prossa, 6 garza ў ільну. Wyschejsgadanyja заступнікі tych grunto ў aprazawaz nicht moguz і іх nelga лічыць zjaglym і, 60 grunto ў ist klein, und senakossu і dem Wald naogul njama. Robjaz, adnak, auf falwarak der Pas zwei дні мужчынскія і zwei schanotschyja ў tydsen. Tschynschu і sboschschawaj даніны nicht dajuz аніякіх. Tych ljudsej uwogule s falwarkowaj tscheljaddsju saras 10 мужчынскіх die Dusche. Крэсэнцыі tago falwarka chapaje толькі auf den Tisch pljabanu, prakarmlenne чэлядзі pljabanskaj і falwarkowaj, taksama auf den Kauf der Pferde і walo ў für falwarka, auf ljudsej für апрацоўкі rall і, und taksama auf den Kauf des Heus.

3 kartschmy der Pas kaszelnaj jurysdyzy paslja jaje perabudowy nanawa naleschyz dachodu 340 Zlotys, adnak s-für pastajannaga jaje sanjazzja wajsko¸zam і, taksama pastupaje толькі tschastka. Für дзесяціну falwarkowuju vom Guten ў Ist і Tscharawatschyzy des Pas damowe 3 уладамі vergangen ekanom іі naleschyz bei das Jahr 1400 Zähflüssig, ale die Zahlung für мінулыя zwei Lumpen і potym für 1794, 1795, 1796 зусім satrymana, und saras für мінулы 1797 толькі ў tschastzy aplatschana verheimlichend. 3 Gute ў Frusgaa Asjamblo¸sk_ch für дзесяціну naleschyz 270, ale і некалькі gado ў nicht даходзіць verheimlichend. Die Hölle suma ў rosnych dabradseja ў, auf кобрынскім kagale rasmeschtschanych, naleschyz 516, adnak 3 jene належнасці schwdy für 4 Lumpen толькі tschastku сплацілі. 3 falwarka Uschkaw_zy, wa ўладанні Jana Blozkaga, павінна pastupaz bei das Jahr 60 Zlotys, ale і geta mnoga gado ў nicht даходзіць. 3 Baloty die Hölle pano ў Dubro¸sk_ch і Sweschka ў gadawoj належнасці nicht даходзіць 32 slotyja. Tschynschu s pljaza ў kaszelnych die Hölle rosnych assob 82. 3 kaszelnych dachoda ў, die Hölle schljuba ў, pagreba ў, якія najbolyp s greka ў, tschynsch толькі s ласкі dajutschych moscha ledswe 70. 3 kagala kobrynskaga павінна ісці auf парафіяльную schkolku 80, schto nicht naleschyz ja kaszelnych dachoda ў, adnak і toje 4 Lumpen nicht даходзіць. Ussjago gadawoga dachodu павінна byz 2770 Zlotys. Adnak ks±nds pljaban, nicht пакідаючы moznych namagannja ў jak pras neadnarasowyja die Bitten ja ¸rada, so і pras праўньія крокі ab адшуканні tago, schto naleschyz, s 1793 tschatyry die Lumpen konnte atrymaz dachodu bolyn jak 800 Zlotys рускіх nicht.

3 pamjanutaj фундацыі prazenta ў adpra¸ljajezza ў das Jahr парафіяльных і legazyjnych імшы 398. Der Aufwand gadawy pastajanny ў nastupny: Selbst pljaban trymaje вікарыя für 600, den Tisch 3 dachoda ў kaszelnych 26, utrymanne законніка 200, арганісту 350, чэлядзі 100, parabkam 3 adseschaj 100, гаспадыні 70, den Hirten 30 — усім 300, für drowy 120, für swjatlo, das Wachs, loj, віно, wugal, auf swetschy 250, materyjal auf reparazyju 230, наёмнікам für апрацоўкі sjaml і, sbor і malazbu крэсэнцыі 250, padatk і, achwjara dsessjataga des Groschens 167, padymnaje 50, 3 falwarka і kartschmy s tschopawym 24 — Malen 44, subs_dy_-charytarum 25, пажыткі rosnm 10 — Malen 35. Und ¸sjago gadawoga den Kosten 2552 slotyja.

Der Aufwand perawyschaje dachod. Schadajutschy ў paradku trymaz kasz±l і плябанію, ks±nds pljaban сродкі samjaschtscha ў tschastkaj s wysluschanaga auf rektarstwe, tschastkaj s pasytschanych groschaj bei nadse і, schto залегласці moschna kal_-nebuds atrymaz. Pry tym kasz±le ¸fundawanaja altaryja s pabudawanym pljazam і агародамі ohne ussjaljakaj зямлі. Die Hölle Pans Newelskaga капітал auf 4 Tausend slotyja, sabjaspetschanych auf ma±ntkach многіх bei Kobrynsk_m paweze: ягамосці Adams Tschartaryjskaga, taksama auf Brylawe Ruschtschyko¸sk_m, s легацыі Rafala і Ganny Massalsk_ch 1 Tausend Zlotys, taksama auf Berase Kan_nskaj s легацыі Pans Anton Tura 1 Tausend Zlotys. Ussjaje sumy капітальна 6 Tausend Zlotys, s jakoj bjare ks±nds altaryst gadawym prazentam 420 Zlotys.

Akramja tago, die Hölle asselych auf assobnym legatschyjnym pljazy 6 chatak tschynschu 48 Zlotys, які saras nicht die Paste den Anteil. S tago капіталу abawjasany adpra¸ljaz bei das Jahr 150 імшы і s schyllja swajgo плаціць 50 padymnaga. Takoga prazenta ў zelym auf jago schyzz± nicht chapaje, und s tago, schto pakasana ў perschaj dem Schema, імшы adpra¸ljaz s-für старасці і слабасці nicht sdolny. Snatschyz, moscha swazza ўбогім, s міласціны schywutschym ksjandsom.

Pry tym kasz±le njama funduschu auf шпіталь bolsch jak 20 Zlotys bei das Jahr і kawalka зямлі pjastschanaga, schto leds 4 slotyja für das Jahr учыніць moscha.

Gety rapart dakladna напісаны ¸lasnaj von der Hand і падпісаны ў Kobryne 19/31 studsenja 1798

Ks±nds Ігнаці Buchawezk і, pljaban кобрынскі.

***
 

2 ljutaga 1798

Kasz±l і шпіталь bei Kobryne, jak Walow_tscham, so і найяснейшымі каралямі польскімі pazwerdschana, den Mai nadannem pad fundusch der Boden pad den Stellen pawjatowym ist Kobrynam і anuatu sa des Hausrates da¸njaj karale¸skaj ekanom іі bei das Jahr 300 Zlotys, und jakaja für zwei Lumpen мінулыя — 1794 і 1795 — dassjul nicht ausgezahlt. Majezza taksama kartschma і sumy s gadawych spadtschyn sabranyja. Perschaja auf Antopal і, dobrach breszkaga kaschtaljana Bystraga, sabjaspetschanaja і s den Stunden uswyschanaja. S des Guten ў Ratschk і, якія ljaschaz bei Kobrynsk_m paweze, sno ў prybyla spadtschyna Benjads_kta Areschk_ 500 Zlotys, pamerlaga ksjandsa Gudseja Gurskaga auf Heilig імшу запісана 200 Zlotys. Malen skla¸schy ¸sjago budse 6100 sl.

Auf wyschejsgadanym grunze namagannem da¸nejschych probaschtscha ў шпітальных wysta¸leny falwaratschak, ja jakoga ў rosnych urotschyschtschach naleschyz 1 waloka 20 margo ў, auf якіх auf асабістую patrebu ks±nds probaschtsch шпітальны wyssjawaje 4 бочкі schyta, 1,5 бочкі der Gerste, паўчвэрці бочкі пшаніцы, паўчвэрці бочкі грэчкі і 9 garza ў. Sjaljan njama ніякіх, ale ¸s± парабкамі і für gatowy der Groschen наёмнікамі aprazo¸wajezza.

Die Hölle wyschejsgadanych sum pastupaje prazentam 427 Zlotys. S kartschmy für datschasnuju ¸mowu s эканамічным den Hausraten 500, s экзакцыі Kobrynskaga paweta auf probaschtscha і ўбогіх 300 — ussjago 1227 Zlotys. S tago funduscha abawjasany probaschtsch bei das Jahr adpra¸ljaz der Pas rosnych spadtschynach 140 імшы. S getaga sch der Aufwand: auf ўбогіх 160, bei sboschschawych praduktach 40, auf ramont dachu, rosnyja reparaz іі шпіталя ў мінулым 1797 auf драніцу 360, auf reparazyju kuchonnaga Häuser 100, auf gaspadara і gaspadynju ў das Jahr 150, auf селяніна pry kasz±le s adseschaj 150, zwei parabkam, dem Hirten, гаспадыні der Pas 30, und усім 120, усім бялізна, auf das Wachs, loj, kaszelnuju бялізну 200, padymnaje s zwei dymo ў saras 60, dsessjaty der Groschen 102, tschynsch s des Bodens ja mesza 12 — ussjago budse 1504 sl.

Dadseny ў Kobryne 20 studsenja/2 ljutaga 1798

Ks±nds Werner Kwjatko¸sk і, інфлянцкі канонік. Расійскі dsjarscha¸ny гістарычны arch і ў. F. 822. Wop. 12. Spr. 2943. Der l. 590 — 593

Padrychtawa ў Ja.K.An_Schtschanka

• Der Gutschein Sforza
• Der große Sieg unter grjunwaldom
• Die freie Stadt Kobryn
• Die Zeit Suworows
• Кобрынскi samak
• Кобрынскiя князi
• Kobrynski ekanomija 1519
• Кобрынскi sabor 1626
• Спаскі manastyr
• Tadewusch Kaszjuschka
• Bei skladse WKL i RP
• Schtschasze knjas±¸ny Kobrynskaj
• Die Stunde Suworawa
• Wiederzukommen