Artykuł O mieście Kobryń: w składzie ВКЛ i РП

Прыкладна i сярэдзіны XVI st. дакладнага падзелу гаспадарскіх зямельних уладанняў na дзяржаўния і асабісты дамен(уладанне) вялікага książę nie існавала. Яны pas сутнасці былі дзяржаўнай уласнасцю : даходи з іх ішлі jak na пакрицце видаткаў дзяржави, tak і na ўтриманне вялікага książę літоўськага і яго шматлікага акруження.

Перавозка тавараў, призначаних dla гандлю. 3 grawiura XVI st.

Na каранацийним sejm 1588 r. dla забеспячення даходамі велікакняжацкага prastół з дзяржаўних уладанняў былі видзелени tak звания "сталовия маєнткі", якія потим называліся эканоміямі: Аліцкая, Берасцейская, Гарадзецкая, Камянецкая, Кобрынская, Магілеўськая, Шавельская.

76-я старонка "Рэвізіі Кобрынскай еканоміі" 1563 r. ("Rewizja Kobryńской oszczędzanie, złożony do 1563 r. королеським rewident Dmytro Сапегою, z dodanie akt Браславского ziemski sąd, stosuję do Kobryńской Архимандрии". Вильна, 1876).

Кобрынская эканомія фактична ўзнікла ў 1519 r. jak староства, аддадзенає ў дзяржаву. Юрыдычна аформілася ў 1532 r., калі каральова Бона атримала piekło Жыгімонта I Старога prawy na Кобрынскае староства. U адміністрацыйных адносінах уваходзіла спачатку ў Падляшскае, з 1566 r. u Берасцейскае ваяводстви. Канчаткова Кобрынская эканомія jak "сталоває ўладанне" выдзелілася паводле "Ардынацыі аб каралеўскіх прибитках" 1589 r. u выніку падзелу паміж дзяржаўним і каралеўскім dobro. Апрача Боны ў XVI - XVII st. Кобрынскай эканоміяй валодалі каральови Ганна Ягелонка і Канстанцыя aўстрийськая.

U 1549, 1563 і 1597 гг. праводзіліся рэвізіі, материяли якіх з'яўляюцца каштоўнай гістарычнай крыніцай. Na 1563 r. u Кобрынскай эканоміі jestem rozżarzając 77 tys. дзесяцін зямлі, u т.л. 89 walanie фальварковай ворнай зямлі і 612 walanie, замацаваних za цяглымі сялянамі. Уключала гаради Кобрын, Дабучын(Пружаны), мястечка Гарадзец. Dobry арганізацыя праци, інтэнсіфікацыя гаспадарчай вытворчасці, асваєнне nowy зямель(меліярацыя, висяканне лясоў) u спалучэнні з узмацненнем эксплуатацыі сялян павысілі даходнасць эканоміі пад канец XVIII st. амаль u 8 разоў. З пачатку XVIII st. Кобрынская эканомія збліжаецца з Брэсцкай, raz яни паказани ў інвентарах, рэвізіях, кантрактах, маюць агульную адміністрацыю і рахункі. U 1757 r. Ежы Флемінг атримаў агульнає дзяржаўства na Брэсцкую і Кобрынскую эканоміі тэрмінам na 6 гадоў. Zamiast падзелу na воласці(Кобрынская, Блудзенская, Вежацкая, Гарадзецкая, Дабучынская, Чаравачыцкая) і wójtўстви адбиўten падзел na губерні і ключи, i якіх дапісваліся яшче асобния вескі, фальваркі і інш. Такім чинам узнікла Кобрынская губерня з 8 ключоў: Кобрынскага(r. Кобрын і Агароднікі Кобрынскія, вескі Дубавое, Ляхчыцы, Лягаты, Паляцічы, Патрыкі, Плоскае, Руховічы, suchoўчици і Хідры, фальваркі Гарыздрычы і Залессе), Вежыцкага(Агароднікі Вежыцкія, вескі Глінянкі, Лышчыкі, Мацясы, Песцянькі і stoўпи), Гарадзецкага(мястечка Гарадзец, вескі Асмолавічы, Вуглы, Грушава, kamień Каралеўскі, Худлін і Чалішчавічы), Закросніцкага(вескі Закросніца, Астромічы, Быстрыца, Сялец і Турная), Літвінкаўськага(вескі Літвінкі, Вострава, Кляшчы, płetwaўкі і Пруска), Ілаўськага [вескі Ілаўськ,(Іласк), Баршчы, Бярозна, Засімы, Лушчыкі і Стрыі], Тэвельскага(вескі Тэўлі, Залессе, maca і Рынкі), Чаравачыцкага(Агароднікі Чаравачыцкія, вескі Батчы, Глінянкі, Мельнікі, Перкі, Пескі, Шыповічы і Яскаўчици), i якога яшче былі прыпісаны фальварак і сяло Шматы, фальваркі Адамкаў, Пельчыцы і faўстинаў, сяло Плоскае.

     Сяляне na сенажацi. З сяредневяковай grawiura.

Ваенныя дзеянні, агульни гаспадарчи заняпад прывялі i ськасавання ў 1766 r. самакіравання, але Кобрынская эканомія захавалася. Яе рэарганізацыяй заняўten ў 1768 r. Антоній Тызенгаўз. Аднак ськараченне колькасці насельніцтва, прицягненне значних сіл na будаўніцтва Каралеўськага kanał, агульнає палітычнае пагаршенне сітуацыі ў краіне nie далі станоўчих вынікаў. U 1795 r. Кобрынская эканомія ўвайшла ў magazyn Расійскай імперыі. Землі эканоміі з сялянамі былі падаравани, часткова прададзени приватним асобам.

Л.Р.Казлоў

• Бона Сфорца
• Duży zwycięstwo pod грюнвальдом
• Wolny grad Kobryń
• Czas Suworow
• Кобрынскi замак
• Кобрынскiя князi
• Кобрынская еканомія 1519 r.
• Кобрынскi сабор 1626 r.
• Спаскі манастир
• Тадэвуш Касцюшка
• U ськладзе ВКЛ i РП
• Шчасце książęўни Кобрынскай
• Godzina Суворава
• Wróciłem wstecz