Artykuł O mieście Kobryń: w składzie ВКЛ i РП

Кобрынскія - старадаўні княжацкі rodzaj u ВКЛ. U 1366 r. польскі кароль Казімір III Вялікі адрокся piekło падляшскіх гарадоў, a pra Кобрын напісаў, што ен з паветам належиць вялікаму książę ВКЛ Альгерду. Piekło апошняга горад перайшоў i яго syn Любарта. U 1386 r. Ягайла перадаў jama Ратна і wierzba, якія адабраў u Федара Любартавіча. U 1387 r. Польшча зноў захапіла Галіцкую зямлю, якую тади że адабрала ў яє Венгрыя. U гетай барацьбе ўдзельнічалі і некатория валынскія князі, u т.л. і Федар Ратненскі, які са pal дружинай рушиў i Галіча і выступіў супраць венгерскіх феадалаў.

Książę Федар пакінуў трох синоў: Сангушку - родапачынальніка książęў Сангушкаў (jama перайшлі Ратна і wierzba), Юрыя(Гурку) Краснічынскага - rodzaj гуркаў, і Рамана - родапачынальніка książęў Кобрынскіх.

Першы raz Раман Федаравіч упамінаецца ў 1387 r., калі ручаўten каралю Уладзіславу II Ягайлу za Алехну Дзмітрыевіча. Паводле принятага при каралю звичаю з godzina яго шлюбу з Ядвігай, u іх палацавим жыцці ўдзельнічаў książę Раман raz з іншымі літоўскімі князямі. Ен жа ўзначальваў новагародцаў u 1393 r. пад godzina іх паходаў na ўладанні маськоўськага książę, a ў 1394 r. - na Пскоў. U тим жа годзе ў каралеўскіх dobro реестрах запісаны видатак "za łat, накаленнікі, шлем і г.д. dla książę Рамана". U 1404 r. вялікі książę Вітаўт пацвердзіў prawy Рамана na дзедзічнае ўладанне Кобрынам, Грушавам, Несухожам і Міланавічамі. U 1411-1417 гг. Раман byў при двари караля. Відаць, пасля гзтага памер, ен больш нідзе nie ўпамінаецца.

Пасля смерці Рамана Кобрын атримаў u спадчину яго syn Сямен Раманавіч - шчири прыхільнік вялікага książę Свідрыгайлы ў вайне з Ягайлам. Калі ў 1431 r. кароль пайшоў na Łuck, дзе знаходзіўten Свідрыгайла, Сямен Раманавіч перши закриў droga Ягайлу. Паводле сведчання польськага гісторыка XV st. Я. Длугаша, каралеўскі ваявода Грыцько Кірдзіевіч u godzina сечи з książę Сяменам разбіў ушчент яго атрад, a самога książę "trup палажиў". Але апошняє nie адпавядає рэчаіснасці, бо Сямен Раманавіч, jak вынікае з пісьмовых крыніц, жиў i 1460 r. Існуюць 2 akt, якія належаць гетаму książę: "Аб падараванні баярину Даніле вескі Прышыхвосты" і "Аб забеспячэнні вена княгіні Ульяны назначеннем ona 2000 kop groszў асобним запісам(1454) na вотчинах książę Кобрыне, Чаравачыцах і Грушаве". Такім чинам Ульяне вярнулася падвоєнай tając 1 tys. kop groszў, што принесла жонка пасагу piekło сваіх братоў. Сведкамі таго запісу былі дзядзька Сямена, książę Сангушка Федаравіч, і стриєчни brat, książę Аляксандр Сангушка.

Княгіня Ульяна jestem dacza Сямена Гальшанскага, які при вялікім książę ВКЛ Вітаўце pożyczkaў пасаду намесніка ў leczўгарадзе. Болын таго, яна jestem пляменніцай трецяй жонкі Вітаўten, Ульяны Іванаўни Галынанскай, і стриєчнай сястрой трецяй жонкі Ягайлы, sofa' і Андрэеўни Галынанскай. Ульяна намнога перажила свайго mąż Сямена Раманавіча і syn Івана.

Пасля смерці syn і pasўторнага шлюбу яго ўдави, бачачи, што жицце старейшай дачкі Марыі Сяменаўни забяспечанає, Ульяна запісала na drugi dacza Ганну pal 1 tys. kop groszў з Грушава і Чаравачыцаў. Але ў хуткім godzina яна разгневалася na Ганну za яє pasўторни шлюб з Вацлавам(Венцлавам) Касцевічам і хацела ten запіс ануляваць. Вялікі książę ВКЛ Аляксандр пастанавіў, каб Грушава і Чаравачыцы былі падзелени na 3 часткі, дзве з якіх належаць княгіне Ульяне, a трецяя - пані Ганне. Княгіня Ульяна Сяменаўna Кобрынская памерла rozżarzając 1500 r., пасля чаго Аляксандр прысудзіў Грушава і Чаравачыцы Ганне Сяменаўnie. Існаванне Марыі Сяменаўни пацверджана ў akt, але звестак pra яє захавалася няшмат. Вядома, што яна jestem замужам za маськоўскім książę Іванам Васільевічам czerwienny.

Іван Сяменавіч stoў апошнім мужчынскім прадстаўніком rodzaj książęў Кобрынскіх. Ен byў адзіны з гетага rodzaj, хто nie ўдзельнічаў u палітычным жыцці ВКЛ. Вызначыўten książę Іван сваімі фундацыямі na карисць церкваў.

U 1469 r. ен запісаў na свайго służący Сенысу Сярговіча, які валодаў царквой Святога Міколы, палову "дворишча Таратопскага". U 1473 r. raz са pal жонкай Фядорай, dacza pan Івана Рагацінскага, фундаваў царкву ў гонар Божага Нараджэння ў Дабучыне(Пружаны).

U 1478 r. яни пацвярджаюць запіс свайго дзеда książę Андрэя Уладзіміравіча, які з жонкай Марыяй адпісаў маєнтак Осава царкве Прачыстай Божай Маці ў Кіеве, a ў наступним годзе пацвярджаюць святару Jakub кіраванне царквой Багародзіцы ў Кобрыне. Іван Сяменавіч piekło імя pal жонкі ў 1484 r. судзіўten з książę Сяменам Іванавічам(Бельскім) za маенткі яє дзеда książę Андрэя Уладзіміравіча, a таксама za маенткі Айна, Магільна, Славенск, Лешніца і Палонна. Іх прысудзілі княгіні Фядоры Іванаўnie.

Na pal жонку Фядору książę запісаў трецюю частку ўten pal маемасці, a 25 студзеня 1487 r. дадаў яшче ў якасці пасагу 2 tys. dukatў з дзвюх іншых частак. U ten жа дзень княгіня Фядора адпісала jama 2 tys. złoty з дзвюх частак маемасці, атриманай u спадчину piekło дзеда. 27 студзеня mąż і жонка павялічылі torba na царкву ў Дабучыне.

Іван Сяменавіч Кобрынскі памер бяздзетним rozżarzając 1490 r. Выконваючы wola нябожчика, княгіня Фядора Іванаўna 10 червеня 1491 r. адпісала ўладанне Корчыцы Спаскаму манастиру.

U XV st. Кобрынскае княства zamiatam 2 центри - Кобрын і Грушава, u якіх уладарылі piekło імя książę ваяводи ці намеснікі. Wąs кобрынскія князі правілі княствам nie толькі "памисліўши" са pal жонкай або syn, але і "пагадаўши" са сваімі баярамі і "нашай вернай радай". U некаторих граматах гаворицца, што при іх складанні былі "добрия людзі, баяри наши кобрынскія і gruszaўскія, дваране і мяшчане". Wąs яни мелі status думцаў, радних паноў (радцаў).

Кобрынскія ўладари правілі самастойна ў межах свайго княства, nie падпарадкоўваліся велікакняжацкім ураднікам і nie падпадалі пад іх юрисдикцию.

Пасля ськанчення мужчинськай лініі Кобрын яшче некатори godzina пераходзіў i нашчадкаў жанчин.

Кароль Аляксандр пакінуў Фядоры Іванаўnie prawo do валоданне Кобрынскім княствам і ў 1491 r. ці 1492 r. видаў яє za pan Юрыя Паца. Апошні ў 1501 r. адишоў piekło удзелу ў грамадскім жыцці ВКЛ і stoў кіраваць маенткамі жонкі, але хутка памер (rozżarzając 1505-1506). Пані Фядора зноў дамагалася пацвярдження prawoў do Кобрын, dla чаго ona давялося судзіцца з Ганнай Сяменаўнай. Rozżarzając 1507 r. княгіня Фядора перайшла ў каталіцтва і ўзяла імя Соф'я, u наступним годзе ўзяла шлюб з ваяводам віленскім і kanclerz літоўскім Мікалаем Радзівілам. Фядора перажила і трецяга mąż(памер u 1509), памерла ў 1512 r. Яна завяшчала пахаваць сябе ў касцеле ў Ражанцы.

Ганна Сяменаўna jestem апошняй, каму Кобрын належаў na дзедзічных prawo. Праз яє шлюб з Федарам Іванавічам Бельскім павінен byў адбицца пераход Кобрына piekło бяздзетнага Івана Сяменавіча i książęў Бельскіх. Але ў дзень вяселля ў 1481 r. jestem wykryty спроба дзяржаўнага перавароту, u якім byў mieszam і Федар Іванавіч. Książę Бельскі ўцек u Маскву. Адтуль ен настойліва дамагаўten приєзду жонкі. Pra гета пісаў і маськоўскі książę Іван Васільевіч. Але Ганну nie выпусцілі з ВКЛ. Nie дачакаўшися жонкі, Федар u 1498 r. ажаніўten з разанськай książęўнай Ганнай Васільеўнай. Ганна Сяменаўna са свайго bok вийшла pasўторна za pan Вацлава Станіслававіча Касцевіча. Пасля гетага яна страціла веську Яршэвічы, атриманую piekło вялікага książę Казіміра IV. Oto ў 1502 r. Ганна Сяменаўna запісала na mąż вишейзгаданую torba з Грушава і Чаравачыцаў.

Пасля смерці Фядоры Іванаўни Касцевічы заявілі pal prawy na Кобрын. Валодаючы ім, яни судзіліся з баяринам Ескам Данілавічам Прышыхвосцкім, які nie хацеў ім служиць. 10 лютага 1519 r. кароль Жыгімонт I stary пацвердзіў кобринськаму баярину Некрашу Сяменавічу Качаноўськаму prawo do валоданне маєнткам Байкавічы, які ен вислужиў u książę Івана Сяменавіча. Крыху пазней пасля гетага запісу памерла княгіня Ганна Сяменаўna. Адразу пасля яє смерці кароль згодна з абяцаннем 1516 r. перадаў Кобрын маршалку гаспадарськаму Касцевічу na prawo аренди.

Вацлаў Станіслававіч stoў першим starosta кобрынскім.

Ю.А.Барысюк

• Бона Сфорца
• Duży zwycięstwo pod грюнвальдом
• Wolny grad Kobryń
• Czas Suworow
• Кобрынскi замак
• Кобрынскiя князi
• Кобрынская еканомія 1519 r.
• Кобрынскi сабор 1626 r.
• Спаскі манастир
• Тадэвуш Касцюшка
• U ськладзе ВКЛ i РП
• Шчасце książęўни Кобрынскай
• Godzina Суворава
• Wróciłem wstecz