Народные культурные традиции
У былыя часы ў шчодры вечар выконваліся калядныя, народныя і царкоўныя песні, з якімі хадзілі людзі па дварах, віталі гаспадароў хат і іх дзяцей. Лічылася, калі прыйшлі ў хату “каза” і “бусел”, значыць прыйдзе і вясна, будзе год шчаслівым і багатым на ўраджай. З асаблівым трапятаннем захоўваюцца народныя культурныя традыцыі работнікамі Дзівінскага цэнтра культуры і вольнага часу дзяржаўнай установы культуры “Кобрынская раённая клубная сістэма”. У гэтым годзе мне пашчасціла не толькі на свае вочы пабачыць, але і стаць непасрэднай удзельніцай цікавага дзейства і быццам перанесціся ў далёкае мінулае.
У часы нашых продкаў вечарам з 13 на 14 студзеня перад старым Новым годам на вуліцах пачыналася вясёлае ажыўленне: прыходзіла свята “Шчадрухі”. У гэты вечар збіраліся невялікімі групамі людзі рознага ўзросту, апраналіся ў спецыяльныя касцюмы і пачыналі абыходзіць двары і хаты з віншаваннямі, пажаданнямі, варажбой, песнямі і танцамі, спрабуючы “выцыганіць” грошы, сала і каўбасу.
У многіх “шчадроўках” хрысціянскія матывы (народзіны Хрыста, глыбокая пашана вешчуноў і пастухоў) і евангельскія апавяданні вельмі цесна пераплятаюцца з жыццём і побытам сялян. Асноўны іх сэнс зводзіцца да хрысціянскага кахання, дабрыні да людзей і, канешне ж, літасці.
Першым пачынае славіць гаспадара хаты “запявала”: “Добры вечар вам да хаты, мы прыйшлі пашчадраваць, з Новым годам вас віншуем, шмат шчасця жадаем. Сонца, усмешак, каб проста вязло, а яшчэ вам пажадаем быць да лета з ураджаем, каб з аднаго каласочка ўрадзілася жыта бочка, каб свіння апарасілася, каб кароўка ацялілася, каб вам куркі несліся, каб вам грошыкі вяліся, каб гаспадарка вялася, каб вам весела жылося”.
Далей забаўляе і віншуе сям’ю “каза”, якая з’яўляецца неадымным персанажам “шчадровак”, таму што сімвалізуе пладавітасць і жыццёвую энергію. Спяваюць і танцуюць таксама “бусел”, “цыган”, “дзед” і “баба”, “мядзведзь” і многія іншыя, хто ўвайшоў у хату.
Вымаганні да ўзнагароды спевакоў звычайна адрозніваюцца гумарам і носяць пагражальны характар на выпадак, калі гаспадар не захоча дзякаваць гасцям за песні і вершы. Але такое здараецца вельмі рэдка, бо лічыцца дрэннай прыкметай: калі госці пойдуць у гэты вечар з пустымі рукамі, то ўвесь год для гаспадара хаты будзе нешчаслівым.
- Мы ўсім калектывам штогод ходзім шчадраваць. Гуляем па вуліцах, танцуем, спяваем прыпеўкі. У нашай вёсцы людзі любяць “шчадроўкі” і падтрымліваюць традыцыі, что перайшлі ад бацькоў, бабуль і дзядоў, – расказала загадчык Дзівінскага цэнтра культуры і вольнага часу Алёна Крачка.
Вельмі цікава было адчуць увесь каларыт сюжэтнай пастаноўкі, саміх песень і яркіх народных касцюмаў, убачыць захопленасць людзей, якія падтрымліваюць культуру нашай Кобрыншчыны і краіны ў цэлым.
Падагульніць такое дзіўнае мерапрыемства хацелася б словамі шчадравікоў, якія пакідаюць хату, дзе абдарыў іх гаспадар: “Бывайце здаровыя, заставайцеся з Богам, і з месяцам, і з зарою, з сваёю радзінаю, з дзеткамі маленькімі. З суседзямі блізенькімі жывіце дружна, стагоддзе ад стагоддзя, год ад году, да старасці і ў радасці!”
Ганна ЦІМАШУК.
Фота аўтара.
|
Источник информации: |
 |
Предыдущая новость: Праздник жизни – Рождество Христово!
Следующая новость: Творческий конкурс «Новые имена Беларуси-2016″
Навигация
Поиск по сайту
Новые материалы
Наши партнеры
