Versão em português 中文版本 日本語版
Polish version La version française Versione italiana
Русская версия English version Deutsch Version

Les articles sur Kobryn : 1917 - 1941

Navas±lka¸skae ¸zbroenae vystouplenne syalyan 1933

Navas±lka¸skae ¸zbroenae vystouplenne syalyan adbylosya ў notch z 3 sur 4 jn і ў nya 1933 Chez tsentry padzej апынуліся вёскі Pa¸lopal', Navas±lk і, Bel'sk і Darapeev_tchy Navas±lka¸skaj гміны Kobrynskaga paveta.

L'intervention праходзіла au fond glybokaga эканамічнага і satsyyal'na-pal_tytchnaga крызісу ў міжваеннай Pol'chtchy. Баставалі rabotchyya Lodz_ і Belastoka, металісты de Varsovie, гарнякі Сілез іі і chakhts±ry Dambro¸skaga vougal'naga basejna. Chez abaronou сваіх le droit ў паўсталі дзесяткі de mille syalyan Kraka¸skaga vayavodstva. nespakojna était і ў Zakhodnyaj Belarous_. Ускладнілася сітуацыя sur Bresttchyne. Zvytchajnaj z'yavaj сталі masavyya мітынгі і забастоўкі rabotchykh, дэманстрацыі bespratso¸nykh, сутычкі syalyan z секвестратарамі і паліцыяй.

L.Bagdanovitch                                                                      d'A.N.Blyayan

A. R.Grabajla                                                                     de M.G.Maroz

Chez getykh oumovakh актывізавала revaljutsyjnouju prapagandou Kamoun_stytchnaya partyya Zakhodnyaj Belarous_ (KPZB). Près de 1933 pragoutcha ў заклік le Comité Central KPZB узмацніць nastoup souprats' pol'skaga rejymou, праявіць салідарнасць і padtrymats' barats'bou syalyan Kraka¸chtchyny.

Vyasnoj 1933 sur Bresttchynou прыбылі adkaznyya работнікі KPZB і Kamoun_stytchnaga sajuza моладзі Zakhodnyaj Belarous_ Міхаіл de Tabarysk і, Мікалай Dvorn_ka ў і Reg_na Kaplan (sapra¸dnae імя і прозвішча Zosya Tsytryn), якія akty¸na ўключыліся ў revaljutsyjnouju le travail. Chez маіліпені pad кіраўніцтвам Dvorn_kava і Kaplan chez lyasakh pad Franopalem (Brestsk_ раён) прайшлі narady-kanferentsy_ Brestskaga akrougovaga камітэта KPZB. Était prynyata rachenne raspatchats' шырокія акцыі pratestou syalyan Bresttchyny, oukhvaleny le plan pravyadzennya masavykh pakhoda ў syalyan chez маёнткі pano ў, якія асабліва прыгняталі syalyan. Вырашылі patchats' z pamechtchyka ў Malatche¸sk_kh (s. Boul'kova). Pakhod прызначылі sur 4 jn і ў nya, et mestsam zborou абралі s. Radvan_tchy. Мірным chestsem, арганізаваўшыся ў kalony, planavalasya prybyts' chez Radvan_tchy, adtoul' chez Boul'kova. Paslya pravyadzennya мітынгу ў Boul'kove rouchyts' sur Brest, kab prynyats' oudzel chez masavym мітынгу syalyan Bresttchyny. Chez prapagandystskouju кампанію ўключыліся les membres de KPZB Vas_l' Laskov_tch, Feados_j TcHara¸ko, Міхаіл TcHarnak, Louk'yan Poutchyk, Lyavonts_j Bagdanov_tch і інш.
                               A. P.Sakhartchouk

Adna z kalon павінна était фарміравацца ў Pa¸lopal_. 3 getaj metaj chez v±skou 3 jn і ў nya pryby ў sakratar Pa¸lopal'skaga padrajkoma KPZB Lyavonts_j Bagdanov_tch, які le droit ў naradou z членамі KPZB і закліка ў oui les interventions. À des fois z Rygoram Grabajlam ±n zanya¸sya арганізацыяй syalyan chez Pa¸lopal_. Chez Darapeev_tchy накіраваліся Matsvej Grabajla і Іларыён Al'che¸sk і, et ў Navas±lk_ — Alyaksej Grabajla і Alyaksej Gouzjuk. Perad імі il y avait pasta¸lena une tâche арганізаваць syalyan і prybyts' vetcharam sur mestsa zborou ў Pa¸lopal'. Pad vetchar chez Pa¸lopal і, sur скрыжаванні darog Pa¸lopal' — Navas±lk_ — Darapeev_tchy, sabralasya du cadavre syalyan kol'kastsju prykladna 100 tchalavek. Pa daroze oui mestsa zborou навасёлкаўскія syalyane абстралялі паліцэйскага Jana Knaro¸skaga, які vyarta¸sya sur веласіпедзе ў Navas±lk_ paslya vykanannya sloujbovaga les devoirs ў Darapeev_tchakh. Паліцэйскі кіну ў веласіпед, sloujbovouju le sac і ў outsyakats'. Près de l'heure outs±ka ў ±n ў paraneny.

A.T.Bagdanovitch                    de S.S.Kazlovitch                                        de R.M.Matsjuk                         de S. de M Нiканчук

P. de M Пiлiпук                           K.L.Grabajla                              d'E. S.Grychkevitch                           d'A. S.Martchouk

Akhoplenyya revaljutsyjnym paryvam syalyane вырашылі ўзброіцца і толькі paslya getaga roukhatstsa ў Radvan_tchy. Pragoutcha ў заклік раззброіць асадніка ў chez Bel'skou і разграміць паліцэйскі pastarounak chez Navas±lkakh. Pa¸stantsy раздзяліліся sur 2 groupy. Adna z іх chez skladze Alyaksandra Blyayana, Мікалая Maroza, Stsyapana Grytsouka і Andreya Sakhartchouka накіравалася ў le côté de Navas±lak, kab razbouryts' telefonnouju лінію, chto zvyazvala v±skou z Kobrynm і Dz_v_nam. Syalyane спілавалі некалькі telefonnykh sloupo ў, pravady перабілі syakeraj. Adnatchasova l'autre grouia pa¸stantsa ў (некалькі dzesyatka ў tchalavek) накіравалася ў Bel'sk pour razzbraennya асадніка ў. Apo¸natchy асаднікі Kaz_m_r Ksensk_ (інструктар ваенізаванай арганізацыі "Stralets"), Frants_chak Patka і Andrej Vyjyko¸sk_ былі razzbroeny. Syalyane загадалі Ksenskamou ісці à des fois z імі ў Navas±lk_.

                           F. Et. Нiканчук                                                    A.Ya.Rogatch                                                     I. F.Sakhartchouk

Польскія ¸lady ў Navas±lkakh былі ¸jo gatovyya oui au combat. paraneny паліцэйскі Knaro¸sk_ zdole ў dabratstsa oui pastarounka і паведаміць kamendantou Dambro¸skamou ab сялянскім bountse. Адміністрацыя гміны і паліцэйскія забарыкадзіраваліся ў boudynkou гміны (chez akroujanym сялянамі la maison знаходзіліся паліцэйскія Dambro¸sk і, Slyanok і Knaro¸sk і, sakratar гміны Zeler, yago le frère і jonka z дзіцем). Sur patrabavanne pa¸stantsa ў адчыніць dzvery boudynka гміны pragoutcha ў vystral. Stralya ў kamendant Dambro¸sk_. Syalyane taksama адказалі выстраламі. Kamendantou ў samy апошні momant a réussi pa telefone zvyazatstsa z à Dz_v_nam, dalajyts' abstano¸kou і папрасіць дапамогі (syalyane non паспелі yachtche пашкодзіць telefonnouju лінію). Aux heures tym perastrelka razgaralasya. Jana pratsyagvalasya z перапынкамі некалькі гадзін. ў paraneny Іван Кіцель. Chez syalyan скончыліся les cartouches, і sur досвітку yany разышліся pa les khatas. Зброі ў іх était est petite — некалькі des vieux вінтовак і пісталета ў. Rygor Grabajla, Мікалай Maroz, Anton Піліпук, Alyaksej Bagdanov_tch і іншыя накіраваліся sur ¸skhod, près des URSSs (ім a réussi перайсці myajou). Près de l'heure getaga perakhodou ў paraneny Alyaksandr Blyayan.

Раніцай 4 jn і ў nya ў вёскі гміны прыбылі паліцыя і ja¸nery. Chez Kobrynsk_m і суседніх pavetakh était ab'ya¸lena asadnae становішча. Karnaj ekspedytsyyaj kamandava ў начальнік sledtchaga ¸pra¸lennya камісар Boudz_nsk_. Près de l'heure pravyadzennya пацыфікацыі (уціхамірвання) карнікі разбівалі ў les khatas petchy і коміны, раскрывалі salamyanyya strekh і, le grain і le tourment змешвалі z pyaskom abo аблівалі gazaj, рэзалі і палілі adzenne, ламалі meblju і білі posoud. Дзесяткі tchalavek былі arychtavany. Chez perastreltsy z паліцыяй загіну ў Pavel Піліпук (sur khoutary Rybna en chauffant s. Кісялёўцы). Près de l'heure sledstva vyaskovykh moujyko ў ставілі ў est content pa 10—15 tchalavek chez dvary гміны і z yae vokna ў удзельніка ў de la révolte апазнавалі au gaz, выкарыстоўвалі elektrytchny le courant (dynamamachyna) і інш. Motsna пацярпелі ў khodze sledstva Іван Martchouk, Pierre Krygantchouk, Lyavonts_j Bagdanov_tch, Rygor Цімашчук, Іван Кіцель і інш. Асабліва ljutava ў sledtchy Ouladz_m_r Mazourkev_tch. Arychtavanykh кінулі ў kobrynskouju tourmou. De Jana рыхтавалі le plan outs±ka ў, ale ±n ў sont découverts. 8 pa¸stantsa ў былі addadzeny pad vaenna-palyavy la cour — Lyavon Bagdanov_tch, Alyaksej Gouzjuk, Іван Кіцель, Syam±n Kazlov_tch, Іван Лісковіч, Raman Matsjuk, Vas_l' Ніканчук, Rygor Цімашчук. À des fois z імі судзілі sakratara Brestskaga akrougovaga камітэта KPZB Reg_nou Kaplan. La cour prakhodz і ў chez Kobryn z 2 pa 9 verasnya ў boudynkou tsyaperachnyaga rajaddzela міліцыі. Syalyanam ў sont portés smyarotny prygavor.

Prakouror Yatsounsk_ zayav і ў sur soudze : «Smyarotnae pakaranne praz pavechanne boudze à de bonnes leçons pour ¸s±j Kamparty_ Pol'chtchy». KPZB і gramadskasts' краіны разгарнулі chyrokouju кампанію pa выратаванні jytstsya asoudjanykh. CHmat zrab і ў pour getaga асабіста Мікалай Dvorn_ka ў. Пракацілася magoutnaya en louant narodnaga pratestou. Tysyatchy пісьма ў z patrabavannem вызваліць asoudjanykh паступілі ў kantsylyaryju прэзідэнта Polyptchy. Польскія ¸lady vymouchany былі адступіць. Smyarotny prysoud ў sont remplacés pajytsts±vym znyavolennem z pazba¸lennem грамадзянскіх le droit ў. Kaplan прыгаварылі oui 15 gado ў іурмы. YAchtche 24 pa¸stantsy атрымалі pa 10—12 gado ў. Znyavolenne yany адбывалі ў le tour de main touristique Вільн і, Sedl'tsa ў, Vronak, Rav_tcha ў. Chez tourme загіну ў Pierre Krygantchouk. Sur svabodou выйшлі ў 1939

Сялянскі La révolte і soudovy pratses sur паўстанцамі атрымалі шырокі грамадскі rezanans і ўвайшлі ў гісторыю le yack адзін z najbol'ch vyadomykh эпізода ў barats'by pratso¸nykh Zakhodnyaj Belarous_ pour natsyyanal'nae і satsyyal'nae vyzvalenne.

Va ¸zbroenym la saillie ленні ўдзельнічалі : Іларыён Ігнатавіч Al'che¸sk і, Syam±n Ігнатавіч Al'che¸sk і, F±dar Markav_tch Al'che¸sk_ (s. Navas±lk і), Lyavonts_j Bagdanov_tch, Alyaksandr Мікалаевіч de Blyayan (s. Navas±lk і), Dzyam'yan Мікалаевіч de Blyayan (s. Navas±lk і), Alyaksandr Кірылавіч de Boukraba (s. Navas±lk і), Alyaksej Rygorav_tch Grabajla, Kanstants_n Lyavonts'ev_tch Grabajla, Кірыла Rygorav_tch Grabajla, Matsvej Grabajla, Rygor Grabajla, Еўдакім Syam±nav_tch Grychkev_tch, Stsyapan Grytsouk (s. Navas±lk і), Alyaksej Ільіч Gouzjuk, Maks_m Kouz'm_tch Gouzjuk, le yack ў Vas_l'ev_tch Dzyam'yanka, Emyal'yan Pa¸lav_tch Zagreba, Syam±n Stsyapanav_tch Kazlov_tch, Іван Syam±nav_tch Кіцель, Pierre Gardzeev_tch Kryganouk (s. Navas±lk і), Іван Віктаравіч Лісковіч, Raman Літвіненка, Мікалай Georg_ev_tch Maroz (s. Navas±lk і), Andrej Syam±nav_tch Martchouk (s. Navas±lk і), Іван Сідаравіч Martchouk (Navas±lk і), Raman Мікітавіч de Matsjuk, Vas_l' Markav_tch Ніканчук (s. Navas±lk і), Feados_j Ambroz'ev_tch Ніканчук (s. Navas±lk і, Anton Lazarav_tch Піліпук (s. Navas±lk і), Pavel Міхайлавіч Піліпук (s. Navas±lk і), Anton Yaka¸lev_tch Rogatch (s. Navas±lk і), Andrej Patseev_tch Sakhartchouk (s. Navas±lk і), Іван Feados'ev_tch Sakhartchouk (s. Navas±lk і), Arts±m Ільіч Stsepanjuk, le yack ў Ніканоравіч Tratsjuk, Matsvej Maks_mav_tch Хінец, Rygor Jur'ev_tch Цімашчук, Іван Pyatrov_tch Цібароўскі (s. Navas±lk і) і іншыя.

Sur ¸chanavanne памяці pa¸stantsa ў près de s. Navas±lk_ pasta¸leny помнік (1967), sur boudynkou les écoles — barel'ef (1983). Materyyaly pra pa¸stanne zberagajutstsa ў музеі Navas±lka¸skaj syarednyaj les écoles.

A.V.Dronets.

Les commentaires