Les articles sur Kobryn : la culture Spirituelle

Asno¸nym zanyatkam syalyan sur Kobrynchtchyne ў мінулым était zemlyarobstva. Syalyane ў asno¸nym прытрымліваліся dvoukhpol'naj сістэмы zemlyarobstva, chto était zvyazana z motsnaj zabalotchanastsju мясцовасці і nedakhopam vornaj зямлі. Chez сярэдзіне XIX art. chez Kobrynsk_m pavetse zabyaspetchanasts' zyaml±j sur 1 рэвізскую à la douche skladala 4,33 дзесяціны, sur 1 tsyagly la cour — 16 дзесяцін.

Сеялі jyta, l'orge, av±s, пшаніцу, le lin. Palyavyya les travaux пачыналіся ў perchaj palove красавіка. Asno¸naj pryladaj pour voryva sloujyla paleskaya sakha. Geta était mas і ў naya dra¸lyanaya prylada, souvyaznym zvyanom yakoj était jerdka (ragatch da¸jyn±j en chauffant 3,5), yakouju zvytchajna высякалі z byarozavaga ці yalovaga koranya. Sur adnym kantsy ragatcha пакідалі deux адгалінаванн і, якія служылі aux stylos і, sur процілеглым свідравалі skarznyya адтуліны, koudy ўстаўлялі dra¸lyany kalok, sur які z dapamogaj звітай z les bouches d'accès пятлі — "gallya" — прымацоўвалі le joug. Chez ragatch знізу, est peu éloignée l'enfer routchak, забівалі dochkou, yakouju называлі "rasokhaj", «плахцінай» ці est simple sakhoj. Ніжні kanets расохі razdvojva¸sya ў vyglyadze de deux rago ў, sur kantsy якіх надзявалі jaleznyya нарожнікі. Palesky sakhou tsyagnoula une paire valo ў.

Perad patchatkam voryva і sya¸by nel'ga était забіваць chez zyamlju kaly : geta znatchyts' «забіць» zyamlju, і nasenne non ¸zydze. Paslya voryva zyamlju баранавалі. Pour getaga выкарыстоўвалі pletsenouju à la mouton sur 25 zoubo ў. Le talon les moutons выраблялі z tonkaga doubovaga stvala, matsavanne les moutons («ціпк і») вязалі лазовымі дубцамі. (Zap_sa ў S.Borys l'enfer de Stsyapana Traf_mav_tcha Oulasjuka, jykhara s. Lel_kava).

Le grain сеялі ¸routchnouju. Есці nasennae le grain zabaranyalasya, tamou chto mojna était такім tchynam загубіць ouves' ouradjaj. Chez nasenne дадавалі zbojja z «vyanotchka ў», якія асвячалі sur Ouspenne Bojaj Mats_. «Vyanotchk і» ўяўлялі saboj les bouquets z усіх zlakavykh, якія сеялі ў полі. Près de s. Aktsyabr pry sya¸be gaspadar tchyta ў малітву, stanav і ў sya sur kalen і, tsalava ў zyamlju і pras і ў :

Les couches, Boje, sur chez syakogo la part :
Sur kotyatchou, sur sobatchou і skotyatchou,
Sur бідного, riche,
pobrytogo, chevelu.

(Zap_sal_ d'A.Naro¸sky і OU I. CHastavaets. Arkh і ў БДМНАiП*.)

Le lin сеялі ў patchatkou красавіка, ainsi chto ў kantsy tchervenya ±n oujo paspyava ў. Pour vymyarennya les pains ў Kobrynsk_m pavetse ў XIX art. sloujy ў chanok, які ra¸nya¸sya 2 palouchankam al'bo 4 tchatsverykam, al'bo 40 gartsam. Sur 1 дзесяціну высявалі азімай пшаніцы 62 gartsy, азімага jyta — 60, yaravoj пшаніцы—56, yaravoga jyta — 48, garokhou — 54, ільнасемя — 27 gartsa ў.

Sur pratsyagou de l'été gaspadar пільна satchy ў pour сваімі палеткамі. Najbolypaj nebyaspekaj pour іх селянін лічы ў "zakroutseju", ці par la salle (en chauffant deux dzesyatka ў kalaso ў, zvyazanykh, zakroutchanykh і tamou vysakhlykh), al'bo "abjatyya" les enclos. Існаванне zaloma pradvyachtchala smerts' gaspadarou, padzej jyv±ly ці yakouju іншую byadou. Chez getykh vypadkakh nekatoryya syalyane звярталіся oui svyatara і прасілі yago z малітвай vyrvats' сваімі рукамі par la salle. Chez уніята ў існавала sur gety vypadak navat spetsyyal'naya малітва. Іншыя syalyane звярталіся oui znakhara. Апошні pour pe¸nouju le paiement zgadja¸sya «адрабіць» par la salle. En patchyna ў свістаць, krytchats', vyma¸lya ў spetsyyal'nyya zamovy, et ў zakljutchenne l'applique ў асінавы le pieu і z yago dapamogaj vyryva ў z зямлі par la salle, prygavorvajutchy : «Nyakhaj ainsi tago tchalaveka, які zrab і ў zakroutsen', раскідаецца gaspadarka, le yack moi раскідаю zakroutsen'!».

Belarousy Kobrynskaga paveta лічыл і, chto pakhodjanne "abjatykh" palos zvyazana z чараўнікамі і ведзьмамі. Нібыта notchtchou tyya прыходзілі agolenyya z сярпамі sur le champ, калі jyta цвіце, абыходзілі ¸s± le champ і жалі sur kojnaj le tapis некалькі сцяблін, якія zatym хавалі ў сваіх les granges. Dzyakoujutchy getamou nyatchystaya сіла ў l'heure перавозкі snapo ў z les champs пераносіць près de la grange чараўніка znatchnouju tchastkou tchoujoga ¸radjaju. Калі yak_-neboudz' nyavopytny чараўнік abja ў le buisson zamest jyta, yakoe цвіце, vosennju yago la grange напоўніцца лістамі і галінкамі.

La moustache jyta ўбіралі ¸routchnouju, сярпамі pa¸krouglaj (sferytchnaj) les formes (s. Хідры). Gretchkou, garokh, av±s убіралі косамі z grabel'kam!. Près de s. Хідры pour getykh met карысталіся kasoj z двухзубымі вілачкамі. De Jana прымацоўваліся oui kassya pad pramym vouglom. Pour tchasovaj сушкі ў полі snapy складвалі ў бабкі. Chez Kobrynsk_m pavetse yany называліся «mendlyam і», «мэндлікам і».
Pour перавозкі snapo ў z les champs syalyane карысталіся kal±sam і, якія мелі бакавіны ў vyglyadze драбін. 3 champs звозілі non ¸ves' le pain, et толькі tchastkou yago. Астатні le pain складвалі sur mestsy ў torpy. Padobnyya torpy, захоўваліся дзясяткі gado ў і служылі lepchaj prykmetaj bagataga і zamojnaga gaspadara.

Малацілі Le grain ў klounyakh tsapam і, правейвалі z dapamogaj шуфліка ў. Pour перапрацоўкі zernya sur les gruaux і le tourment выкарыстоўвалі les mortiers і routchnyya jorny. Les mortiers рабілі z tsv±rdykh parod драўніны ў vyglyadze келішка (s. An_skav_tchy). Sur patchatkou XX art. атрымалі pachyrenne konnyya malatarn_-manejy. De Jana будаваліся ў l'ensemble z pounyaj. Asnovou getaga механізма skladala garyzantal'nae du pieu вялікіх pamera ў, nasadjanae sur vertykal'nouju vos'. Прыводзілася ў roukh yano конскім pryvodam, et praz сістэму pryvoda ў du pieu прыводзіла ў dzeyanne malatarnju. Калі un tel du le pieu zloutchalasya z jornam і, атрымліваўся konny mlyn. Padobny konny le manège ў зафіксаваны ў s. Pav_tstse.

OUradjajnasts' zbojjavykh і boul'by ў Kobrynsk_m pavetse pour peryyad z 1854 oui 1859 atsen'valasya le yack zdaval'nyajutchaya.
Pour atrymannya высокіх ouradjaya ў neabkhodna était dobrae ¸gnaenne paletka ў. L'enfer jyv±ly, yakouju ўтрымлівала syalyanskaya syam'ya (chez сярэднім geta адзін le cheval, la vapeur valo ў, 1—2 karovy, en chauffant 10 avetchak), mojna était atrymats' ougnaennya ў oui 2400 poudo ў. Un tel колькасці raflait толькі sur 1 дзесяціну. Chez сувязі z getym, толькі sur 1/8 часткі paletka ў уносіліся ¸gnaenn і, chez asno¸nym, sur agarody і pad boul'bou.

Agarody ў v±skakh былі невялікія, служылі pour vyrochtchvannya neabkhodnaj агародніны : du chou, bourako ў, redz'k і, tsyboul і, agourko ў і morkvy. Садзілі taksama kanopl і, le lin, garokh, la fève, les heures tytoun' і boul'bou. Sya¸ba ў agarodakh patchynalasya ў patchatkou красавіка і pratsyagvalasya oui le 25 mai. Праполвалі grady 2 fois. Perchy une fois geta adbyvalasya en chauffant le 20 mai. Chez gety l'heure пачыналі ¸jyvats' chez le hérisson zyal±nouju tsyboulju. Chez Pyatro ў le poste oujo елі бацвінне, et nyaredka і агуркі. Paslya zakantchennya жніва пачыналі ўбіраць агародніну, tsyboulju сушылі ў khatse sur palatsyakh.

Vajnae mestsa ў syalyanskaj gaspadartsy zajmala jyv±lagado¸lya. Pa statystytchnykh zvestkakh, chez 2-ème palove XIX art. chez Kobrynsk_m pavetse sur 100 jykharo ў prypadala 59 galo ў violent ragataj jyv±ly, 10,5 kanya, 52,5 авечкі. Jyv±la était peravajna myastsovaj нізкарослай parody.

Chez Kobrynsk_m pavetse sur 100 дзесяцін vornaj зямлі prypadala 70 дзесяцін lougo ў. Ale grand tchastka lougo ў знаходзілася syarod zabalotchanaj myastsovasts і, paroslaj кустамі алешніку. Chez сувязі z motsnaj zabalotchanastsju gleby l'herbe était drennaj yakasts і, утрымлівала chkodnyya солі. Chez зімовы l'heure des chevaux і ragatouju jyv±lou кармілі senam z damechkam salomy. L'herbe ў XVIII art. касілі kasoj, yakaya ¸ya¸lyala saboj perakhodny typ l'enfer garbouchy oui літоўкі. Sec du foin складвалі ў абарогі — tchatyry даволі высокія de la loupe, sur якіх matsavalasya peraso¸naya (tchastsej 4-skh_l'naya) strechka. Près de s. Stry_ такія абарогі мелі nazvou "chour".

*Беларускі dzyarja¸ny le musée narodnaj архітэктуры і pobytou.

• Goukanne vyasny. Koupalle
• Гульнi, les danses, прыпеўкi, загадкi
• Vyasel'naya abradnasts'
• Z fal'klornaj spadtchyny Kobrynchtchyny
• L'histoire kobrinskikh des temples
• Kalyady sur Kobrynchtchyne
• Kalyandarnyya abrady
• Кобрынскi l'ordre
• Les légendes, kazk і, padann і, гульнi
• Majstry narodnaj творчасці
• Narodnyya і дзіцячыя ¸zornyya kalektyvy
• Паселiшчы, jyll±, gaspadartchyya paboudovy
• Pakhavanne і памінкі. Abradnasts'
• Les métiers i ram±stvy
• Renesansavaya meblya ў Belarous_
• Sa des biens ў narodnaj movy
• Tradytsyjnyya заняткі насельніцтва
• CHtchadravanne kalyadnaga du troupeau
• Rebrousser chemin